Nhận biết và đối phó với thiếu máu sau điều trị ung thư máu

1. Nguyên nhân

Thiếu máu là tình trạng các tế bào hồng cầu bị giảm xuống thấp. Khi bạn bị ung thư máu, cơ thể đã vốn có nguy cơ bị thiếu máu. Trải qua quá trình điều trị, có thể làm tình trạng thiếu máu sau điều trị ung thư máu diễn ra nghiêm trọng hơn.

Tình trạng thiếu máu sau điều trị ung thư máu được giải thích như sau:

- Khi bị ung thư máu, các tế bào bạch cầu sản sinh bất thường, lấn át các tế bào máu khỏe mạnh, làm suy giảm số lượng các tế bào hồng cầu, gây ra thiếu máu. Mặt khác, số lượng tiểu cầu bị giảm khiến cơ thể dễ bị chảy máu, cũng là một trong những nguyên nhân gây thiếu máu sau điều trị ung thư máu.

- Hóa trị, xạ trị và một số loại thuốc bác sĩ sử dụng để điều trị ung thư máu có thể gây thiếu máu bất sản. Điều này là do một số phương pháp điều trị ung thư ngăn ngừa tủy xương tạo ra các tế bào máu mới, khỏe mạnh.

Số lượng bạch cầu giảm đầu tiên, sau đó là số lượng tiểu cầu, và cuối cùng là sự suy giảm số lượng tế bào hồng cầu. Thiếu máu sau điều trị ung thư máu có thể được hồi phục sau khi kết thúc điều trị hoặc có thể kéo dài trong vài tuần.

Vậy làm cách nào để nhận biết tình trạng thiếu máu sau điều trị ung thư máu?

2. Nhận biết

Các tế bào hồng cầu có chứa huyết sắc tố, mang oxy từ phổi qua cơ thể. Khi số lượng tế bào hồng cầu giảm xuống, lượng oxy lưu thông trong cơ thể cũng giảm. Thiếu máu sau điều trị ung thư máu có thể khiến bạn cảm thấy rất mệt mỏi. Nó cũng có thể gây ra vấn đề với tim, não và dây thần kinh của bạn với các triệu chứng như:

- Thường xuyên cảm thấy mệt mỏi dù đã nghỉ ngơi đủ.

- Đau đầu, chóng mặt, choáng.

- Da xanh xao và nhợt nhạt.

- Nhịp tim nhanh hoặc loạn nhịp, không đều.

- Thường xuyên bị mắc các bệnh nhiễm trùng.

- Chảy máu cam, chảy máu nướu răng, vết thương nhỏ bị chảy máu quá mức.

- Dễ bị bầm tím cũng là một dấu hiệu nhận biết tình trạng thiếu máu sau điều trị ung thư máu phổ biến

- Tổn thương thần kinh, tâm trạng bất ổn.

3. Đối phó với tình trạng thiếu máu sau điều trị ung thư máu

- Nếu tình trạng thiếu máu sau điều trị ung thư máu không quá nghiêm trọng, bạn có thể nghỉ ngơi nhiều hơn, xây dựng chế độ ăn uống giàu chất sắt để cơ thể nhanh phục hồi. Lưu ý tránh các hoạt động có thể làm tăng nguy cơ chảy máu.

- Nếu tình trạng thiếu máu sau điều trị ung thư máu gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, bác sĩ có thể chỉ định bạn bổ sung sắt bằng thuốc uống.

- Nếu hóa trị gây thiếu máu sau điều trị ung thư máu, bác sĩ có thể kê toa thuốc tiêm, như Epogen hoặc Aranesp. Các thuốc này có tác dụng kích thích tạo ra nhiều tế bào hồng cầu hơn. Nhưng chỉ nên sử dụng liều thấp nhất có thể chỉ trong thời gian cần thiết để điều chỉnh nồng độ hồng cầu. Bởi các loại thuốc này có khả năng gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng như hình thành cục máu đông, hoặc tăng nguy cơ tử vong.

- Truyền máu đôi khi là phương pháp cần thiết để đối phó với tình trạng thiếu máu cấp tính. Đây là phương pháp hiệu quả nhanh, nhưng không đủ để kiểm soát tình trạng thiếu máu sau điều trị ung thư máu trong thời gian dài.

- Trong trường hợp thiếu máu sau điều trị ung thư máu nghiêm trọng, bác sĩ có thể giảm liều hoặc ngưng điều trị cho đến khi tình trạng được cải thiện. Hiện nay, các nhà khoa học đã sáng chế ra loại thuốc hóa trị có tên cyclophosphamide giúp điều trị bệnh thiếu máu bất sản mà không gây hại cho tế bào gốc tạo máu và tủy xương.

Nếu bạn nghi ngờ bản thân bị thiếu máu sau điều trị ung thư máu, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ. Họ sẽ xem xét các triệu chứng của bạn và yêu cầu các xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán chính xác, từ đó đưa ra những phương án đối phó phù hợp. Đừng cố gắng tự chẩn đoán hoặc tự điều trị thiếu máu, đặc biệt là sau khi điều trị ung thư máu.

Nguồn tham khảo: http://www.healthtalk.org/peoples-experiences/cancer/leukaemia/infections-and-other-treatment-complications