Nhận diện muỗi vằn (Aedes aegypti) - Nguyên nhân gây bệnh sốt xuất huyết

1. Sốt xuất huyết là gì?

Sốt xuất huyết (tên khoa học là Dengue Fever) là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, thường bùng phát vào mùa mưa tại những vùng có vệ sinh môi trường kém, nhiều ao nước đọng. Đây là môi trường hoàn hảo cho muỗi sinh sôi và đi hút máu người, gây lây nhiễm virus Dengue. 

Một số triệu chứng sốt xuất huyết có thể nhận biết sớm như: sốt cao hơn 40 độ, nhức đầu, ói mửa, phát ban,... Trước đây, sốt xuất huyết thường gặp ở trẻ em nhưng hiện tại, rất nhiều người lớn cũng mắc bệnh và ảnh hưởng tới sức khoẻ cùng tỷ lệ tử vong khá cao. Bệnh hiện nay chưa có thuốc đặc trị, những trường hợp nặng điều trị hầu như chỉ hạ sốt, truyền dịch và chống sốc tích cực. Những trường hợp nhiễm bệnh nhẹ có thể tự khỏi sau một tuần. 

2. Nguyên nhân gây sốt xuất huyết

Nguyên nhân gây sốt xuất huyết chủ yếu là do sự lan truyền virus Dengue từ cơ thể loài muỗi vằn (muỗi Aedes aegypti). Vòng tuần hoàn của bệnh thường diễn ra như sau: Muỗi vằn cái hút máu bệnh nhân nhiễm virus Dengue, ủ bệnh trong cơ thể muỗi khoảng 1 đến 2 tuần. Trong thời gian này, muỗi vằn tiếp tục đốt và truyền bệnh người chưa nhiễm bệnh. Vòng tuần hoàn này tiếp tục được lặp đi lặp lại, vì vậy nguy cơ bùng phát thành dịch là rất cao.

VIrus Dengue thuộc nhóm Flavivirus, có nhân ARN và mang 4 típ huyết thanh (D1, D2, D3, D4). Các virus này có kháng nguyên đặc hiệu của típ, kháng nguyên chung của nhóm và kháng nguyên đặc hiệu riêng. Do đó có thể gây phản ứng chéo sau khi bị nhiễm 1 trong 4 típ huyết thanh.

Bên cạnh đó, nguyên nhân gây sốt xuất huyết không lây trực tiếp từ người sang người mà phải thông qua cơ thể muỗi vằn. Vì vậy, việc phòng tránh sốt xuất huyết hoàn toàn có thể bắt đầu từ việc ngăn ngừa sự sinh sôi của muỗi tại nơi ở, nơi làm việc.

Ở các nước châu Á và châu Mỹ, sốt xuất huyết luôn là mối đe doạ hàng đầu đối với sức khoẻ của cộng đồng. Một khi dịch bùng phát, việc kiểm soát bệnh trở nên vô cùng khó khăn, đặc biệt là trong mùa mưa. Ước tính mỗi năm có khoảng trên 50 triệu người mắc bệnh sốt xuất huyết trên toàn thế giới.

3. Nhân diện muỗi vằn - nguyên nhân gây sốt xuất huyết

Nguyên nhân gây sốt xuất huyết - muỗi vằn (muỗi Aedes aegypti) thường đốt nhiều nhất vào khoảng thời gian chiều tối và sáng sớm. Đây là loài muỗi mình nhỏ, thân đen, chân và thân thường có nhiều đốm trắng có thể quan sát bằng mắt thường.

Muỗi vằn ưa bóng tối, thường đậu vào các góc tối, chăn màn và các vật dụng khác trong gia đình. Đặc biệt, muỗi vằn rất thích sống tại các bụi cây rậm rạp hoặc những nơi ẩm thấp như cống rãnh. Muỗi vằn có thể xuất hiện ở cả thành thị và nông thôn.

Muỗi vằn có thể mang virus và truyền bệnh trong suốt vòng đời 5 - 6 tháng của mình. Loài muỗi này thường đẻ trứng trong ao, hồ và những nơi chứa nước như chum, vại, lọ hoa,... Muỗi vằn sinh sản mạnh nhất sau mùa mưa, khi nhiệt độ khoảng 29 - 31 độ là điều kiện lí tưởng để trứng muỗi nở. 

Muỗi vằn là nguyên nhân gây sốt xuất huyết, vì vậy cần có những biện pháp giữ gìn vệ sinh và phòng tránh muỗi hiệu quả để bảo vệ sức khoẻ của bản thân, gia đình và cộng đồng.