Nhiễm độc chì là gì? Những thông tin cần biết về nhiễm độc chì

1. Nhiễm độc chì là gì? Triệu chứng như nào?

Ban đầu ngộ độc chì có thể khó phát hiện – ngay cả những người khỏe mạnh cũng có nguy cơ có nồng độ chì trong máu cao. Các dấu hiệu và triệu chứng thường không xuất hiện cho đến khi lượng chất nguy hiểm đã tích tụ.

Các dấu hiệu, triệu chứng nhiễm độc chì ở trẻ em bao gồm:

- Chậm phát triển

- Khó khăn trong học tập

- Cáu gắt

- Ăn mất ngon

- Giảm cân

- Uể oải và mệt mỏi

- Đau bụng

- Nôn mửa

- Táo bón

- Mất thính lực

- Co giật

- Ăn những thứ như vụn sơn, không phải là thức ăn

Các dấu hiệu, triệu chứng nhiễm độc chì ở trẻ sơ sinh: Khi chúng tiếp xúc với chì trước sinh sẽ khiến sinh non, có cân nặng thấp, tăng trưởng chậm lại.

Các triệu chứng nhiễm độc chì ở người lớn bao gồm:

- Huyết áp cao

- Đau khớp và cơ

- Khó khăn với trí nhớ hoặc khả năng tập trung

- Đau đầu

- Đau bụng

- Rối loạn tâm trạng

- Giảm số lượng tinh trùng và tinh trùng bất thường

- Sảy thai, thai chết lưu hoặc sinh non ở phụ nữ có thai

Đọc thêm:

 - Cá rất tốt nhưng nên tránh ăn 6 loại cá này nếu không muốn bị nhiễm độc 

- Nhiệt kế vỡ có gây nhiễm độc thủy ngân không? Cách xử lý khi làm vỡ nhiệt kế thủy ngân

2. Nguyên nhân gây ra nhiễm độc chì

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra nhiễm độc chì. Chì là một kim loại xuất hiện tự nhiên trong vỏ trái đất. Tuy nhiên nhờ hoạt động khai thác, đốt nhiên liệu hóa thạch, sản xuất của con người đã khiến chì xuất hiện nhiều hơn. Cụ thể:

- Chì có trong sơn: Ở Mỹ thì sơn có chứa chì đã bị cấm từ năm 1978. Tuy nhiên ở các nước đang phát triển hay ở những ngôi nhà, căn hộ cũ thì chì vẫn còn trên tường, đồ gỗ và hầu hết các trường hợp nhiễm độc chì ở trẻ em là do ăn phải những mảng sơn pha chì đã bị hư hỏng.

- Ống nước được hàn bằng chì có thể giải phóng các hạt chì vào nước máy. Đồ hộp nhập khẩu được làm bằng đồng thau, hàn bằng chì vẫn đang được sử dụng ở một số nước.

- Các hạt chì từ xăng hoặc sơn pha bị ngấm trên đất và có thể tồn tại trong nhiều năm. Thông thường chúng tồn tại nhiều khu vực xung quanh đường cao tốc, một số khu vực đô thị, và ở những khu đất gần tường của những ngôi nhà cũ chứa chì

- Bụi gia dụng có thể chứa chì từ vụn sơn có chì hoặc đất bị ô nhiễm mang từ bên ngoài vào.

- Men được tìm thấy trên một số đồ gốm, sành, sứ có thể chứa chì ngấm vào thức ăn được phục vụ hoặc đựng trong đồ gốm.

- Chì đôi khi được tìm thấy trong đồ chơi và các sản phẩm khác được sản xuất ở nước ngoài.

- Một số loại mỹ phẩm, kẹo, thảo dược có liên quan đến nhiễm độc chì

- Trường bắn cũng có thể làm phơi nhiễm chì vì sử dụng đạn

- Những người làm việc trong khu sửa chữa ô tô, khai thác mỏ, lắp đường ống, sản xuất pin, sơn… tiếp xúc nhiều với chì.

