Nhiệt kế vỡ có gây nhiễm độc thủy ngân không? Cách xử lý khi làm vỡ nhiệt kế thủy ngân

Có lớp vỏ ngoài bằng thủy tinh nên thủy ngân rất dễ rơi vỡ và phát tán ra không khí. Vì thế việc nắm chắc cách xử lý khi làm vỡ nhiệt kế thủy ngân một cách an toàn là điều cần thiết.

1. Thủy ngân là gì?

Thủy ngân là dạng kim loại đặc biệt, tồn tại dưới dạng chất lỏng khi ở nhiệt độ thường. Khi có tác động bên ngoài thủy ngân rất dễ bị chia thành các giọt nhỏ hơn. Ngoài ra, thủy ngân cũng dễ dàng bay hơi và nếu chẳng may hít phải sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe.

Nuốt phải thủy ngân tuy không gây nguy hiểm nhưng sẽ rất độc nếu bạn trực tiếp hít, đặc biệt với trẻ em. Lúc này, thủy ngân sẽ đi qua màng phế nang vào máu tới thận, gan lách, hệ thần kinh trung ương dẫn đến viêm phổi nặng, nôn ói, mất trí nhớ, co giật, viêm ruột. Thậm chí nếu tiếp xúc với lượng lớn có thể gây suy hô hấp, ngộ độc cấp tính và tử vong.

Đọc thêm:

+ Nhiễm độc thủy ngân và những điều cần biết

+ Mỹ phẩm nhiễm độc thủy ngân là gì? Làm cách nào để nhận biết mỹ phẩm nhiễm độc thủy ngân?

2. Hàm lượng thủy ngân ở nhiệt kế

Là kim loại dạng lỏng, có màu trắng bạc, không màu, không mùi và bay hơi chậm ở nhiệt độ phòng. Trong một cây nhiệt kế thủy ngân chứa khoảng 0.61 grams (theo EPA) còn mức gây độc cho cơ thể > 4 - 5 Micromol/L hay > 1.6 Microgram/kg/ngày.

3. Nhiệt kế thủy ngân bị vỡ có nguy hiểm không?

Bình thường, các loại nhiệt kế sẽ sử dụng thủy ngân nguyên chất độc hại. Tuy nhiên bạn cũng không cần lo lắng bởi khả năng hấp thu qua da của loại nguyên chất rất thấp và có thể được đào thải ra ngoài cơ thể.

Trên thế giới, đã có nhiều báo cáo về các trường hợp vô tình nuốt phải thủy ngân nhưng không bị tác động nguy hiểm tới sức khỏe. Thủy ngân chỉ gây nguy hiểm khi đối tượng nuốt phải đang gặp các bệnh liên quan đến tiêu hóa như thủng ruột khiến thủy ngân bị hấp thụ vào máu nhiều hơn và có thể dẫn tới ngộ độc cấp tính.

4. Dấu hiệu khi bị ngộ độc thủy ngân

Nếu bị ngộ độc thuỷ ngân thì sẽ xuất hiện cảm giác mùi kim loại trong miệng. Tiếp sau đó đầu sẽ đau dữ dội cùng các biểu hiện như: Đau đầu, chóng mặt, lợm giọng, buồn nôn, đau mỏi cả người, lạnh bụng.

Do hơi thủy ngân tác động tới đường hô hấp nên có các biểu hiện ho, đờm, khó thở, da tím tái. Ở khoang miệng, lợi răng sưng đỏ, niêm mạc vỡ và gây hiện tượng xuất huyết. Khi thủy ngân hấp thụ qua da sẽ gây tình trạng viêm da dị ứng, mẩn ngứa. Một số người còn bị mất ngủ, tinh thần hoảng loạn, tâm trạng thất thường.

