Theo nghiên cứu của những nhà khoa học của trường đại học Rockefeller tại Mỹ cho biết, mũi có thể nhận biết đc khoảng hơn 1 nghìn tỷ các mùi khác nhau. Đồng thời sức khỏe của bạn có thể được nhận biết thông qua màu nước mũi do cơ chế đổi màu nước mũi có liên quan mật thiết tới thể trạng hoặc những bệnh lý từ đơn giản tới phức tạp.
Khi nào thì màu nước mũi phản ánh sức khỏe của bạn đang bình thường? Các bác sĩ cho biết nếu màu nước mũi của bạn là màu trong, thể loãng thì cơ thể bạn đang ở trạng thái khỏe mạnh.
Dịch nước mũi dạng này giúp cơ thể ngăn ngừa cũng như loại bỏ được bụi bẩn có từ môi trường, các virus và vi khuẩn xâm nhập vào đường hô hấp thông qua mũi nhờ protein và các kháng thể.
Tuy vậy thì đôi khi dịch mũi màu trong cũng có thể là biểu hiện của các cơn dị ứng. Bạn có thể nhận biết điều này thông qua dấu hiệu khác là ngứa mũi và xuất hiện các cơn hắt xì (hắt hơi).
Có 8 màu nước mũi dưới đây cần đặc biệt lưu ý vì đây là biểu hiện sức khỏe của bạn đang gặp vấn đề. Tốt nhất hãy tới các cơ sở y tế để được chẩn đoán và can thiệp điều trị nếu cần.
- Màu nước mũi trong và dày
Khi dịch nước mũi dạng nhầy trong nhưng dày thì có thể bạn đang gặp phải tình trạng dị ứng mãn tính. Hội chứng này làm xoang mũi bị tắc hoặc sưng viêm niêm mạc.
- Dịch mũi màu trắng
Khi bị cảm lạnh hay viêm mũi, màu nước mũi có thể có màu trắng.
Nguyên nhân là do niêm mạc mũi của bạn bị tổn thương gây sưng, viêm và chất nhầy bị làm chậm lại từ đó mũi bị mất độ ẩm và dày hơn, đôi khi là màu trắng đục.
- Màu vàng
Nếu nước mũi của bạn có màu vàng thì có thể bạn đang bị cảm lạnh hay viêm mũi giai đoạn nặng hơn. Khi mà phần niêm mạc mũi bị nhiễm khuẩn, các tế bào máu trắng sẽ "tụ tập" lại ở khu vực đó và lẫn vào trong dịch nhầy của mũi từ đó khiến màu nước mũi bạn quan sát được là màu vàng.
Đối với bệnh cảm lạnh thì bệnh sẽ kéo dài trong khoảng từ 10 - 14 ngày. Điều cần làm nhất khi bị cảm lạnh chính là nghỉ ngơi và bổ sung nước đầy đủ cho cơ thể để tăng cường hệ miễn dịch.
- Màu xanh lá cây
Nếu quan sát thấy màu nước mũi đang ngả dần sang màu xanh lá cây thì đây là biểu hiện của việc hệ miễn dịch của bạn đang hoạt động cực kỳ "tích cực" với mục đích chống lại các tác nhân gây nhiễm trùng.
Dịch nước mũi lúc này đặc quánh cùng với những tế bào trắng chết. Nếu màu nước mũi chuyển xanh lá cây liên tục trong 12 ngày kèm theo sốt, buồn nôn và nôn thì tốt nhất bạn nên tới cơ sở y tế vì đây còn là biểu hiện của bệnh viêm xoang hoặc các bệnh lý nhiễm trùng.
- Nước mũi có màu hồng hay đỏ
Màu nước mũi hồng hay đỏ có thể là màu của máu. ĐIều này đồng nghĩa với việc niêm mạc mũi của bạn đang bị tổn thương bởi các tác nhân như khô mũi, gãy mũi hay xì mũi quá mạnh. Thậm chí nếu bạn ho quá nhiều cũng có thể khiến các mạch máu ở mũi hay cổ họng bị vỡ làm màu nước mũi chuyển hồng hoặc đỏ.
