Tiền đình là bộ phận nằm sau ốc tai (hai bên). Đây là một hệ thống có vai trò quan trong trong việc duy trì dáng bộ, tư thế và phối hợp các cử động đầu, mắt và thân mình.
Biểu hiện của rối loạn tiền đình có thể là những cơn chóng mặt do hệ thần các vùng tai, mắt, tâm thần, tim mạch bị tổn thương. Đối tượng bệnh nhân phổ biến nhất là những người cao tuổi (trên 65 tuổi).
Rối loạn tiền đình có hai dạng chính: rối loạn tiền đình ngoại biên và rối loạn tiền đình trung ương
Rối loạn tiền đình ngoại biên là tình trạng chức năng của các cấu trúc tai trong (chỗ các ống bán khuyên) hoặc của dây thần kinh số 8 bị rối loạn.
Rối loạn tiền đình ngoại biên là một dạng bệnh lành tính (Ảnh: Internet)
Triệu chứng điển hình của rối loạn tiền đình ngoại biên là chóng mặt. Chóng mặt xuất hiện mỗi khi bệnh nhân thay đổi tư thế.
Dạng rối loạn này là một dạng bệnh lành tính, chỉ khiến bệnh nhân khó choịu trong sinh hoạt nhưng vẫn có khả năng đi đứng được. Cơn chóng mặt thường chỉ thoáng qua trong một thời gian ngắn. Chúng xuất hiện mỗi khi thay đổi tư thế như chuyển từ ngồi sang nằm hay lắc đầu.
Dẫu vậy, nhiều trường hợp rối loạn tiền đình ngoại biên nặng có biểu hiện tình trạng chóng mặt kéo dài và nặng nề. Người bệnh không có khả năng đi đứng, không thể thay thay đổi tư thế từ nằm sang ngồi. Đặc biệt, chóng mặt còn kéo theo tình trạng nôn ói nhiều và kéo dài, giảm thính lực một hoặc cả hai tai. Bệnh nhân còn có khả năng nặng đầu, choáng váng, khó tập trung, sợ ánh sáng, hồi hộp,…
Rối loạn tiền đình ngoại biên thường xảy ra do tổn thương tai trong hoặc dây thần kinh tiền đình như viêm tai xương chum mãn tính, ảnh hưởng của thuốc như thuốc lợi tiểu, thuốc giảm đau,… hoặc do tác động của rượu.
Rối loạn tiền đình trung ương xuất hiện do não bị tổn thương. Bệnh lý này thường gặp với các biểu hiện của bệnh thiểu năng tuần hoãn não.
Người mắc bệnh thường gặp nhiều khó khăn khi đi đứng, thay đổi tư thế hoặc chóng mặt, choáng váng, mau quên, khó tập, thỉnh thoảng còn nôn ói.
Trong giai đoạn đầu, những người mắc bệnh sẽ cảm thấy không bình thường với mọi vật xung quanh. Họ cảm thấy lao đao, ngồi dậy khó khăn, nhất là tầm buổi đêm về sáng. Nhiều bệnh nhân còn mất thăng bằng, dễ ngã, thậm chí còn chỉ nằm được một tư thế, không dậy nổi, buồn nôn nếu bệnh chuyển biến nặng. Khi mở mắt, bệnh nhân sẽ thấy mọi vật đảo lộn, quay cuồng.
Rối loạn tiền đình trung ương có nhiều điểm giống với rối loạn tiền đình ngoại biên (Ảnh: Internet)
Nguyên nhân của rối loạn tiền đình trung ương là vi sự tổn thương của nhân tiền đình, đường liên hệ của các nhân dây tiền đình ở tiểu não, thân não.
Để nắm được nguyên nhân chính xác của bệnh, bệnh nhân sẽ được bác sĩ chỉ định: chụp Xquang, điện não đồ, chụp cắt lớp vi tính CT Scan, chụp cộng hưởng từ MRI.
Tùy theo các nguyên nhân khác nhau mà bệnh rối loạn tiền đình sẽ có phác đồ điều trị khác nhau. Nếu bệnh nhân bị viêm tai giữa thì tùy mức độ mà phẫu thuật hoặc điều trị nội khoa. Các cơn chóng mặt theo tư thế có thể dùng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ. Các bài luyện tập tiền đình để cơ thể thích nghi tư thế tránh chóng mặt, choáng váng cũng cần thực hiện thường xuyên. Bệnh nhân cũng nên tập thói quen uống đủ 2 lít nước một ngày và ăn uống đủ chất, nghỉ ngơi hợp lý.
Bên cạnh đó, bệnh nhân nên tránh ngồi hoặc làm việc quá lâu tại một vị trí trước ti vi, máy tính,… Sử dụng thuốc lá, rượu, cà phê hoặc các thực phẩm chứa chất kích thích. Tinh thần không nên quá căng thẳng, lo lắng.