Trước khi tìm hiểu về nguyên nhân gây bệnh trĩ, ta cần biết tường tận về định nghĩa cũng như các dạng bệnh trĩ có thể mắc phải.
Trĩ nội
- Trĩ nội nằm ở lớp dưới niêm mạc, phía trên đường lược. Bao bọc chung quanh búi trĩ là niêm mạc. Lúc đầu búi trĩ còn nhỏ, nằm trên đường lược, về sau to dần ra, mô nâng đỡ và dây chằng Parks chùng ra trĩ sa xuống. Tùy mức độ sa ít hay nhiều mà trĩ nội chia làm nhiều mức độ
- Trĩ nội độ 1: Búi trĩ sa thấp xuống dưới đường lược, nhưng vẫn nằm hoàn toàn trong ống hậu môn.
- Trĩ nội độ 2: Búi trĩ sa thấp hơn nữa. Lúc nghỉ ngơi, búi trĩ nằm hoàn toàn trong ống hậu môn. Khi rặn, búi trĩ thập thò ở lỗ hậu môn có thể nhìn thấy được.
- Trĩ nội độ 3: Khi rặn đại tiện, khi đi lại nhiều, khi ngồi xổm hay khi làm việc nặng, búi trĩ sa ra, nằm ngoài ống hậu môn. Khi đại tiện xong búi trĩ tự tụt vào hay phải nằm nghỉ hồi lâu búi trĩ mới tụt vào.
- Trĩ nội độ 4: Búi trĩ gần như thường xuyên nằm ngoài ống hậu môn có nhét vào lại cũng tụt ra ngay.
Trĩ ngoại
Trĩ ngoại được hình thành do dãn quá mức đám rối tĩnh mạch trĩ ngoài nằm dưới da chung quanh lỗ hậu môn. Trĩ ngoại nằm ngoài hậu môn, bao bọc búi trĩ ngoại là da.
Trĩ hỗn hợp
Trĩ nội nằm trong ống hậu môn, trĩ ngoại nằm ngoài ống hậu môn. Chúng phân cách nhau bởi đường lược. Ở vùng đường lược, niêm mạc dính chặt với mặt trong cơ thắt trong bởi dây chằng Parks. Dây chằng Parks là những sợi cơ đi từ mặt trong của cơ thắt trong đến bám vào niêm mạc ống hậu môn.
Khi dây chằng Parks bị thoái hoá keo, nhẽo ra không đủ sức phân cách trĩ nội và trĩ ngoại, chúng hợp lại với nhau tạo thành trĩ hỗn hợp.
Lúc đầu, các búi trĩ nội cũng như các búi trĩ ngoại nằm phân cách nhau; ở 3 vị trí phải trước, phải sau và trái. Về sau, các búi trĩ nội và ngoại hợp nhau tạo thành các búi trĩ hỗn hợp.
Các búi trĩ hỗn hợp này to dần lên và giữa các búi trĩ chính lại xuất hiện các búi trĩ phụ làm cho chúng liên kết nhau, tạo thành một vòng tròn trĩ: trĩ vòng. Trên vòng tròn trĩ, có chỗ to chỗ nhỏ, giữa chúng là các ngấn nông hay sâu.
Táo bón kinh niên
Bệnh nhân mắc táo bón khi đại tiện phải rặn nhiều. Khi rặn áp lực lên ống hậu môn tăng gấp 10 lần. Táo bón lâu ngày là nguyên nhân gây bệnh trĩ, làm xuất hiện các búi trĩ. Các búi trĩ dần dần to lên và khi to quá sẽ sa ra ngoài.
Những bệnh nhân bị bệnh lỵ một ngày đi đại tiện nhiều lần và mỗi lần đi đại tiện đau quặn bụng, bắt buộc phải rặn. Rặn làm áp lực ổ bụng tăng lên rất nhiều. Đây chính là nguyên nhân gây bệnh trĩ thường gặp.
Hội chứng ruột bị kích thích
Những năm gần đây hội chứng ruột bị kích thích (IBS: Irritable bowel syndrome) được nhắc tới nhiều. Bệnh nhân mắc hội chứng này thường mỗi ngày có nhiều cơn đau quặn bụng và mót đại tiện, khi đại tiện là phải rặn.
Tăng áp lực ổ bụng cũng là nguyên nhân gây bệnh trĩ cần chú ý
Bệnh nhân ho nhiều do viêm phế quản mãn tính, do giãn phế quản, bệnh nhân suy tim, xơ gan…và những người thường xuyên lao động nặng nhọc, áp lực ổ bụng liên tục tăng lên, cản trở máu tĩnh mạch của vùng hậu môn trở về hệ thống tuần hoàn chung. Chính vì vậy, có thể nói tăng áp lực ổ bụng là một nguyên nhân gây bệnh trĩ.
U bướu hậu môn trực tràng và các vùng xung quanh
Thai nhiều tháng, ung thư trực tràng, ung thư tử cung, u xơ tử cung, các u vùng tiểu khung, đáy chậu…khi to có thể chèn ép, cản trở đường về máu của tĩnh mạch, làm cho các đám rối trĩ căng phồng lên, là nguyên nhân gây bệnh trĩ.