Với sự tiến bộ của y học hiện đại, những tổn thương ẩn sâu bên trong cơ thể con người, tới từng mạch máu, tế bào thần kinh đều có thể được phát hiện rõ ràng. Bệnh thoát vị đĩa đệm thắt lưng là tình trạng tổn thương đĩa đệm giữa cột sống thắt lưng, nhân nhầy đĩa đệm bị thoát ra ngoài khỏi bao xơ bảo vệ, chèn ép lên rễ thần kinh xung quanh gây ra hàng loạt ảnh hưởng lớn cho sức khỏe.
Chúng ta có thể tự nhận biết được bệnh tại nhà thông qua các dấu hiệu thoát vị đĩa đệm điển hình. Nhưng để đánh giá được toàn diện tình trạng, mức độ ảnh hưởng tới sức khỏe của bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng thì cần đến bác sĩ thăm khám và tiến hành một số biện pháp chẩn đoán bằng máy móc y tế hiện đại như:
- Phương pháp chụp cộng hưởng từ MRI: thông qua máy cộng hưởng từ hạt nhân, hình ảnh đĩa đệm sẽ được "cắt thành từng lát" giúp bác sĩ đánh giá được tính chất tổn thương đĩa đệm, hình thái, vị trí thoát vị chính xác nhất và mức độ hẹp ống sống do đĩa đệm thoát vị gây ra.
- Phương pháp chụp cắt lớp: đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh thoát vị đĩa đệm được chỉ định phổ biến nhất, cho kết quả là hình ảnh chất lượng cao của cột sống. Từ hình ảnh chụp cắt lớp, cùng với thông tin lâm sàng về triệu chứng thoát vị đĩa đệm, bác sĩ sẽ quan sát và đánh giá rõ nét được vị trí đĩa đệm bị lệch ra ngoài và những tổn thương đi kèm.
- Phương pháp chụp X-quang: thực tế, với các trường hợp bị thoát vị đĩa đệm nhẹ thì rất khó chẩn đoán được bằng chụp X-quang. Trên phim chụp không thể hiện được hình thái và tính chất đĩa đệm bị tổn thương. Phương pháp này thường được chỉ định cho các bệnh nhân có dấu hiệu thoát vị đĩa đệm nhưng chưa xác định được chính xác bệnh hoặc chỉ định với bệnh nhân bị chấn thương, tai nạn có liên quan tới bệnh.
- Phương pháp test thần kinh: đo cơ điện xác định mức độ lan truền xung thần kinh dọc theo mô thần kinh. Phương pháp này sẽ đánh giá được mức độ ảnh hưởng của bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng và xác định được chính xác dây thần kinh bị ảnh hưởng.
Để quá trình kiểm tra, chẩn đoán hình ảnh thoát vị đĩa đệm bằng các biện pháp y học hiện đại kể trên diễn ra thuận lợi, người bệnh cần tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn của bác sĩ. Cụ thể những lưu ý cần tuân thủ để việc thăm khám và kiểm tra thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng chính xác và an toàn nhất đó là:
- Nên mặc đồ mỏng, nhẹ nhàng, dễ thay cởi hoặc sử dụng đồ của cơ sở y tế (nếu có)
- Tháo bỏ hoàn toàn các vật dụng gây cản trở quá trình thực hiện kiểm tra, xét nghiệm như: đồ trang sức, kính, cặp tóc, kẹp tóc…
- Các trường hợp sau đây cần thông báo với bác sĩ trước khi thực hiện chụp cộng hưởng từ MRI: dùng máy tạo nhịp tim, có máy bơm trong da (bệnh nhân tiểu đường), có mảnh kim loại trong người, trước đó đã cấy ghép thiết bị kim loại trong cơ thể (răng giả, khớp giả, nẹp xương), có clips phẫu thuật phình mạch… Các trường hợp này sẽ gây ảnh hưởng tới kết quả chụp cộng hưởng từ.
- Bệnh nhân thoát vị đĩa đệm thắt lưng tuyệt đối không được mang vật dụng kim loại, máy tính, thẻ tín dụng, điện thoại vào trong phòng chụp.
- Trong trường hợp cần tiêm cản quang đường tĩnh mạch, cần hỏi kỹ bác sĩ về quy định và cam kết, nhất là với những bệnh nhân nữ đang nuôi con nhỏ, trong thời kỳ cho con bú.
- Lưu ý cần mang theo tóm tắt bệnh án, phiếu xét nghiệm, phim chụp X-quang, kết quả chụp MRI, cộng hưởng từ nếu có trước đó.
Đặc biệt, với những bệnh nhân có dấu hiệu thoát vị đĩa đệm là nữ mà còn trẻ tuổi và nghi ngờ đang mang thai thì cần xác định rõ tình trạng sức khỏe có thai hay không. Những bệnh nhân thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng đang mang thai không thể thực hiện các biện pháp chẩn đoán hình ảnh kể trên bởi nó có thể gây ảnh hưởng xấu tới thai nhi.