Nên ăn gì trước và sau khi tiêm vaccine phòng cúm để hiệu quả và an toàn?

Nên ăn gì trước và sau khi tiêm vaccine phòng cúm là băn khoăn của rất nhiều người trong mùa cúm năm nay. Điều quan trọng cần nhớ rằng, những lo sợ về mức độ an toàn của vaccine phòng cúm hay e ngại về các tác dụng phụ sau khi tiêm vaccine cúm không nên là lý do trì hoãn tiêm chủng của bạn, trừ trường hợp bạn cảm thấy thực sự không khỏe hay đang mắc các bệnh không thích hợp để tiêm ngừa.

1. Nên ăn gì trước khi tiêm vaccine phòng cúm?

Theo Tiến sĩ Jonathan Yadlosky, giám đốc y khoa của Trung tâm Y tế Matilda Theiss của UPMC tại Pittsburgh trên Eating Well, một chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng kết hợp với uống đủ nước là những bước quan trọng để chuẩn bị sức khỏe tốt trước khi tiêm chủng, dù là tiêm vaccine phòng cúm hay các loại vaccine khác.

Đọc thêm:

+ Cảm thấy ốm yếu và mệt mỏi sau tiêm vaccine phòng cúm có bình thường không?

+ Có nên tiêm vaccine phòng cúm khi đang bị ốm?

- Uống đủ nước: Uống đủ lượng nước khuyến nghị mỗi ngày (khoảng 2 lít nước, hoặc nhiều hơn tùy thuộc vào mức độ vận động, giới tính, độ tuổi) có thể đặc biệt hữu ích trước khi tiêm vaccine phòng cúm vì một tác dụng phụ sau khi tiêm là sốt có thể xảy ra. Đồng thời khi cơ thể duy trì được trạng thái hydrat hóa tốt, sẽ hỗ trợ một phần đáp ứng miễn dịch với vaccine.

- Ưu tiên thực phẩm chống viêm: Mặc dù không có thành phần công thức, vitamin hay khoáng chất nào có thể ngăn ngừa bệnh tật, nhưng có một số loại thực phẩm và chất dinh dưỡng có thể hỗ trợ hệ thống miễn dịch của bạn để nó có thể hoạt động ở mức cao nhất và có khả năng thực hiện tốt hơn nhiệm vụ quan trọng là chống lại những tác nhân xâm nhập từ bên ngoài như virus và vi khuẩn.

Và, theo TS.Yadlosky, một trong những cách tốt nhất để "nuôi dưỡng" hệ miễn dịch của bạn là ưu tiên lựa chọn nhiều thực phẩm chống viêm hơn vào chế độ ăn hàng ngày trước khi tiêm vaccine phòng cúm. Ngoài việc hoạt động như một phần chế độ ăn thân thiện với hệ miễn dịch, điều này cũng sẽ giúp giảm viêm trong cơ thể trước và sau khi tiêm. Hơn nữa, thêm nhiều thực phẩm chống viêm hơn vào chế độ ăn cũng thực sự có ích trong mùa cúm hay mùa bệnh hô hấp.

Theo thời gian, việc tuân theo chế độ ăn chống viêm có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính khác như bệnh tim và tiểu đường. Thực phẩm chống viêm cũng có thể giúp giảm cảm giác mệt mỏi và có thể giảm nguy cơ đau đầu.

Danh sách các thực phẩm chống viêm có thể tham khảo gồm: Các loại trái cây và rau tươi, chất béo lành mạnh từ cá béo và các loại hạt, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu giàu protein lành mạnh,....

- Chế độ ăn cầu vồng: Chế độ ăn cầu vồng về cơ bản là một khái niệm khuyến khích mọi người ăn nhiều loại trái cây và rau quả với nhiều màu sắc khác nhau. Đây là cách lành mạnh nhất để tối đa hóa lượng vitamin, khoáng chất cùng các hợp chất chống oxy hóa thực vật hấp thụ vào cơ thể.

Chẳng hạn, ăn nhiều trái cây và rau củ có màu vàng, cam có thể giúp tăng cường miễn dịch. Nhóm thực phẩm này thường giàu vitamin C và A. hai loại vitamin này giúp tăng cường miễn dịch bằng cách: Vitamin C giúp tăng sản xuất tế bào bạch cầu, tế bào giúp chống lại nhiễm trùng. Vitamin A giúp các mô khoẻ mạch, từ đó giúp tăng cường hệ miễn dịch.

Dưới đây là một số loại trái cây và rau quả đầy màu sắc mà mọi người nên bổ sung thường xuyên:

Màu đỏ

+ Trái cây và rau: cà chua, dưa hấu, ổi hồng, bưởi, dâu tây, anh đào,...

+ Dinh dưỡng thực vật chính: lycopene (thuộc nhóm vitamin A)

+ Vitamin và khoáng chất chính: folate, kali, vitamin A (lycopene), vitamin C, vitamin K1

- Vàng và cam

+ Trái cây và rau: cà rốt, khoai lang, ớt vàng, chuối, quả dứa, quýt, bí ngô, ngô,...

+ Dinh dưỡng thực vật chính: carotenoids (ví dụ: beta carotene, alpha carotene, beta cryptoxanthin), thuộc họ vitamin A

+ Vitamin và khoáng chất chính: chất xơ, folate, kali, vitamin A (beta carotene), vitamin C

Màu xanh

+ Trái cây và rau: rau chân vịt, cải xoăn, bông cải xanh, bơ, măng tây, bắp cải xanh, bắp cải Brucxen,...

