Mối liên hệ giữa vi khuẩn HP và ung thư dạ dày

1. Nguyên nhân khó ngờ khiến viêm dạ dày mãi không dứt

Gia đình chị Trần Thị Hương cư trú tại quận Hoàng Mai, Hà Nội cả nhà đều bị dạ dày do vi khuẩn HP. Chị Hương cho biết, chị bị viêm dạ dày từ hơn 10 năm trước, công việc của chị làm về tóc nên ăn uống thất thường là cơ hội khiến cho bệnh viêm dạ dày đeo bám mãi không dừng. Chồng chị cũng bị viêm dạ dày, gần đây nhất hai cậu con trai học lớp 7 và lớp 4 của chị Hương cũng bệnh này.

Sau khi kiểm tra tại một bệnh viện tư nhân, chị Hương ngã ngửa khi nhận kết quả cả nhà đều dương tính với vi khuẩn HP. Thậm chí, theo kết quả kiểm tra của chồng chị thì vi khuẩn HP còn hoạt động rất mạnh và cần phải điều trị triệt để, 2 cậu con trai cũng ở trong tình trạng tương tự.

Sau đó chị có tìm kiếm ở trên mạng và giật mình khi biết vi khuẩn HP có thể gây ung thư, chị vô cùng lo lắng. Tuy nhiên, việc điều trị của các gia đình chị cũng không dễ dàng vì sau khi uống thuốc được một thời gian, HP âm tính. Nhưng sau 6 tháng đi kiểm tra, kết quả lại cho thấy vi khuẩn này vẫn hoạt động trong dạ dày của các thành viên trong gia đình.

Ngoài gia đình chị Hương, gia đình anh Đỗ Quốc Dũng trú tại quận Hà Đông, Hà Nội cũng trong hoàn cảnh tương tự. Cậu con trai 6 tuổi của anh, người gầy xanh xao uống đủ thuốc bổ không béo được. Chỉ đến khi bé cứ đau vùng quanh rốn vợ chồng anh lại cứ nghĩ con bị giun nên mua thuốc giun và điều trị giun không đỡ nên đưa đi bệnh viện Nhi trung ương kiểm tra.

Kết quả đi khám thì bác sĩ cho biết cháu bị viêm loét dạ dày kèm theo vi khuẩn HP hoạt động mạnh. Cả nhà anh Dũng đều kiểm tra thì hai vợ chồng anh, bà ngoại của cháu cũng đều bị nhiễm vi khuẩn HP.

Cả nhà anh cùng nhau bắt đầu điều trị vi khuẩn HP nhưng gặp phải rất nhiều khó khăn vì cháu còn nhỏ, uống thuốc thường không đầy đủ khiến cho bệnh lai rai và người nọ lại truyền qua người kia dù đã cố vệ sinh sạch sẽ bát đĩa.

2. Không phải ai mắc vi khuẩn HP cũng có thể bị ung thư dạ dày

Một nghiên cứu mới đây tại Hà Nội chỉ ra rằng, cứ 1.000 người dân thì có tới hơn 700 trường hợp bị nhiễm vi khuẩn Hp (Heclicobacter pylori). Tương tự, tại TP Hồ Chí Minh, có 90% số người bị viêm dạ dày có sự hiện diện của vi khuẩn HP.

Việc điều trị vi khuẩn HP trong phòng ngừa ung thư dạ dày là rất cần thiết, tuy nhiên theo các chuyên gia tiêu hoá cho biết điều trị HP rất khó nhất là với trẻ nhỏ việc tuân trị càng khó hơn.

Hiện nay, với tình trạng lạm dụng thuốc kháng sinh trở nên phổ biến và người bệnh không tuân thủ liều lượng, thời gian uống thuốc, tự ý thay đổi đơn thuốc của bác sĩ đã dẫn đến tình trạng vi khuẩn HP kháng với nhiều loại kháng sinh mà người bệnh sử dụng. Điều đó làm cho việc chữa trị trở nên khó khăn và mất nhiều thời gian hơn.

Hơn nữa, vi khuẩn này lại rất dễ lây qua đường ăn uống nên việc điều trị khỏi vi khuẩn lại xuất hiện trong dạ dày là điều bình thường.

PGS Phạm Duy Hiển – Nguyên Phó giám đốc Bệnh viện K cho biết, khi ông còn công tác tại Bệnh viện 108, bệnh nhân bị mắc bệnh viêm loét dạ dày, thủng dạ dày cần phẫu thuật, rất ít người bị dương tính với ung thư dạ dày.

Hiện nay, những người bị viêm loét dạ dày nặng, nghi ngờ ung thư cần phẫu thuật đều là ung thư dạ dày do tình trạng sử dụng thuốc trị đau dạ dày phổ biến, dễ dãi hơn, làm kháng thuốc kèm theo làm lu mờ các dấu hiệu bệnh.

Tuy nhiên, PGS Hiển nhấn mạnh không phải ai mắc vi khuẩn HP cũng là đối tượng có thể bị ung thư dạ dày. Bởi theo nghiên cứu của Bệnh viện K trung ương, có 200 loại HP khác nhau, thì chỉ 1 số loại mang gen CagA có độc lực cao tăng nguy cơ ung thư.

Khi mắc phải vi khuẩn HP, người bệnh cần phải điều trị triệt để. Bệnh nhân có thể làm xét nghiệm vi khuẩn HP thuộc nhóm có độc lực mang gen CagA hay không. Trên thực tế, có tới 80% người trên 50 tuổi có mang vi khuẩn HP nhưng không phải ai cũng bị ung thư.

Theo TS Vũ Trường Khanh, Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, thì tỷ lệ kháng thuốc kháng sinh điều trị vi khuẩn HP ở Việt Nam khá cao. Nhiều loại thuốc điều trị HP tại nhiều nước đạt hiệu quả tới 80% đến 90%, nhưng ở Việt Nam tỷ lệ thành công chỉ dưới 80%, thậm chí có những loại thuốc, tỷ lệ thành công trong điều trị chỉ còn khoảng từ 50% - 60%.

Vi khuẩn HP và ung thư dạ dày có mối liên quan đến nhau. Vi khuẩn HP có thể lây qua đường ăn uống khiến nhiều người trong gia đình đều bị nhiễm và có thể mắc đi mắc lại nhiều lần. Ngoài ra, nếu bạn ăn mặn, thực phẩm lên men, dưa muối chua hay thịt hun khói… khiến cho thực phẩm biến chất, tạo điều kiện vi khuẩn HP phát triển, dẫn đến nguy cơ mắc ung thư cao hơn.

Khi điều trị viêm loét dạ dày do HP, TS Khánh nhấn mạnh rằng, chúng ta nên hạn đồ ăn chua cay, tránh ăn mặn. Những người bị viêm loét dạ dày cần tầm soát sớm ung thư dạ dày sớm để phát hiện bệnh, mọi người nên nội soi dạ dày 1 năm 1 lần.

Các chuyên gia ở Mỹ khuyến cáo nên nội soi 6 tháng 1 lần nhưng tại Việt Nam do điều kiện khó khăn hơn, nên các bác sĩ khuyến cáo 1 năm 1 lần là cần thiết.