Kể từ giai đoạn bắt đầu phát triển (dậy thì) cho tới khi mang thai, trải qua giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh thì vú của người phụ nữ đều thay đổi liên tục. Có nhiều thay đổi lành tính của tuyến vú cần phải được can thiệp và điều trị; cũng có những bệnh tuyến vú lành tính không cần phải can thiệp.
Tuy vậy thì bạn cũng không được chủ quan khi quan sát thấy bất kỳ một thay đổi nào bất thường ở vú, hãy tìm đến sự trợ giúp của các cơ sở y tế và chuyên gia phụ khoa và u bướu. Có một điều bạn cần phải nhớ rằng, các bệnh tuyến vú lành tính khá phổ biến.
Bệnh lý lành tính này thường được phát sinh từ những thành phần tham gia vào cấu tạo vú, cụ thể là: biểu mô của ống dẫn sữa hay ở mô liên kết cùng với mô mỡ. Các bệnh lành tính tuyến vú có thể chia thành 4 nhóm như sau:
- Nhóm bệnh tuyến vú bẩm sinh hay còn gọi là bệnh do sự phát triển bất thường của tuyến vú: bệnh bị tật thiếu mất núm vú, bệnh phì đại tuyến vú,...
- Nhóm bệnh tuyến vú do vú bị chấn thương và viêm nhiễm: bệnh áp xe vú, bệnh lao tuyến vú, bệnh hoại tử mỡ tuyến vú,....
- Nhóm bệnh tuyến vú có liên quan tới các ống tuyến sữa như: bệnh xơ nang tuyến vú, bệnh nang vú, bệnh u nhú trong ống dẫn sữa, bệnh giãn ống tuyến sữa,...
- Nhóm bệnh tuyến vú liên quan tới các tổ chức liên kết của tuyến vú như: bệnh u xơ tuyến vú, bệnh u mỡ, bệnh u bạch huyết,…
Như đã nói ở trên, không phải bất kì khối u nhú nào xuất hiện ở vú đều là khối u bệnh lý ác tính. Có những khối u chỉ là bệnh tuyến vú lành tính, tùy vào từng trường hợp mà các bác sĩ sẽ xem xét có cần can thiệp y tế hay không.
Dưới đây là các bệnh lành tính tuyến vú bạn có thể tham khảo:
Xơ nang tuyến vú là một bệnh lý có phụ thuộc vào hormone. Bệnh hay được tìm thấy ở những phụ nữ thuộc giai đoạn từ 30 đến 50 tuổi. Những biểu hiện mất đi sau mãn kinh.
Xơ nang tuyến vú là một bệnh lý có phụ thuộc vào hormone (Ảnh: Internet)
Nguyên nhân của bệnh tuyến vú lành tính này là do estrogen và progesteron (các dạng nội tiết tố nữ) bị mất cân bằng trong một khoảng thời gian dài. Và vào thời điểm cơ thể tăng tiết estrogen, những tế bào biểu mô tăng sinh bên trong các ống (còn gọi là tăng sinh ống) và những phân thùy (còn gọi là tăng sinh tuyến).
Còn với mức nội tiết tố estrogen giảm, biểu hiện là các biểu mô bị cuộn xoắn, những ống này phát triển thành các nang, những phân thùy và các vùng đệm tăng tổ chức xơ (còn gọi là tăng biểu mô tuyến xơ cứng và bị xơ cứng vùng đệm).
Xét về yếu tố lâm sàng thì người bệnh thường bị đau tuyến vú (vú) theo một chu kỳ nhất định. Cụ thể như sau:
- Cơn đau thường bắt đầu vào khoảng trước 8 ngày của chu kỳ kinh nguyệt và biến mất khi hết chu kỳ.
- Cơn đau diễn ra tự nhiên
- Khi sờ vào vú sẽ thấy các u nang rất đặc trưng, có dạng hình tròn, được giới hạn rõ, khối u hơi cứng, sờ vào thấy hơi đau.
Khi sờ vào vú sẽ thấy các u nang rất đặc trưng, có dạng hình tròn, được giới hạn rõ (Ảnh: Internet)
- Kích thước các nang này là khác nhau với ố lượng cũng khác nhau
Ngoài ra thì các khối u này cũng có thể là những mảng cứng, thường thấy các mảng cứng ở trên vú không rõ giới hạn và sau khi hết chu kỳ thì các nang cũng biến mất.