+ Dinh dưỡng thực vật chính: Lá xanh: chất diệp lục và carotenoids. Các loại rau họ cải (ví dụ: bông cải xanh, bắp cải): indoles, isothiocyanates, glucosinolate.

- Màu tím và xanh đậm

+ Trái cây và rau: quả việt quất, dâu đen, bắp cải đỏ/tím, cà tím, mận, quả cơm cháy.

+ Dinh dưỡng thực vật chính: anthocyanin

+ Vitamin và khoáng chất chính: chất xơ, mangan, kali, vitamin B6, vitamin C, vitamin K1.

Màu đỏ đậm

+ Trái cây và rau: củ cải, lê gai

+ Dinh dưỡng thực vật chính: betalain

+ Vitamin và khoáng chất chính: chất xơ, folate, magie, mangan, kali, vitamin B6.

Màu trắng và nâu

+ Trái cây và rau: súp lơ, tỏi, tỏi tây, hành, nấm, củ cải, khoai tây trắng.

+ Dinh dưỡng thực vật chính: anthoxanthin (flavonol, flavon), allicin

+ Vitamin và khoáng chất chính: chất xơ, folate, magie, mangan, kali, vitamin B6, vitamin K1.

2. Nên ăn gì sau khi tiêm vaccine phòng cúm?

Sau khi tiêm vaccine phòng cúm, bạn có thể gặp phải các tác dụng phụ như sốt nhẹ, đau mỏi cơ bắp, sưng đỏ tại chỗ tiêm. Các tác dụng phụ này thường nhẹ và không kéo dài, có thể biến mất sau 1 - 2 ngày. Tuy nhiên nếu các triệu chứng này kéo dài, hãy kiểm tra với bác sĩ càng sớm càng tốt.

Theo Eating Well, sau khi tiêm phòng cúm, hãy tập trung vào:

- Tiếp tục uống đủ nước: Sự cân bằng tốt giữa chất lỏng và chất dinh dưỡng giúp hệ thống miễn dịch xử lý vaccine cúm và bắt đầu xây dựng khả năng bảo vệ hiệu quả. Thêm vào đó, mất nước có thể góp phần tăng nặng tình trạng đau đầu nhẹ và mệt mỏi sau khi tiêm vaccine cúm. Do đó, về nguyên tắc, hãy đảm bảo uống đủ nước trong nhiều ngày trước khi tiêm, trong ngày tiêm và sau khi tiêm vaccine phòng cúm.

- Thêm một số nguồn Prebiotic và Probiotic: Có một số bằng chứng cho thấy các thực phẩm lành mạnh tốt cho đường ruột có chứa prebiotic và probiotic có thể có lợi trong việc đáp ứng vaccine cúm hiệu quả hơn. Và ngay cả khi điều này không giúp vaccine cúm được xử lý tốt hơn thì các nguồn thực phẩm giàu prebiotic và probiotic sẽ giúp củng cố hệ miễn dịch, góp phần tăng cường chức năng miễn dịch.

Hãy cố gắng ăn trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, sữa chua, kefir và thực phẩm lên men (như kim chi, dưa cải muối và kombucha) để tăng cường vi khuẩn có lợi cho đường ruột.

- Duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh: Trừ khi cảm thấy quá mệt mỏi, CDC Hoa Kỳ khuyên rằng, trong vòng 2 ngày sau khi tiêm vaccine phòng cúm các triệu chứng sau tiêm sẽ biến mất hoàn toàn. Do đó, bạn hãy tiếp tục duy trì những thói quen lành mạnh của mình, chẳng hạn như tập thể dục, uống nước, ăn các thực phẩm giàu dinh dưỡng.

3. Lưu ý khác khi tiêm vaccine phòng cúm

Dưới đây là một số lưu ý khác mà bạn cần chú ý:

Có được uống rượu sau khi tiêm vaccine phòng cúm không?

Câu trả lời là KHÔNG. Rượu bia cùng các chất kích thích khác không thích hợp để sử dụng sau khi tiêm vaccine phòng cúm. Mặc dù không có tương tác trực tiếp nào giữa rượu và khả năng đáp ứng miễn dịch với vaccine cúm nhưng các phản ứng sau khi uống rượu, đặc biệt uống quá nhiều có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng gặp phải sau khi tiêm vaccine cúm do rượu gây mất nước, mệt mỏi, nôn nao,...

Sau khi tiêm vaccine cúm cần tránh thuốc gì?

Theo Very Well Health, hầu hết các loại thuốc sẽ không ảnh hưởng tới vaccine cúm mà bạn tiêm. Điều quan trọng là phải uống tất cả các loại thuốc theo đơn mà bác sĩ chỉ định nếu bạn đang điều trị bệnh.

Nếu đơn thuốc có các thuốc như steroid, thuốc có thể ức chế hệ thống miễn dịch của bạn, hãy trao đổi với bác sĩ về thời điểm dùng thuốc phù hợp sau khi tiêm vaccine và thời điểm có thể tiêm vaccine.

Ngoài những lời khuyên nên ăn gì trước và sau khi tiêm vaccine phòng cúm kể trên, bạn hãy nhớ nên ăn nhẹ trước khi tiêm bất kỳ loại vaccine nào để giảm nguy cơ bị hạ đường huyết dẫn tới ngất xỉu. Với các tác dụng phụ sau tiêm, hãy nghỉ ngơi nhiều hơn hoặc sử dụng các thuốc giảm đau hạ sốt như acetaminophen nếu bạn cảm thấy khó chịu.

Nguồn dịch tham khảo:

1. What to Eat and Drink Before and After Getting the Flu Shot, According to Doctors, Nurses and Dietitians

2. What To Eat Before (And After) Your Booster Shot