Tim đập nhanh (nhịp tim nhanh) được xác định khi tim đập hơn 100 lần một phút khi nghỉ ngơi. Cảm giác tim đập nhanh được mô tả là cảm giác tim đập thình thịch trong lồng ngực, cảm thấy trái tim đang rung lên hoặc bỏ lỡ một nhịp (đập loạn nhịp).
Tình trạng tim đập nhanh rất phổ biến và thường vô hại nhưng, có một số bệnh lý tiềm ẩn có thể khiến một người gặp phải tình trạng ngủ dậy tim đập nhanh và cần phải được thăm khám càng sớm càng tốt.
Theo Healthline, dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến có thể gây ra tình trạng này:
- Lo lắng, căng thẳng
Căng thẳng và lo lắng có thể kích hoạt có thể giải phóng hormone gây tăng nhịp tim và huyết áp. Khi mức độ căng thẳng càng cao thì các phản ứng này càng dữ dội hơn. Các triệu chứng lo âu phổ biến khác có thể bao gồm: Thở nhanh hoặc khó thở, khó tập trung, bồn chồn, hồi hộp quá mức, khó ngủ.
Đọc thêm:
+ Ảnh hưởng của căng thẳng từ não tới dạ dày
+ Nhịp tim chậm: Triệu chứng và khi nào là trường hợp khẩn cấp?
- Rượu
Một nghiên cứu năm 2017 trên NCBI đã liên kết việc uống rượu quá mức trong thời gian dài với các rối loạn nhịp tim khác nhau, đặc biệt là nhịp nhanh xoang (sinus tachycardia).
Uống rượu quá nhiều vào đêm hôm trước có thể khiến bạn bị hiện tượng ngủ dậy tim đập nhanh do rượu là một chất kích thích có thể làm tăng nhịp tim. Uống càng nhiều rượu thì tim đập càng nhanh.
Sau khi uống rượu nhiều giờ, cảm giác nôn nao có thể gây đau đầu, buồn nôn, chóng mặt, đau nhức cơ bắp và có thể kéo dài tới tận ngày hôm sau, tới khi cơn say giảm và biến mất.
- Rung nhĩ
Rung nhĩ là một rối loạn nhịp tim thường gặp khi các buồng phía trên của tim đập không đều và nhanh, khiến chức năng bơm máu bị suy giảm. Tình trạng rung nhĩ có thể gây ra nhiều biến chứng sức khỏe nghiêm trọng.
Các triệu chứng điển hình của rung nhĩ bao gồm: cảm giác tim đập nhanh hoặc đập loạn nhịp, mệt mỏi và thiếu năng lượng, khó thở nhất là khi nằm xuống hoặc hoạt động, chóng mặt, đau hoặc khó chịu ở ngực.
- Bệnh tiểu đường bị hạ đường huyết
Hạ đường huyết buổi sáng ở bệnh tiểu đường có thể khiến bệnh nhân ngủ dậy tim đập nhanh, huyết áp tăng, run tay chân, đổ mồ hôi, đau đầu, khó tập trung, rối loạn thị giác, chóng mặt, yếu ớt, thậm chí là co giật và hôn mê nếu trong trường hợp bị hạ đường huyết nghiêm trọng.
Ngoài ra, bệnh tiểu đường với lượng đường trong máu cao có thể gây ra các tổn thương thành động mạch cũng gây ra hiện tượng tim đập nhanh.
Hạ đường huyết cũng có thể gặp ở người nhịn ăn sáng trong thời gian dài hay một số tình trạng sức khỏe nhất định như bệnh gan, bệnh thận, rối loạn tuyến thượng thận, nghiện rượu.
- Ác mộng
Mơ thấy ác mộng có thể khiến bạn thức giấc với tim đập nhanh, bất kể là thời điểm nào. Tới khi bình tĩnh lại và tỉnh táo hơn, tình trạng tim đập nhanh sẽ giảm dần.
