Tiêm phòng các loại vacxin cho bé là một nội dung quan trọng để bé có thể phát triển một cách khỏe mạnh và tránh được nguy cơ mắc nhiều bệnh truyền nhiễm khác nhau. Thời điểm tiêm vacxin có thể khác nhau nhau phụ thuộc vào loại vacxin và tình trạng sức khỏe của bé. Trong đó, có những loại vacxin nên được tiêm phòng ngay sau khi sinh để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh tốt nhất.
Hiện nay, theo chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia thì có hai loại vacxin cần được tiêm phòng cho bé ngay sau khi sinh là vacxin phòng viêm gan B và vacxin phòng bệnh lao.
Viêm gan B là bệnh truyền nhiễm có khả năng lây lan rất cao, thông qua nhiều con đường (đường máu, đường từ mẹ sang con,...). Hơn nữa, nếu trẻ bị nhiễm viêm gan B bẩm sinh hay từ những giai đoạn rất nhỏ của cuộc đời thì tỷ lệ bệnh chuyển thành mãn tính là rất cao, nguy cơ lên đến 90%.
Tiêm phòng vacxin phòng viêm gan B sớm cho thấy hiệu quả dự phòng bệnh rõ rệt. Thời gian tiêm càng muộn khả năng dự phòng bệnh của vacxin sẽ càng giảm theo từng ngày. Do vậy vacxin viêm gan B là một trong các loại vacxin cần được tiêm phòng ngay sau khi sinh cho trẻ để dự phòng mắc bệnh.
Theo khuyến cáo hiện nay, đối với trẻ sơ sinh thì vacxin viêm gan B nên được tiêm phòng mũi đầu tiên càng sớm càng tốt ngay sau khi sinh, tốt nhất trong vòng 24h đầu sau khi sinh. Nếu mẹ là người đã mắc viêm gan B, để dự phòng bệnh tốt hơn thì ngoài tiêm phòng ngay sau khi sinh vacxin viêm gan B, trẻ còn cần được tiêm huyết thanh chống viêm gan B.
Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả miễn dịch như mong muốn và tạo được kháng thể chống lại virus viêm gan B, trẻ sẽ cần được tiêm nhắc lại các mũi vacxin viêm gan B vào các thời điểm thích hợp sau đó. Mũi tiêm thứ 2 cách mũi tiêm thứ nhất 1 tháng, mũi tiêm thứ 3 cách mũi tiêm thứ hai 1 tháng và mũi thứ 4 có thể tiêm nhắc lại sau đó vài năm.
Hiện nay, có nhiều loại vacxin viêm gan B có thể được sử dụng cho bé là các vacxin viêm gan B đơn (chỉ có tác dụng dự phòng viêm gan B) hay vacxin phối hợp (dự phòng cùng lúc viêm gan B và các bệnh khác). Mũi tiêm phòng ngay sau khi sinh đầu tiên, trẻ thường sẽ được tiêm bằng vacxin viêm gan B đơn, với các mũi tiêm sau thì có thể sử dụng vacxin đơn hoặc vacxin phối hợp để giảm số lượng mũi tiêm cho trẻ.
Cũng như viêm gan B, lao là bệnh truyền nhiễm có nguy cơ lây lan rất cao (lây qua đường hô hấp), gây nên các tổn thương nghiêm trọng cho bệnh nhân tại nhiều cơ quan khác nhau (thường gặp nhất là lao phổi). Bệnh đặc biệt dễ dàng lây nhiễm cho các đối tượng có sức đề kháng kém, trong đó có trẻ sơ sinh. Vì thế, tiêm phòng ngay sau khi sinh vacxin phòng lao cho trẻ là điều hết sức quan trọng để dự phòng bệnh.
Loại vacxin dự phòng lao hiện nay đang được sử dụng cho trẻ sơ sinh ở nước ta hiện nay là vacxin BCG. Theo các khuyến cáo y tế, thời điểm tiêm vacxin BCG phòng lao cho trẻ sau khi sinh là càng sớm càng tốt, có thể tiêm ngay ngày đầu sau sinh và muộn nhất trong vòng một tháng sau khi sinh.
Trong các trường hợp sức khỏe của bé không đáp ứng được các yêu cầu về tiêm chủng (sinh non, suy giảm miễn dịch, có các bệnh nhiễm khuẩn, nhẹ cân) thì thời gian tiêm phòng ngay sau khi sinh vacxin BCG có thể được hoãn lại cho đến khi các điều kiện sức khỏe đạt yêu cầu.
Vacxin phòng lao phòng lao khi tiêm thành công sẽ để lại sẹo trên vị trí tiêm do quá trình diễn tiến tự nhiên tại vị trí tiêm. Do đó, có thể tiêm phòng ngay sau khi sinh vacxin BCG cùng lúc với vacxin phòng viêm gan B nhưng cần tiêm tại các vị trí khác nhau để có thể theo dõi được sự diễn tiến phản ứng của cơ thể tại vị trí tiêm giúp phát hiện sớm các bất thường để có thể xử lý kịp thời.
Trên đây là những giới thiệu sơ lược nhất về hai loại vacxin cần được tiêm phòng ngay sau khi sinh là vacxin viêm gan B và vacxin phòng lao. Để đảm bảo sức khỏe cho bé, các bậc cha mẹ nên tuân thủ và cho trẻ tiêm chủng sớm ngay sau khi sinh hai loại vacxin trên giúp trẻ phòng bệnh tốt hơn.