Người bị viêm phế quản có nên tập thể dục không?

Một số triệu chứng viêm phế quản có thể trầm trọng hơn khi tập thể dục. Tuy nhiên, nếu được thực hiện cẩn thận, hoạt động thể chất thường xuyên được khuyến khích cho những người đang hồi phục sau viêm phế quản cấp tính. Tập thể dục cũng có thể quan trọng trong việc kiểm soát bệnh viêm phế quản mãn tính.

Đối với những người có các triệu chứng viêm phế quản, các yếu tố môi trường, chẳng hạn như quá nóng và quá lạnh sẽ làm tăng khả năng biến chứng hô hấp. Nếu khó thở, thở khò khè, ho không kiểm soát hoặc chóng mặt, người bệnh nên ngừng tập.

1. Mối liên hệ giữa tập thể dục và sức khỏe của phổi

Tập thể dục có nhiều lợi ích cho sức khỏe tổng thể và sức khỏe phổi nói riêng.

Trong quá trình hoạt động của tim mạch, cơ bắp cần nhiều oxy hơn. Điều này làm tăng nhu cầu về phổi để lấy không khí và tim để lưu thông máu. Cơ bắp trở nên mạnh mẽ và hiệu quả hơn khi tập thể dục thường xuyên, làm giảm lượng oxy cần thiết cho các hoạt động thể chất.

Khi các mô phổi bị viêm, đường thở sẽ thu hẹp và chứa đầy chất nhầy. Điều này làm giảm lượng oxy trong quá trình hít vào và thải ra carbon dioxide trong quá trình thở ra.

Đọc thêm: 

- Viêm phế quản có chuyển thành viêm phổi không?

- Viêm phế quản có lây không và cách phòng tránh lây nhiễm

Thông thường, cơ hoành làm hầu hết các công việc cần thiết để lấp đầy và làm trống phổi. Cơ hoành thực hiện điều này một cách thụ động, trao đổi không khí trộn lẫn với oxy và khí trong không gian giữa cơ hoành và các mô phổi.

Theo thời gian, các mô phổi bị viêm trở nên kém linh hoạt hơn và không trở lại dạng hoàn chỉnh trong quá trình thở ra, để lại không khí cũ trong phổi dẫn tới việc ít chỗ cho cơ hoành co lại và thoát khí mới.

Điều này làm tăng khối lượng phổi phải làm để duy trì mức oxy, khiến việc thở trở nên khó khăn hơn.

Nếu phổi bị tổn thương theo bất kỳ cách nào, chúng có thể không thể đối phó với nhu cầu oxy tăng lên cho các hoạt động thể chất. Tuy nhiên, điều này phụ thuộc vào mức độ thu hẹp và hàm lượng chất nhầy.

2. Bị viêm phế quản có nên tập thể dục không?

Quyết định tập thể dục khi bị viêm phế quản phụ thuộc vào tình trạng bệnh cấp tính hay mãn tính.

2.1. Viêm phế quản cấp tính

Viêm phế quản cấp tính là tình trạng nhiễm trùng gây viêm các ống phế quản (các ống này mang không khí đến phổi). Các triệu chứng viêm phế quản cấp tính điển hình như:

- Ho khan hoặc có đờm

- Tức ngực

- Khó thở

- Mệt mỏi

Viêm phế quản cấp tính thường kéo dài từ 3 đến 10 ngày. Bệnh thường tự khỏi mà không cần dùng đến thuốc kháng sinh. Tuy nhiên, người bệnh có thể bị ho khan kéo dài trong vài tuần do tình trạng viêm nhiễm.

Nếu bị viêm phế quản cấp tính, người bệnh nên nghỉ ngơi và hạn chế tập thể dục khi vẫn có triệu chứng, ít nhất là từ 3 đến 10 ngày, nếu không sẽ làm bệnh trầm trọng hơn.

Sau khi các triệu chứng biến mất, người bệnh có thể tập thể dục với các bài tập có cường độ nhẹ.

2.2. Viêm phế quản mãn tính

Đối với những người bị viêm phế quản mãn tính, việc tập thể dục khá khó khăn. Tuy nhiên, hoạt động tim mạch thường xuyên là chìa khóa để duy trì sức khỏe của phổi trong và sau các đợt tập.

Do đó, người bệnh có thể tập thể dục nhưng nên tập theo kỹ thuật sau:

Các bài tập ngắt quãng: Đối với những người bị bệnh phổi mãn tính, Tổ chức Phổi Châu u khuyên bạn nên sử dụng các bài tập ngắt quãng hoặc cách quãng, xen kẽ giữa một vài phút hoạt động, sau đó nghỉ ngơi, để giúp giảm khó thở.

