Bệnh nhân ung thư vòm họng nên ăn như thế nào trước và sau khi điều trị?

Bệnh nhân bị ung thư vòm họng cần được bổ sung những thức ăn mà giàu dinh dưỡng, đặc biệt là phải cung cấp đầy đủ vitamin và cả protein với thành phần thực phẩm đa dạng, đủ màu sắc, và mùi vị để kích thích vị giác và tăng cảm giác thèm ăn cho bệnh nhân. Các thực phẩm bạn cần ăn gồm: chất béo không bão hòa, sữa đậu nành, sữa, trứng, thịt nạc, hải sản, cá, măng cụt, mật ong nguyên chất, bột yến mạch…

Ngoài ra, bệnh nhân cũng đã cần được ăn những thức ăn thanh đạm và ăn nhiều hoa quả, rau xanh để cân bằng dinh dưỡng.

I. Các nguyên tắc ăn uống cần lưu ý

1. Thực phẩm mềm lỏng và dễ nuốt

Bệnh nhân đã bị ung thư vòm họng không thể ăn uống được như là những người bình thường nên thức ăn cần được chế biến dưới dạng mềm, lỏng để mà việc nhai nuốt trở nên thật dễ dàng hơn, tránh được sự tổn thương ở vùng cổ họng. 

Cách chế biến tốt nhất là bạn nấu thành cháo dinh dưỡng, súp, canh…với nhiều các thành phần rau củ, thịt cả trứng…xay nhuyễn hoặc ninh nhừ và đặc biệt lưu ý chỉ nêm ít gia vị.

2. Chia bữa ăn ra thành nhiều bữa

Mắc bệnh ung thư vòm họng sẽ khiến cho bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi, và chán ăn đặc biệt khi các cơn khô cổ khiến cho người bệnh khó nuốt. Do đó, nếu bạn chia nhỏ các bữa ăn sẽ giúp bệnh nhân ăn được nhiều thức ăn hơn mà đã vẫn đảm bảo được cung cấp đủ các chất dinh dưỡng cho cơ thể bạn, đồng thời việc tiêu hóa và hấp thụ thức ăn cũng dễ dàng hơn.

3. Uống nhiều nước

Do là đặc thù của bệnh nên bệnh nhân ung thư vòm họng đã thường xuyên bị khô cổ, không nói chuyện được nhiều. Vì vậy, việc bạn uống nước thường xuyên để mà giảm các cơn khô cổ là điều rất quan trọng, lượng nước cần bổ sung hàng ngày là từ 1-1.5 lít.

Ngoài ra, bạn nên bày nhiều loại cây chứa acid như là me, cam, chanh bưởi…hoặc treo tranh các loại trái cây có vị chua để kích thích vị giác người bệnh, giúp bạn tiết nhiều nước bọt và hạn chế được cảm giác khô cổ, từ đó có thể ăn uống tốt hơn.

4. Không sử dụng các đồ dùng kim loại để đựng đồ ăn cho bệnh nhân

Bệnh nhân bị ung thư vòm họng thường rất nhạy cảm hơn với các đồ kim loại vì chúng khiến cho vị giác của người bệnh thay đổi. Do đó, người nhà bệnh nhân cần phải lưu ý sử dụng đồ đựng thức ăn bằng thủy tinh hoặc sứ thay vì bằng kim loại.

Thông thường thì bệnh nhân ung  thư vòm họng nhạy cảm hơn với các đồ kim loại bởi chúng sẽ làm thay đổi vị giác của người bệnh. Do đó,thay vì bạn sử dụng đồ đựng thức ăn bằng kim loại thì nên sử dụng đồ đựng thức ăn bằng nhựa, thủy tinh hoặc sứ.

II. Chế độ ăn uống trong và sau khi điều trị với bệnh nhân ung thư vòm họng

Một chế độ ăn uống thật khoa học cho bệnh nhân ung thư vòm họng sau khi bạn điều trị sẽ giúp bệnh nhân phục hồi sức khỏe nhanh hơn, tăng cường được khả năng chịu đựng nhiều các đợt điều trị và nâng cao hệ miễn dịch, hạn chế các biến chứng và viêm nhiễm.

1. Chế độ ăn sau khi phẫu thuật

Bệnh nhân ung thư vòm họng sau khi bạn được giải phẫu cần ăn nhiều hạnh nhân, uống các loại nước ép từ mía, cà rốt, táo, kiwi…

Một số bệnh nhân sau khi điều trị phẫu thuật không dám ăn vì dễ bị sặc, do đó cần tập luyện nuốt thức ăn theo các bước sau:

Bước 1. Khi nuốt thức ăn thì dùng tay ấn nhẹ phần da ở tại hàm dưới. Bước 2. Ăn một miếng chuối hoặc là bánh bao trước khi ăn thức ăn. Bước 3. Khi vết mổ của bệnh nhân đã nằm ở khí nang mà có thể bơm khí thì dùng ống tiêm để bơm khí, sau khi ăn xong thì tháo hết khí ra.

Với các bước trên, thì việc luyện tập ăn uống đối với bệnh nhân phẫu thuật sẽ dễ dàng hơn và người bệnh sẽ không còn cảm giác sợ sặc.

2. Chế độ ăn sau khi xạ trị

Nên ăn nhiều rau quả tươi, hay ăn canh gan lợn với rau chân vịt, canh nấm nấu đậu…

3. Chế độ ăn sau khi bạn hóa trị

Việc bạn hóa trị có thể khiến cho bệnh nhân gặp nhiều tác dụng phụ như nôn mửa khi ngửi thấy mùi thức ăn do đó khi bạn chế biến thức ăn có thể thêm nhiều các loại thảo mộc giúp tăng hương vị cho món ăn như lá bạc hà…hoặc bạn thêm các loại gia vị không gây kích thích niêm mạc họng như là tỏi, gừng, nghệ, vỏ chanh…với số lượng ít để tăng cảm giác thèm ăn cho người bệnh.

Các loại thức ăn giúp bạn bổ khi tư âm cho bệnh nhân ung thư vòm họng sau hóa trị gồm có cá chép, mộc nhĩ trắng, tổ yến, nấm hương, hướng dương, ngân hạnh…

Chế độ ăn cho bệnh nhân ung thư vòm họng sau phẫu thuật cũng sẽ có thể được lựa chọn dựa vào các triệu chứng bệnh.

Trường hợp bệnh nhân bị khàn giọng: Nên ăn nhiều lê, củ cải, hay ngân hạnh, mơ… Trường hợp bệnh nhân bị khó nuốt: Nên ăn nhiều hạnh nhân, hay hoa bách hợp, quả hồ đào. Trường hợp bệnh nhân khạc ra máu: Nên ăn nhiều cây kim châm và bột củ sen. Trường hợp bệnh nhân bị loét miệng, đau họng: Nên lựa chọn các thực phẩm mà dễ nuốt như đã nói ở trên và uống nước quả la hán, ăn nhiều mã thầy, bì lợn, rau chân vịt, mướp đắng.

Thức ăn hợp lý nói trên không chỉ giúp người bệnh sẽ bổ sung năng lượng mà còn giảm bớt tác dụng phụ của hóa trị, tăng cường sức đề kháng cho bệnh nhân.

Dinh dưỡng là một yếu tố rất quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả điều trị bệnh, do đó bệnh nhân và người nhà cần lưu ý để mà thực hiện một cách khoa học nhất nhằm tăng khả năng chịu đựng trong quá trình điều trị và hạn chế bệnh tái phát.