Những điều cần biết khi hiến tạng - Chuẩn bị cho hành động đẹp của bạn

1. Những điều cần biết khi hiến tạng

Theo GS. Trịnh Hồng Sơn (Giám đốc Trung tâm Điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người), người hiến tạng cần biết những thông tin sau:

- Thủ tục hiến xác và nội tạng khá đơn giản. Người hiến đủ 18 tuổi, có đủ năng lực hành vi dân sự là có thể đăng ký. Bạn chỉ cần điền vào mẫu văn bản tình nguyện hiến tặng thân xác, và cùng người làm chứng (người thân trong gia đình) ký tên.

- Hầu hết các cơ sở y tế trên cả nước đều có thể tiếp nhận đơn đăng ký hiến tạng. Người có nguyện vọng hiến tạng nhưng có thắc mắc có thể liên hệ Trung tâm Điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người hoặc đơn vị điều phối tại BV Chợ Rẫy (TP.HCM)... để được giải đáp, tư vấn. Hoặc bạn có thể tìm hiểu qua website: http://vnhot.vn/ của Trung tâm Điều phối và ghép tạng Quốc gia.

- Những người cao tuổi cũng có thể hiến một phần mô, tạng (gan, thận, giác mạc…) sau khi chết, chết não. Đừng bao giờ nghĩ mình quá già, không thể đăng ký hiến tạng.

- Việc hiến xác hay nội tạng dựa trên tinh thần tự nguyện. Đơn xin hiến tạng không có giá trị ràng buộc về mặt pháp lý. Người đã đăng ký hiến có thể thay đổi quyết định bất kỳ lúc nào.

- Một người chết não có thể cứu sống hàng chục người khác. Có hơn 18 cơ quan trong cơ thể có thể được sử dụng để cấy ghép, cứu người như tim, gan, thận, phổi…

- Trước khi thực hiện lấy nội tạng để cấy ghép, đội ngũ bác sĩ sẽ phải thực hiện các bước kiểm tra nghiêm ngặt tình trạng cơ thể người hiến. Người mắc các bệnh như HIV, viêm gan, lao... không đủ điều kiện để tham gia hiến tạng.

- Việc hiến tặng phải được thực hiện ngay khi sau người hiến qua đời do tai nạn, chết não. Hầu hết các cơ quan nội tạng như gan, thận, tim… đều chỉ bảo quản được từ vài giờ, đến không quá một ngày.

- Có thể hiến tạng khi còn sống, gồm hiến thận hoặc một phần gan mà không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe. Người hiến tạng khi còn sống sẽ được cấp thẻ bảo hiểm y tế, khám sức khỏe định kỳ hoàn toàn miễn phí.

- Hiến và ghép tạng không nhằm mục đích thương mại. Việc mua bán nội tạng như gan, thận… là hành vi vi phạm luật pháp Việt Nam và quốc tế.

2. Những quyền lợi bạn được hưởng khi đăng ký hiến tạng

Khi bạn đăng ký hiến tạng, bạn sẽ nhận được những quyền lợi đi kèm từ hành động cao cả của mình. Những quyền lợi được quy định rõ trong  thông tư 104/2017/TT-BTC của bộ tài chính, quy định như sau:

2.1. Với người hiến tạng khi còn sống

Người hiên tạng khi còn sống sẽ được miễn chi phí khám sức khỏe định kỳ theo hướng dẫn về chuyên môn y tế do Bộ trưởng Bộ Y tế quy định theo giá dịch vụ khám sức khỏe cho người đã hiến bộ phận cơ thể do cơ quan có thẩm quyền ban hành. Ngoài ra, những chi phí về ăn ở, đi lại đều sẽ được hỗ trợ, quy định chi tiết trong thông tư. 

2.2. Với người hiến tạng, hiến xác khi đã gặp tai nạn, chết não

Thông tư cũng nêu rõ, trường hợp thân nhân của người hiến bộ phận cơ thể người sau khi chết, hiến xác có nhu cầu tổ chức tang lễ và mai táng di hài cho người hiến bộ phận cơ thể người sau khi chết, hiến xác được hỗ trợ mai táng phí bằng 10 tháng lương cơ sở. 

3. Lầm tưởng và sự thật khi hiến tạng

Hiến tạng là một hành động cao đẹp và tốt lành, nhưng những lầm tưởng truyền miệng trong xã hội lại là rào cản rất lớn. Dưới đây sức khoẻ hàng ngày sẽ liệt kê một vào lầm tưởng phổ biến. Đây là những điều bạn cần biết khi hiến tạng, và tự tin hơn với hành động của mình:

Lầm tưởng: Quyết định của tôi, tôi không cần phải thảo luận với gia đình

Sự thật: Gia đình của bạn cần biết, họ sẽ được hỏi để xác nhận quyết định của bạn. Nếu bạn đã quyết định tham gia hiến tạng, bạn cần phải thảo luận với gia định để chuẩn bị cho họ tâm lý thoải mái khi tham gia vào tiến trình hiến tạng.

Ngoài ra, nếu bạn chưa đủ 18 tuổi, ba mẹ bạn hoặc người bảo hộ bạn có thể có quyền đưa ra quyết định này. Bạn có thể nói với gia đình mình nếu bạn có nguyện vọng hiến tạng. Trẻ em cũng đang rất cần tạng để ghép và thường cần những tạng nhỏ của trẻ khác để phù hợp hơn.

Lầm tưởng: Hiến tạng mô và bộ phận cơ thể là trái với tôn giáo của tôi

Sự thật: Hầu hết tất cả các tôn giáo đều hỗ trợ hiến mô và nội tạng vì đó là hành động rộng lượng và nhân từ. Công giáo, Phật giáo và Hồi giáo đều hỗ trợ vấn đề hiến tặng mô và bộ phận cơ thể.

Lầm tưởng: Hiến tạng làm cơ thể tôi biến dạng

Sự thật: Phẫu thuật hiến tạng là một lĩnh vực chuyên môn không làm biến dạng cơ thể. Việc tiếp nhận mô và nội tạng của bạn đều được thực hiện bởi các chuyên viên y tế có tay nghề cao. Vết mổ do hiến tạng sẽ được khâu kín như mọi cuộc giải phẫu khác và mọi cơ thể khi hiến tạng đều được kính cẩn và tôn trọng.

Lầm tưởng: Nếu tôi đăng ký hiến tạng, bác sỹ có còn tận tình cứu chữa tôi khi tôi bị bệnh nữa không?

Sự thật: Ưu tiên duy nhất của bác sỹ là cứu người, vậy nên cứu sống và chữa bệnh cho bạn là ưu tiên hàng đầu của các nhân viên y tế, bác sỹ, y tá khi bạn nhập viện. Việc lấy tạng của người hiến chỉ được xét đến khi biết chắc chắn người đó đã chết hoặc không thể tránh khỏi cái chết.

Lầm tưởng: Tôi đã quá lớn tuổi, không đủ sức để hiến tạng

Sự thật: Tuổi tác không phải trở ngại trong việc cứu người. Có nhiều người 70-80 tuổi đã cứu sống nhiều người khác khi hiến tặng mô và nội tạng của mình. Bạn không phải cần phải có sức khoẻ hoàn hảo để thực hiện hành động cao cả này. Dù bạn hút thuốc, uống rượu hay chế độ ăn không lành mạnh bạn vẫn có thể hiến tặng một số mô và bộ phận thích hợp.