Cẩm nang giúp bạn an toàn trong mùa dịch virus Covid-19

1. Virus Covid-19 là gì?

Virus Covid-19 là một nhóm vi-rút gây ra các bệnh từ cảm lạnh thông thường đến các bệnh nghiêm trọng hơn như Hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS-CoV) và Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS CoV). Corona virus là một nhóm vi-rút được tìm thấy trong nhiều loại động vật có vú và chim, gây ra mối đe dọa cho vật nuôi và con người. Chúng được truyền giữa động vật và con người. 

Trong những trường hợp hiếm hoi, như với MERS và SARS, corona virus động vật có thể tiến hóa và lây nhiễm sang người và sau đó lây lan giữa người. Corona virus là một họ virus phổ biến được đặt tên vì hình dạng của nó giống hình vương miện ( corona trong tiếng Latin có nghĩa là "vương miện"). Có nhiều loại virus corona khác nhau, và phần lớn thường gây ra các triệu chứng cảm lạnh nhẹ (ví dụ như sổ mũi hoặc đau họng). Ngoài ra, có nhiều chủng virus corona gây bệnh nguy hiểm như hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS) hoặc Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS), viêm phổi, và thậm chí tử vong.

Tại thời điểm này, chưa có thuốc phòng ngừa hoặc điều trị virus. Điều trị nhiễm trùng virus Covid-19 chỉ là hỗ trợ, có nghĩa là bệnh nhân sẽ được giảm nhiễm trùng và hệ thống miễn dịch của cơ thể sẽ loại bỏ nhiễm trùng.

2. Phân loại virus corona

2.1. Phân loại các chủng virus corona 

Các loại virus corona thuộc họ Coronaviridae, và có bảy loại virus có thể lây nhiễm cho người:

- Bốn loại virus corona thông thường ở người gây ra các triệu chứng cảm lạnh thông thường.

- Bốn loại virus corona 229, NL63, OC43, HKU1, thường được gọi là virus corona cộng đồng vì chúng phổ biến và lây nhiễm cho mọi người trên toàn thế giới. 

- Ba loại virus corona khác đáng lo ngại hơn vì chúng có liên quan đến các biến chứng nặng, như viêm phổi và tử vong. Đó là 3 loại virus corona Novel 2019 (2019-nCoV), Hội chứng hô hấp cấp tính nặng coronavirus (SARS-CoV) và Hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS-CoV).

Virus Corona 2019 (2019-nCoV) là một loại virus đường hô hấp mới gây bệnh viêm đường hô hấp cấp ở người và có thể lây lan từ người sang người. (Nguồn ảnh: Internet)

2.2. Ba loại virus corona gây bệnh nguy hiểm 

- MERS-CoV và SARS-CoV

Những loại coronavirus nghiêm trọng này đã nhảy từ động vật sang người và có khả năng đe dọa đến tính mạng. Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC), MERS-CoV thường gây sốt, ho và khó thở, sau đó thường dẫn đến viêm phổi. 40% người bị nhiễm virus này tử vong. SARS-CoV gây ra một bệnh tương tự như sốt, ớn lạnh, đau nhức cơ thể và nhiễm trùng đường hô hấp có thể gây tử vong.

- Virus corona Novel 2019 (Covid-19)

Vào cuối năm 2019, một loại virus corona mới, được gọi là Covid-19, xuất hiện ở Vũ Hán, Trung Quốc. Tương tự như MERS và SARS, virus này có khả năng nhảy từ một con vật (có thể là một con dơi, mặc dù các nhà khoa học không hoàn toàn xác định) qua con người.

Nhiễm trùng covid-19 đang gây ra một bệnh nghiêm trọng về hô hấp (phổi) tương tự như SARS. Các triệu chứng ban đầu thường gặp của nhiễm trùng bao gồm sốt, ho, mệt mỏi và đau cơ. Bệnh có thể nghiêm trọng và thậm chí gây tử vong, nó có thể không có tỷ lệ tử vong cao như MERS hoặc SARS. 