- Thiếu ngủ
Thiếu ngủ là một rối loạn giấc ngủ có thể dẫn tới tăng nhịp tim vào buổi sáng khi thức dậy cùng nhiều tác động tiêu cực khác đối với thể chất và tinh thần như: Khó tập trung, uể oải, buồn ngủ vào ban ngày, đau đầu, thiếu năng lượng và nguy cơ xảy ra tai nạn/chấn thương cao.
- Mất nước
Sau một đêm ngủ dài, cơ thể thường mất nước do quá trình hô hấp và trao đổi chất. Cơ thể thiếu nước khiến bạn dễ mệt mỏi và mất tập trung.
Các triệu chứng phổ biến của mất nước nhẹ bao gồm: Khô miệng, cảm giác khát dữ dội, giảm tiểu tiện, đau đầu. Mất nước nghiêm trọng dẫn tới thở nhanh, tim đập nhanh, tụt huyết áp và lú lẫn.
- Thay đổi nội tiết tố
Hiện tượng ngủ dậy tim đập nhanh cũng có thể do sự thay đổi hormone trong chu kỳ kinh nguyệt, mang thai hoặc phụ nữ ở giai đoạn mãn kinh khiến nồng độ estrogen và progesterone thay đổi. Theo đó, vào thời kỳ mãn kinh, nồng độ estrogen giảm gây căng thẳng, hồi hộp.
Với phụ nữ mang thai, lượng máu tuần hoàn tăng lên trong cơ thể khiến tim đập nhanh hơn 10 - 20 nhịp mỗi phút so với người bình thường.
- Tác dụng phụ của thuốc
Một vài loại thuốc điều trị bệnh có thể gây ra hiện tượng tim đập nhanh khi ngủ dậy hoặc các thời điểm khác trong ngày, bao gồm: Thuốc chống loạn nhịp tim, thuốc chống co giật, thuốc chống trầm cảm,...
- Ngủ dậy tim đập nhanh và run rẩy, ớn lạnh có thể là do tiêu thụ quá nhiều caffeine, dùng thuốc có chứa chất kích thích, bệnh tiểu đường, cường giáp, bị lạnh, sốt hoặc ác mộng.
- Ngủ dậy tim đập nhanh và khó thở có thể là do bị thiếu máu, rung nhĩ, chứng ngưng thở khi ngủ và căng thẳng quá mức.
- Tim đập nhanh, đau ngực và chóng mặt là những triệu chứng cảnh báo cơn đau tim nguy hiểm cần phải được chăm sóc y tế ngay lập tức.
Nếu tình trạng tim đập nhanh khi ngủ dậy không thường xuyên xảy ra và chỉ kéo dài vài giây rồi biến mất thì bạn không cần quá lo lắng. Nhưng nếu có tiền sử bệnh tim hay tình trạng tim đập nhanh trở nên tồi tệ hơn, hãy khám bác sĩ sớm để được chẩn đoán.
Đặc biệt, tim đập nhanh cùng thở hụt hơi, chóng mặt, đau tức ngực, đau cánh tay hoặc đau lưng, đau cổ hoặc đau hàm dưới, mệt mỏi bất thường, buồn nôn, khó thở, vã mồ hôi, phù nề mắt cá chân và chân, mất kiểm soát chi, lú lẫn, ngất xỉu,... có thể cảnh báo cơn đau tim và cần nhanh chóng cấp cứu, tránh bỏ lỡ thời gian vàng điều trị.
Bác sĩ sẽ chẩn đoán nguyên nhân gây ra hiện tượng tim đập nhanh vào buổi sáng sau khi ngủ dậy bằng cách kiểm tra sức khỏe, hỏi về các triệu chứng chẳng hạn như tần suất, thời gian kéo dài hoặc điều gì khiến nhịp tim chậm lại,... Một số chỉ định có thể được yêu cầu thực hiện để chẩn đoán chính xác hơn, ví dụ: Chụp X-quang ngực, điện tâm đồ, siêu âm tim, xét nghiệm máu, phân tích nước tiểu, chụp động mạch vành,...
Nguồn dịch tham khảo:
1. What does it mean when you wake up with a racing heart?
2. What’s Causing Me to Wake Up with a Racing Heart, and How Do I Treat It?