Các yếu tố rủi ro gia tăng nguy cơ nhiễm độc chì

Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ nhiễm độc chì bao gồm:

- Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có nhiều khả năng tiếp xúc với chì hơn trẻ lớn. Chúng có thể nhai lớp sơn bong tróc trên tường và đồ gỗ, và bàn tay của chúng có thể bị nhiễm bụi chì. Trẻ nhỏ cũng hấp thụ chì dễ dàng hơn và có hại cho chúng nhiều hơn so với người lớn và trẻ lớn.

- Sống trong một ngôi nhà cũ hoặc nhà sử dụng sơn có chứa chì. Những người cải tạo một ngôi nhà cũ thậm chí còn có nguy cơ cao hơn.

- Sở thích nhất định. Làm kính màu và một số đồ trang sức yêu cầu sử dụng chì hàn. Việc tân trang lại đồ nội thất cũ có thể khiến bạn tiếp xúc với nhiều lớp sơn có chì.

- Sống ở các nước đang phát triển. Các nước đang phát triển thường có quy định ít nghiêm ngặt hơn về mức độ phơi nhiễm chì so với các nước phát triển. Các gia đình Mỹ nhận con nuôi từ một quốc gia khác có thể muốn xét nghiệm máu của đứa trẻ để tìm nhiễm độc chì. Trẻ em nhập cư và tị nạn cũng nên được kiểm tra.

- Chì có thể gây hại cho thai nhi, vì vậy phụ nữ có thai hoặc phụ nữ có khả năng mang thai phải đặc biệt cẩn thận để tránh tiếp xúc với chì.

- Tiếp xúc với mức độ chì thấp thậm chí có thể gây ra thiệt hại theo thời gian, đặc biệt là ở trẻ em. Rủi ro lớn nhất là đối với sự phát triển của não, nơi có thể xảy ra những tổn thương không thể phục hồi. Mức độ cao hơn có thể gây hại cho thận và hệ thần kinh ở cả trẻ em và người lớn. Hàm lượng chì rất cao có thể gây co giật, bất tỉnh và tử vong.

3. Phòng ngừa

Các biện pháp đơn giản có thể giúp bảo vệ bạn và gia đình khỏi nhiễm độc chì:

- Rửa tay và đồ chơi: Để giúp giảm sự lây truyền bụi hoặc đất bị ô nhiễm từ tay sang miệng, hãy rửa tay cho trẻ sau khi chơi ngoài trời, trước khi ăn và trước khi đi ngủ. Thường xuyên rửa đồ chơi của chúng.

- Làm sạch các bề mặt bị bám bụi: Lau sạch sàn nhà của bạn bằng cây lau ướt và lau đồ đạc, bệ cửa sổ và các bề mặt bám bụi khác bằng khăn ẩm.

- Cởi giày trước khi vào nhà: Điều này sẽ giúp giữ cho đất có chì ở bên ngoài.

- Sử dụng nước lạnh: Nếu bạn có hệ thống ống nước cũ có chứa đường ống hoặc phụ kiện bằng chì, hãy dội nước lạnh ít nhất một phút trước khi sử dụng. Không sử dụng nước máy nóng để pha sữa cho trẻ em hoặc để nấu ăn.

- Ngăn trẻ em nghịch đất: Cung cấp cho họ một hộp cát được che lại khi không sử dụng. Trồng cỏ hoặc phủ lớp mùn lên đất trống.

- Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh: Các bữa ăn bình thường và dinh dưỡng tốt có thể giúp giảm hấp thụ chì. Trẻ em đặc biệt cần có đủ canxi, vitamin C và sắt trong chế độ ăn uống của chúng để giúp giữ cho chì không bị hấp thụ.

- Giữ cho ngôi nhà của bạn được duy trì tốt: Nếu nhà bạn có sơn nhiễm chì, hãy thường xuyên kiểm tra lớp sơn bị bong tróc và khắc phục sự cố kịp thời. Cố gắng không chà nhám, điều này tạo ra các hạt bụi có chứa chì.

Nguồn tham khảo:

1. Lead poisoning - Wikipedia

2. Lead poisoning - WHO 

3. Lead poisoning - Mayoclinic 

4. Lead Poisoning - Healthline 

5. Lead Poisoning - Medicinenet