3. Dấu hiệu nhiễm virus Covid-19

Các dấu hiệu phổ biến của người nhiễm virus covid-19 là sốt, ho và khó thở. Các trường hợp nghiêm trọng hơn có thể gây viêm phổi, hội chứng hô hấp cấp tính nặng, suy thận và thậm chí tử vong.

Bốn loại virus covid-19 mắc phải trong cộng đồng thường gây ra các triệu chứng cảm lạnh ở đường hô hấp trên, như: 

- Sổ mũi 

- Ho 

- Đau họng

- Sốt 

- Đau đầu 

- Suy nhược cơ thể

Đôi khi, virus Covid-19 có thể ảnh hưởng đến hệ hô hấp của người và gây các biến chứng, như viêm phổi hoặc viêm phế quản, Những biến chứng này phổ biến hơn ở trẻ sơ sinh và người già, cũng như những người có hệ thống miễn dịch bị ức chế hoặc bị bệnh tim hoặc phổi tiềm ẩn.

Các dấu hiệu nhiễm virus corona bao gồm: sốt, ho và khó thở. (Nguồn ảnh: Internet)

Bạn cần làm gì khi nghi ngờ nhiễm Covid-19:

4. Điều trị virus -19

Hiện tại chưa có thuốc đặc hiệu điều trị Covid-19. Thay vào đó, việc điều trị nhiễm trùng virus là hỗ trợ, có nghĩa là làm mọi thứ để giảm bớt các triệu chứng của bạn. Những biện pháp hỗ trợ này có thể bao gồm:

- Uống thuốc, như Tylenol (acetaminophen) để hạ sốt 

- Sử dụng máy tạo độ ẩm phun sương mát để giúp làm dịu cơn ho của bạn

- Nghỉ ngơi 

- Uống nước  

Bệnh nhân nhiễm virus corona sẽ được điều trị trong khu vực cách ly. (Nguồn ảnh: Internet)

5. Phòng tránh Covid-19 như thế nào?

Mặc dù vẫn chưa rõ làm thế nào virus covid-19 mới lây lan và các triệu chứng có thể nghiêm trọng đến đâu, bạn vẫn nên có sự phòng ngừa bệnh hợp lý. Các biện pháp phòng ngừa được các bác sĩ đưa ra như sau:

- Thực hiện rửa tay thường xuyên và kỹ lưỡng. Nên rửa bằng xà phòng và nước trong ít nhất 40 đến 60 giây. Sử dụng chất khử trùng tay hoặc cồn 70% nếu không có xà phòng và nước.

Bạn đã rửa tay đúng cách chưa?

- Khi ho phải che miệng và mũi bằng khăn giấy khi ho và hắt hơi. 

- Tăng cường miễn dịch, uống vitamin tổng hợp và uống nhiều nước.

- Nấu chín thức ăn để giảm thiểu vi khuẩn phát triển.

- Tránh những nơi đông người, không tiếp xúc gần với bất cứ ai có triệu chứng bệnh hô hấp.

- Hãy tiêm phòng cúm hàng năm.

- Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn bị sốt, ho và có thể tiếp xúc với một bệnh nhân đến từ Trung Quốc.

Đầu năm 2020, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật (CDC) khuyên du khách quốc tế nên thực hành các biện pháp phòng ngừa sức khỏe thông thường này:

- Tránh tiếp xúc gần với những người bị nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính.

- Tránh đến các cơ sở chăm sóc sức khỏe ở một quốc gia có trường hợp bệnh nhân nhiễm nCoV

- Thực hành rửa tay thường xuyên nhất là sau khi tiếp xúc trực tiếp với người bệnh.

- Tránh tiếp xúc gần với trang trại nuôi động vật hoang dã. Nên tránh chạm vào gia cầm, chim hoặc phân của chúng, cũng như ghé thăm các chợ hoặc trang trại gia cầm sống.