5. Cách xử lý khi làm vỡ nhiệt kế thủy ngân

Khi nhiệt kế thủy ngân bị vỡ, thủy ngân chảy ra ngoài tạo thành các hạt thủy ngân lăn tròn trên đất. Để tránh ngộ độc khi thủy ngân bốc hơi, điều đầu tiên là phải nhanh chóng đưa người lớn và trẻ đến khu vực an toàn. Tiếp theo bạn hãy thay quần áo cũ, đeo găng tay cao su, khẩu trang y tế và thu dọn theo đúng hướng dẫn sau:

- Sử dụng que bông ướt hay giấy bìa cứng để thu gọn lại, cho các hạt thủy ngân vào lọ thủy tinh bịt kín. Khi làm bạn cần phải hết sức nhẹ nhàng để các hạt thủy ngân không bị chia thành các hạt nhỏ hơn.

+ Với các hạt thủy ngân lớn: Dùng găng tay cao su hoặc bìa giấy cứng để thu gom

+ Với các hạt nhỏ hơn: dùng ống hút nhỏ để thu gom vào túi, lọ. Sau đó hãy nhớ bôi kem cạo râu lên chổi quét hay dùng băng dính để chấm xung quanh vùng nhiệt kế thủy ngân bị vỡ để tránh bỏ sót do các hạt có thể lăn ra xa.

- Nếu có bột lưu huỳnh bạn có thể rắc một ít lên thủy ngân vì thành phần này phản ứng với thủy ngân tạo thành hợp chất khó bốc hơi hơn. Nếu không có lưu huỳnh có thể sử dụng lòng đỏ trứng gà, cũng mang lại hiệu quả tương đương.

- Sau khi thu dọn xong hãy mở hết cửa để không gian thông thoáng trong ít nhất 24 giờ rồi mới có thể vào sinh hoạt như bình thường.

- Bọc kín lọ thủy tinh bằng nhiều lớp nilon, dán băng dính và dán nhãn ở bên ngoài và để trong thùng rác phân loại. Bạn tuyệt đối không được đổ thủy ngân xuống các cống rãnh vì sẽ gây ô nhiễm nguồn nước.

- Với quần áo đã dính thủy ngân thì tốt nhất nên loại bỏ còn nếu muốn tái sử dụng thì phải giặt thật kỹ. Đầu tiên là nên ngâm trong nước lạnh 30 phút, tiếp đó ngâm 30 phút trong nước xà phòng với nhiệt độ trung bình khoảng 70 - 80 độ, ngâm tiếp 20 phút trong nước nóng pha hóa chất. Cuối cùng giặt sạch lại bằng nước lạnh.

- Nếu trẻ có biểu hiện ngộ độc thủy ngân hay nuốt phải thủy ngân thì lập tức đưa đến cơ sở y tế để kiểm tra và điều trị.

6. Những điều cần tránh khi làm vỡ nhiệt kế thủy ngân

Do không hiểu về tính chất và tác hại của thủy ngân nên nhiều người đã phạm phải sai lầm khi dọn nhiệt kế vỡ. Bạn cần tránh những điều dưới đây để đảm bảo an toàn:

- Không dùng máy hút bụi để làm sạch thủy ngân. Lực hút mạnh từ thiết bị này sẽ đưa thủy ngân vào trong không khí và làm tăng cao khả năng phơi nhiễm.

- Không sử dụng chổi để làm sạch thủy ngân. Dùng chổi dọn dẹp sẽ khiến thủy ngân phân li thành những giọt nhỏ hơn và phát tán ra khu vực xung quanh.

- Tuyệt đối không đổ thủy ngân xuống cống. Thủy ngân có thể mắc kẹt và làm khó khăn trong việc sửa chữa hệ thống ống nước và gây ô nhiễm môi trường.

Trên đây là thông tin về cách xử lý khi làm vỡ nhiệt kế thủy ngân. Để hạn chế nguy cơ ngộ độc, sau khi dùng nhiệt kế xong bạn nên cất thiết bị ở vị trí an toàn, tránh xa tầm với của trẻ và không nên cho trẻ ngậm nhiệt kế. Nếu có điều kiện nên đổi sang loại nhiệt kế điện tử vì tính chất an toàn đồng thời cũng cho kết quả chính xác.