Các bác sĩ khuyến cáo nếu sau 30 phút và máu không ngừng chảy thì cần ngay lập tức tới bệnh viện, điều này cần đặc biệt lưu ý với đối tượng là trẻ nhỏ.
- Màu nước mũi nâu
Nước mũi có màu nâu có thể do máu cũ đã bị khô lại hay có thể do khi hít thở bạn vô tình hít phải bụi bẩn hoặc khí độc. Trong trường hợp này bạn có thể sử dụng dung dịch nước muối biển để rửa mũi.
- Nước mũi có màu đen
Nếu như bạn không phải là một người hút thuốc hay sử dụng ma túy thì khi màu nước mũi có màu đen thì có thể bạn đang có nguy cơ nhiễm nấm nghiêm trọng. Nước mũi màu đen thường có ở nhóm người có hệ miễn dịch kém hay người đang bị bệnh phổi mạn tính.
- Dịch màu đục, dính, ngửi có mùi tanh
Nước mùi dính, màu đục và tanh là biểu hiện của bệnh viêm xoang mạn tính. Nguyên nhân do niêm mạc mũi và cổ họng của người bệnh bị sưng, đồng thời sản sinh ra nhiều chất nhầy hơn. Nếu như sử dụng kháng sinh mà màu nước mũi không được cải thiện thì bạn cần tới sự trợ giúp thêm của bác sĩ để đổi phương pháp.
Theo các nhà khoa học thì nước mũi của bạn được tạo ra từ những tuyến niêm mạc mũi dọc theo đường hô hấp gồm có: phần mũi, phần cổ họng và phổi. Tuy vậy thì trong đa số các trường hợp nước mũi được hình thành từ các tuyến niêm mạc ở dọc đường mũi còn lại một lượng nhỏ được tạo ra từ các xoang.
Riêng mũi và cổ họng có thể sản xuất tới 1 - 2 lít dịch nhầy mỗi một ngày, Nếu cơ thể khỏe mạnh thì chất nhày này sẽ di chuyển từ mũi tới phía sau mũi rồi đến cổ họng nhờ các sợi lông mao nhỏ trong tế bào mũi rồi đi tới dạ dày. Thậm chí bạn còn có thể nuốt chất nhầy này cả ngày mà không hề biết rằng mình đã nuốt chúng.
Nhìn chung nước mũi được nhìn nhận như một hàng rào bảo vệ đường hô hấp của bạn khỏi các tác nhân xâm nhập từ bên ngoài. Cụ thể như sau:
- Giữ ấm cho mũi và xoang mũi
- Chống lại bụi bẩn và những hạt khác từ môi trường bên ngoài
- Chống nhiễm trùng
- Làm ẩm không khí trước khi hít vào, đặc biệt là trong mùa lạnh
- Có chứa protein và kháng thể nhận diện virus và vi khuẩn.
- Nước mũi chảy nhiều do dị ứng
+ Tránh xa các dị nguyên gây ra cơn dị ứng ví dụ như phấn hoa, bụi,...
+ Hạn chế ra bên ngoài trời trong thời gian từ 5 giờ - 10 giờ (buổi sáng)
+ Hạn chế phơi quần áo ngoài trời tránh nấm, vi khuẩn hay các dị nguyên khác bám vào và bạn hít phải
+ Bảo vệ mũi thông qua các sản phẩm như khẩu trang, mặt nạ chống bụi,.. khi ra ngoài
+ Sử dụng thuốc điều trị dị ứng bằng cách tham khảo ý kiến bác sĩ.
- Nước mũi chảy nhiều do cảm lạnh hay các vấn đề khác:
+ Xì mũi hoặc nuốt dịch nước mũi
+ Bổ sung đầy đủ nước cho cơ thể để làm loãng dịch nhầy
+ Tránh để mũi bị khô bằng cách sử dụng máy làm ẩm không khí
+ Rửa mũi bằng dung dịch chuyên dụng như nước muối biển với tần suất khoảng 2 - 3 lần/ngày
+ Sử dụng thuốc điều trị chứng nghẹt mũi trong trường hợp nặng dưới sự giám sát của bác sĩ. Tuyệt đối không sử dụng thuốc thông mũi 3 ngày liên tục.