Các bài tập thở có kiểm soát: Các bài tập này bao gồm thở mím môi và thở bằng bụng. Tác dụng của bài tập là làm chậm quá trình thở ra, giữ cho đường thở mở lâu hơn và cho phép không khí vào nhiều hơn. Hiệp hội Phổi Hoa Kỳ khuyên bạn nên thực hiện cả hai bài tập trong 5-10 phút mỗi ngày để cải thiện các triệu chứng, chẳng hạn như khó thở.

Thở bằng môi bao gồm thở vào bằng mũi. Sau đó mọi người thở ra từ từ và đều đặn bằng cách mím môi trong thời gian dài gấp đôi thời gian hít vào. Thở bằng bụng đòi hỏi quá trình hít vào và thở ra giống nhau.

Điều quan trọng là giữ cho đầu, cổ và vai được thư giãn trong các bài tập thở. Điều này giúp cơ hoành hoạt động một cách tốt hơn.

3. Những bài tập tốt cho người bị viêm phế quản

Người bị viêm phế quản nên lựa chọn những bài tập thể dục phù hợp với tình trạng sức khoẻ, không nên gắng sức hay bắt chước theo một ai đó.

Một số bài tập phù hợp với người bị viêm phế quản, mọi người có thể tham khảo và lựa chọn theo nhu cầu của bản thân:

- Các bài tập kéo giãn nhẹ nhàng, chẳng hạn như yoga, tránh các tư thế lộn ngược hoặc xuôi ngược, vì những tư thế này làm đờm đi lên trên, gây khó chịu.

- Bơi lội. Không khí ẩm và ấm ở các bể bơi trong nhà có thể giúp bạn dễ thở hơn nếu bạn bị nghẹt mũi. Bơi lội cũng có thể giúp mở rộng dung tích phổi

Nhưng nên tìm những hồ bơi thông thoáng và sạch sẽ, vì một số hồ bơi có luồng không khí kém, có mức độ cloramin cao - đây là khí tích tụ ngay trên bề mặt nước khi clo kết hợp với các chất hữu cơ như mồ hôi hoặc nước tiểu. Mức độ dư thừa của chloramine có thể gây ra các vấn đề về hô hấp ở một số người.

- Đi bộ có lợi cho việc mở đường thở và giúp bạn dễ thở hơn, nhất là đi dạo trong môi trường trong lành.

- Đạp xe, giống như bơi lội và đi bộ, đạp xe mang lại lợi ích cho tim mạch và khá nhẹ nhàng cho các khớp. Xây dựng sức bền của cơ thể thấp hơn là một thành phần quan trọng của các chương trình vật lý trị liệu cho những người bị bệnh phổi và có thể mang lại lợi ích lớn cho những người bị viêm phế quản mãn tính.

Tiếp tục các hoạt động hoặc sở thích hàng ngày nếu có thể hoặc khi các triệu chứng thuyên giảm, bao gồm việc nhà, làm vườn, dắt chó đi dạo hoặc chơi gôn, …

Lưu ý, khi tập luyện thể dục, người bị viêm phế quản nên uống đủ nước, giữ tốc độ ổn định, không thúc ép bản thân, nghỉ giải lao nhiều lần hoặc nghỉ ngơi nếu cần.

4. Một số lưu ý khi tập thể dục cho người bị viêm phế quản

Tập thể dục có thể giúp làm giảm các triệu chứng của viêm phế quản và tăng tốc quá trình phục hồi, bằng cách cải thiện sức mạnh cơ bắp và hiệu quả oxy.

Nhưng mức oxy cần thiết khi gắng sức có thể vượt quá khả năng của phổi, đặc biệt là khi đường thở bị tổn thương.

Cần ngừng ngay việc tập luyện nếu xuất hiện các triệu chứng:

- Ho khan

- Thở khò khè

- Đau ngực, đặc biệt là cảm giác tương tự như khó tiêu

- Khó chịu tăng tức ngực

- Cảm thấy yếu ớt hoặc lâng lâng

- Đau nhức cơ thể

- Nước tiểu màu nâu, vàng

Có thể nói, để đảm bảo sức khoẻ cho những người bị viêm phế quản, tập luyện gắng sức là điều cần tránh. Thay vào đó, các bạn chỉ nên thực hiện các bài tập nhẹ nhàng, các triệu chứng viêm phế quản đã thuyên giảm và hầu như không ảnh hưởng đến sức khoẻ.

Nguồn tham khảo: 

1. Is it safe to exercise with bronchitis?

2. Exercising With Bronchitis: What You Should Know