Du khách có triệu chứng nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính nên che miệng khi bạn ho và hắt hơi bằng khăn giấy hoặc quần áo dùng một lần. Đeo khẩu trang để giảm thiểu lây nhiễm trong không khí. Ngay lập tức tìm kiếm sự chăm sóc y tế trong trường hợp các triệu chứng bệnh hô hấp trong hoặc trong vòng 14 ngày sau khi đi du lịch.

Để phòng tránh lây nhiễm virus covid-19, chúng ta cần tránh đến nơi đông người, rửa tay thường xuyên và kỹ lưỡng,.... (Nguồn ảnh: Internet)

Đeo khẩu trang để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm bệnh do virus trong không khí. (Nguồn ảnh: Internet)

6. Nên ăn gì để phòng tránh nhiễm bệnh?

Theo các thông báo mới đây từ các bác sĩ trong tâm dịch Vũ Hán (Trung Quốc), những người khỏi bệnh thường có sức đề kháng rất tốt. Vì vậy, việc củng cố và cải thiện hệ miễn dịch của chính mình sẽ giúp bạn giảm nguy cơ bị mắc bệnh viêm  phổi cấp do virus covid-19 gây ra. Bạn nên ăn các thực phẩm sau trong bữa ăn của mình để cải thiện hệ miễn dịch:

- Tỏi: Các nghiên cứu khác nhau đã chỉ ra rằng tỏi có đặc tính kháng khuẩn và kháng virus. Nó đã được chứng minh là kích thích sản xuất các tế bào bạch cầu và có thể hoạt động như một chất chống oxy hóa trong cơ thể.

- Nấm có thể là vũ khí lợi hại trong việc xua đuổi cảm lạnh, cúm và các bệnh nhiễm trùng khác. Các nghiên cứu trên động vật đã chỉ ra rằng các loại nấm như shitake, maitake và reishi có tác dụng chống virus, kháng khuẩn và chống khối u.

- Quả mọng: Các loại quả mọng rất giàu vitamin C và bioflavonoid, chất phytochemical có trong trái cây và rau quả có thể hoạt động như chất chống oxy hóa và ngăn ngừa tổn thương cho các tế bào.

- Cá: Axit béo omega 3 và các chất béo lành mạnh khác giúp tăng hoạt động của các tế bào bạch cầu. Chúng cũng có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc sản xuất các hợp chất điều chỉnh khả năng miễn dịch trong cơ thể và giúp bảo vệ cơ thể khỏi bị hư hại do phản ứng quá mức với nhiễm trùng.

- Thịt gia cầm và thịt nạc: Thực phẩm giàu protein, chẳng hạn như thịt nạc và thịt gia cầm, chứa nhiều kẽm - một khoáng chất làm tăng sản xuất tế bào bạch cầu và tế bào, chống nhiễm trùng. Các nguồn kẽm tuyệt vời khác là hàu, các loại hạt, ngũ cốc tăng cường và đậu.

Để phòng tránh nhiễm bệnh, cần bổ sung thêm các loại thực phẩm như chanh, nước ép nho, sả tươi, tỏi,... (Nguồn ảnh: Internet)

7. Báo động tình trạng nhiễm virus covid-19 trên toàn thế giới

COVID-19, bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus corona được phát hiện lần đầu tiên tại thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc vào tháng 12/2019. Sau đó, dịch đã lan ra 31 tỉnh thành của Trung Quốc. Đến nay, 103 quốc gia/ vùng lãnh thổ trên toàn cầu ghi nhận trường hợp mắc.

Cập nhật lúc 17h00 ngày 10-03-2020:

Thế giới:  114.187 người mắc, 4.019 người tử vong, trong đó:

- Lục địa Trung Quốc: 3.136 người tử vong.

- Hồng Kông: 02 người tử vong.

- Đài Loan: 01 người tử vong.

- Phillippines: 01 người tử vong

- Nhật Bản: 07 người tử vong.

- Pháp: 30 người tử vong.

