Vị khí hư là 1 trong những chứng bệnh mà Đông y thường gọi là vị khí (dịch vị) bất túc. Chứng vị khí hư này sẽ làm cho tình trạng tiêu hóa thức ăn đồ uống bị giảm sút và làm mất đi sự hòa giáng.
Nguyên nhân dẫn đến chứng vị khí hư rất nhiều nhưng trong đó có thể là do ăn uống không điều độ, hoặc do mệt mỏi, tiêu chảy lâu ngày sẽ gây nên căn bệnh này.
Những người mắc chứng vị khí hư thường có biểu hiện như: môi trắng nhợt, mạch hữu quan nhuyễn nhược, vùng thượng vị đau âm ỉ, nhưng khi ấn tay vào thì đỡ đau.
Ngoài ra, với những người mắc chứng vị khí hư thường sẽ không muốn ăn uống, quá trình tiêu hóa kém, hoặc ăn vào thì nôn ra, hụt hơi, lười nói, tiếng nói nhỏ, sắc mặt vàng bủng, chất lưỡi nhợt, rêu lưỡi trắng, mạch hư nhược.
Vị khí hư là chứng bệnh mà Đông y thường gọi là vị khí (dịch vị) bất túc - (Ảnh: Internet)
Tùy vào cơ địa của từng người và mức độ nặng nhẹ mà người bệnh mắc phải các bác sĩ, chuyên gia về y tế sẽ có phương pháp điều trị cho phù hợp. Cụ thể như:
Với chứng vị quản thống (đau vùng thượng vị) thường có biểu hiện: Vị quản đau âm ỉ, khi người bệnh đói thì cơn đau tăng dần, nhưng ăn vào thì thấy đỡ đau, ấn tay vào thì dễ chịu, lưỡi nhạt, mạch nhược.
Để điều trị chứng vị quản thống này, cần bổ ích vị khí, với bài thuốc Hoàng kỳ kiến trung thang như sau: hoàng kỳ 20g, cam thảo 6g, đại táo 16g, di đường 30g, quế chi 12g, bạch thược 16g, sinh khương 12g. Tùy vào tình trạng của người bệnh để tăng giảm cho thích hợp. Với bài thuốc Hoàng kỳ kiến trung thang này, người bệnh mỗi ngày uống 1 thang, chia làm 3 lần trước khi ăn.
Vị khí hư cũng có thể gây ra chứng tào tạp (cồn cào trong dạ dày), chứng bệnh này thường làm cho người bệnh cảm thấy cồn cào không yên, rất khó để mô tả, thường có cảm giác như đói mà không phải đói, giống như đau mà không phải đau, miệng nhạt, hay lợm lòng buồn nôn, có khi nôn mửa.
Để điều trị chứng tào tạp này thì cần kiện toàn hòa vị, với bài thuốc dị công tán. Để có được bài thuốc dị công tán, bạn cần có 5 nguyên liệu cơ bản sau: nhân sâm 8g, trần bì 10g, chích thảo 4g, bạch truật (sao) 12g, bạch linh 8g, tùy theo tình trạng bệnh của mỗi người để có thể gia giảm cho thích hợp. Nếu người bệnh muốn đạt được hiệu quả trong quá trình chữa bệnh, bệnh nhân cần uống mỗi ngày 1 thang thuốc dị công tán, cũng chia làm 3 lần trước khi ăn.
Với những người mắc chứng ách nghịch (nấc), nghĩa là vị khí không đủ khí mất đi sự hòa giáng nghịch lên mà sinh ra nấc, thì cần bổ vị hòa trung trừ nấc. Bài thuốc Lục quân tử thang gia giảm sẽ giúp điều trị bệnh hiệu quả. Công thức để thực hiện bài thuốc này đó là: nhân sâm 8g, bạch truật 12g, trần bì 6g, phục linh 12g, chích thảo 4g, bán hạ chế 8g. Ngoài ra có thể gia thị đế 12g, mộc hương 4g, hậu phác 8g. Bệnh nhân sắc lên và mỗi ngày uống 1 thang , chia làm 3 lần sau khi ăn 15 phút.
Nếu trong trường hợp bệnh nhân nào có biểu hiện ợ hơi liên tục nhưng không có mùi nồng của thức ăn, vùng dưới tâm vị đầy, thích xoa bóp liên tục, nghĩa là đang mắc chứng ái khí (ợ hơi).
Cách điều trị chứng ái khí (ợ hơi) đó là Bổ hư giáng nghịch, với bài thuốc Toàn phúc đại giả thang. Bạn cần chuẩn bị những nguyên liệu sau: toàn phúc hoa 12g, chích thảo 12g, nhân sâm 12g, sinh khương 20g, đại giả thạch 40g, đại táo 12 quả, bán hạ chế 12g. Với công thức điều trị này, người bệnh cần uống một ngày 1 thang thuốc, chia làm 3 lần, lúc đói.
Không chỉ gây ra những chứng bệnh trên, vị khí hư còn có thể gây ra chứng ẩu thổ (nôn mửa). Những người mắc chứng ẩu thổ thường có biểu hiện như: nôn mửa ra nước trong, hoặc sau khi ăn cũng nôn mửa, thường ăn uống kém, đại tiện phân lỏng.
Những người mắc chứng vị khí hư thường sẽ không muốn ăn uống, quá trình tiêu hóa kém - (Ảnh: Internet)
Bài thuốc - Lý trung thang gia giảm sẽ giúp điều trị chứng ẩu thổ bằng cách Kiện bổ tỳ vị - khi đó người bệnh cần thực hiện bài thuốc này với những nguyên liệu cụ thể: nhân sâm 12g, can khương 8g, bạch truật 12g, cam thảo 8g. Và tùy vào tình trạng của bệnh nhân để các bác sĩ có thể gia giảm cho thích hợp. Với bài thuốc Lý trung thang gia giảm, thì người bệnh cần uống ngày 1 thang sắc uống 3 lần uống lúc đói.
Ngoài ra, vị khí hư còn gây ra chứng hư lao. Những người mắc chứng hư lao thường có biểu hiện cụ thể như cơ thể gầy còm, người mệt mỏi, sắc mặt vàng bủng, ăn uống kém, hụt hơi, tiếng nói nhỏ hoặc lười nói.
Để điều trị chứng hư lao cần Bổ tỳ ích vị. Bài thuốc - Tứ quân tử thang với công thức: nhân sâm 8g, phục linh 10g, bạch truật 12g, cam thảo 4g, bên cạnh đó bạn cũng có thể gia thêm các vị bổ khí, bổ huyết, kiện tỳ sẽ giúp điều trị chứng bệnh này hiệu quả. Để đạt được hiệu quả điều trị như mong muốn, người bệnh cần uống ngày 1 thang, sắc uống 3 lần sau khi ăn hoặc lúc đói.