Đây là một dạng bệnh lý hình thành do việc tăng sinh của các tuyến và của ống tuyến vú (kết hợp với mô đệm bị xơ hóa) vì vậy có thể làm gia tăng nguy cơ bị ung thư vú. Vì thế khi xuất hiện chẩn đoán bị mắc xơ nang tuyến vú thì bạn nên khám thăm dò sàng lọc ung thư vú sớm như như: làm chụp vú, thực hiện tiểu phẫu chọc dịch của nang, làm chọc hút tế bào.
Có thể bắt đầu chữa trị bằng thuốc nếu như người bệnh có cảm giác khó chịu và có mong muốn được điều trị. Những loại thuốc hay được chỉ định sử dụng như: thuốc giúp ức chế prolactin ví dụ như bromocriptine, thuốc giúp ức chế estrogen như danazol.
Việc phẫu thuật cắt khối u được thực hiện khi: làm chọc dò có ra lẫn máu, việc sinh thiết cho thấy có dấu hiệu loạn sản hay nghi ngờ có sự phát triển của tế bào bất thường.
Khối u tiến triển từ các mô liên kết giữa những tiểu thùy. Thường thì u xơ tuyến là bệnh được phát hiện ở giai đoạn trước tuổi 35.
U xơ tuyến vú là một bệnh tuyến vú lành tính (Ảnh: Internet)
Khối u bệnh tuyến vú lành tính này có một vài đặc điểm như sau:
- Chắc, xơ, khối u đều, tròn hay có dạng hình trứng
- Khối u này di động dưới da và không gây cảm giác đau
- Biểu hiện không có mối liên quan với chu kỳ kinh
- Kích thước của khối u thay đổi khoảng từ 2 - 3cm và thường chỉ có một u. Thình thoảng cũng có một vài trường hợp có nhiều hơn một khối u, những khối u xuất hiện kế tiếp theo thời gian.
Khối u xơ tuyến là một dạng khối u được các bác sĩ u bướu cho biết có thể dễ dàng chẩn đoán nhất trong số các bệnh lành tính tuyến vú. Các dấu hiệu bệnh cũng đặc trưng và người bệnh cũng có thể phát hiện dễ dàng.
Tuy nhiên bạn cũng nên xem xét tới việc clàm sinh thiết tế bào để loại trừ khả năng bị ung thư vú.
Bệnh tuyến vú lành tính tiếp theo là nang vú. Nang vú là một hốc có chứa đầy chất dịch. Hốc (nang) này xuất hiện nguyên nhân là do có một đoán của ống dẫn sữa trong vú bị nở ra. Đa số bệnh nhân tự phát hiện ra bệnh khi nằm sấp có đè lên ngực hoặc khi chà xát trong lúc tắm. Do những lúc như vậy các nang vú bị căng lên.
Phương pháp điều trị nang vú thường gặp là chọc hút dịch (Ảnh: Internet)
Một điểm đặc biệt là các nang này lại không gây đau đớn cho bệnh nhân và người bệnh cũng không thể sờ thấy được. Số lượng của các nang vú nhiều hay ít là khác nhau ở mỗi thể trạng khác nhau. Mỗi bệnh nhân lại có những kích thước nang khác nhau. Có những nang có đường kính lớn tới vài cm nhưng cũng có những nang chỉ có đường kính vài mm.
Độ tuổi hay phát hiện bị nang vú là trên 40 tuổi, với phụ nữ dưới 30 tuổi thì bệnh lý này hiếm gặp hơn. Các chuyên gia cũng cho biết, sau khi phụ nữ mãn kinh thì các nang này cũng sẽ xẹp đi. Do vậy khi có nghi ngờ mình bị mắc nang vú hãy tới các cơ sở y tế để được khám chữa kịp thời.
Phương pháp chẩn đoán nang vú phổ biến hiện nay là siêu âm. Để điều trị, các bác sĩ thường chỉ định phương pháp chọc dịch trong nang vú. Bệnh hiếm khi tái phát lại, khi chọc dịch thường có màu nâu hoặc màu vàng chanh.
Nếu như trong quá trình hút dịch mà dịch hút ra có màu máy thì cần phải làm sinh thiết ung thư vú để loại bỏ nguy cơ mắc bệnh. Ở những trường hợp bị tái phát thì cần phải hút lại và làm phẫu thuật bóc nang sau đó.
(Còn tiếp)