- Tàu Diamond Princess: 07 người tử vong

- Iran: 237 người tử vong

- Hàn Quốc: 54 người tử vong

- Mỹ: 27 người tử vong

- Italy: 463 người tử vong.

- Australia: 03 người tử vong

- Thái Lan: 01 người tử vong

- San Marino: 02 người tử vong

- Tây Ban Nha : 30 người tử vong

- Iraq: 05 người tử vong

- Ai Cập: 01 người tử vong

- Thuỵ Sỹ: 02 người tử vong

- Anh: 03 người tử vong

- Hà Lan: 03 người tử vong

- Argentina: 01 người tử vong

- Đức: 02 người tử vong

- Canada: 01 người tử vong

Việt Nam: 34 trường hợp nhiễm COVID-19.

16 người mắc COVID-19 (tính từ ngày 23/1 đến ngày 13/2) đã được chữa khỏi bệnh hoàn toàn 

Tình hình dịch viêm phổi cấp do virus covid-19 gây ra đang diễn biến rất phức tạp. Mọi người cần phải tuân thủ các biện pháp phòng ngừa để tránh bị lây nhiễm bệnh. Đồng thời nên giữ gìn sức khỏe của bản thân để đảm bảo hệ miễn dịch tốt của chính mình. 

8. Các câu hỏi thường gặp về dịch covid-19

8.1. Đã có thuốc trị Covid-19 chưa?

Đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có thuốc đặc trị loại virus corona mới. Các nhà nghiên cứu đã chọn ra 30 loại thuốc để thử nghiệm chống virus Covid-19 gây bệnh viêm phổi cấp tại Vũ Hán, bao gồm các loại thuốc đã có, các sản phẩm tự nhiên có hoạt tính sinh học cao và các loại thuốc đông y. Theo nguồn tin từ Viện Khoa học Trung Quốc (CAS), những loại thuốc này chưa phải là thuốc dùng để chữa bệnh nhưng được chọn ra như các dạng thuốc "ứng viên" nhằm thử nghiệm.

Các loại thuốc được chọn ra gồm 12 loại thuốc chống HIV như Lopinavir, Ritonavir, Carfilzomib, Saquinavir, Indinavir, cũng như hai loại thuốc chống virus hợp bào hô hấp, thuốc ức chế miễn dịch và thuốc chống tâm thần phân liệt. 

Ngoài ra, một số loại thuốc truyền thống của Trung Quốc có thành phần hiệu quả chống virus Covid-19 Vũ Hán, bao gồm Polygonum cuspidatum, hay còn gọi là Hổ trượng, hoạt huyết đan và củ cốt khí cũng được xếp vào danh sách cân nhắc dùng khi điều trị. 

8.2. Làm thế nào để kiểm tra xem một người có bị nhiễm virus Covid-19 hay không?

Tính đến thời điểm hiện tại, để chẩn đoán chính xác xem mình có bị nhiễm covid-19 hay không, bạn cần đi đến các cơ sở y tế để tiến hành làm xét nghiệm. Các bác sĩ sẽ dùng kỹ thuật Real time RT-PCR với bệnh phẩm là dịch nội khí quản, đờm, dịch đường hô hấp được thu thập bằng tăm bông và bảo quản trong môi trường phù hợp. 

Nếu nghi ngờ người bệnh có dấu hiệu nhiễm covid-19, các cơ sở y tế sẽ làm thủ tục lưu mẫu máu và chuyển đến các đơn vị được Bộ Y tế cấp phép để xác định kết quả chính xác. 

8.3. Tôi có thể liên hệ với ai cần sự trợ giúp Y tế?

Theo thông tin của Bộ Y tế, bạn có thể liên hệ tới đường dây nóng: 19003228 để cung cấp thông tin về bệnh Viêm đường hô hấp do virus covid-19 gây ra. 

Hoặc bạn có thể liên hệ trực tiếp đến các đường dây nóng của các cơ sở y tế tại địa phương. 

**Theo dõi diễn biến mới nhất của dịch Covid-19 TẠI ĐÂY.