Mất cân bằng điện giải là gì và nguyên nhân gây mất cân bằng điện giải

Mất cân bằng điện giải là gì và nguyên nhân gây mất cân bằng điện giải
Mất cân bằng điện giải được hiểu là sự mất cân bằng các khoáng chất có trong cơ thể, mất cân bằng điện giải nếu không được điều trị sớm có thể gây nên một số biến chứng nguy hiểm đối với sức khỏe.

1. Mất cân bằng điện giải là gì?

Chất điện giải thường gặp nhất trong cơ thể chính là kali, natri, magie,clo… chúng chứa điện tích và có mặt trong tất cả các cơ quan trong cơ thể.

Khi những chất điện giải này bị thiếu hụt hoặc dư thừa cũng đều được gọi là mất cân bằng điện giải. Một chế độ dinh dưỡng hợp lý chính là chìa khóa giúp bạn phòng tránh mất cân bằng điện giải.

Mất cân bằng điện giải hay còn gọi là rối loạn điện giải chính là tình trạng các khoáng chất mang điện tích trong cơ thể con người mất cân bằng với nhau, làm ảnh hưởng đến sức khỏe tổng quát chung của người bệnh.

Tình trạng rối loạn điện giải thường xuất hiện ở những người mắc tiêu chảy kéo dài, mắc một số bệnh lý suy tuyến giáp hay trẻ em sốt cao kéo dài.

Tình trạng mất cân bằng điện giải ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe tổng quát, khiến người bệnh mắc một số bệnh lý nghiêm trọng. Cơ thể chỉ hoạt động được bình thường khi các chất điện giải trong cơ thể có sự cân bằng với nhau, nếu không sẽ dễ dẫn tới một số tình trạng như rối loạn hoạt động của tim hay rối loạn hoạt động của não.

2. Nguyên nhân gây mất cân bằng điện giải

Có rất nhiều nguyên nhân gây mất cân bằng điện giải nhưng có một số nguyên nhân chính gây rối loạn điện giải sau đây:

- Do bị rối loạn canxi

Nồng độ chất điện giải canxi trong máu ở mức 2,1 – 2,6 mmol/l là bình thường khi nồng độ chất điện giải canxi tăng hoặc giảm tức là cơ thể bạn đang rơi vào tình trạng mất cân bằng điện giải. Một số nguyên nhân dẫn tới mất cân bằng điện giải canxi chính là do người bệnh sử dụng một số thuốc trong điều trị chứng cường giáp, điều trị hóa trị xạ trị ở những bệnh nhân ung thư hoặc bệnh nhân mắc bệnh thận,…

Mất cân bằng điện giải canxi còn có nguyên nhân từ việc người bệnh bổ sung quá nhiều canxi hoặc ở những người có nồng độ PH máu bất thường, yếu tố di truyền cũng là nguyên nhân gây rối loạn chất điện giải canxi. Theo thống kê trong gia đình có người bị rối loạn chất điện giải canxi thì bạn cũng có nguy cơ cao mắt chứng bệnh này.

- Mất cân bằng điện giải do rối loạn clo

Mất cân bằng chất điện giải clo cũng là một trong những vấn đề thường gặp đối với nhiều người, clo có nồng độ bình thường là 90 - 110 mmol/l, clo kết hợp cùng với nhiều chất điện giải khác để tạo ra áp suất thẩm thấu cho cơ thể.

Những người mắc chứng rối loạn điện giải clo thường do người bệnh mắc một số bệnh lý nguy hiểm như rối loạn chức năng của thận, bệnh nhân mắc đái tháo nhạt, bệnh nhân ăn quá nhạt, chế độ ăn uống thiếu muối. Tình trạng mất cân bằng điện giải clo còn thường đi kèm với mất cân bằng điện giải natri và hạ kali máu.

- Do rối loạn magie

Rối loạn điện giải magie cũng gây nhiều nguy hiểm đối với sức khỏe tổng quát vì magie tham gia vào hơn 300 phản ứng của cơ thể. Người bệnh suy tuyến thượng thận thường có nồng độ chất điện giải magie cao hơn trong máu, còn những trường hợp khác như suy dinh dưỡng, nghiện rượu,…thường hạ magie trong máu.

- Rối loạn natri

Nồng độ chất điện giải natri trong máu ở mức 134 – 145 mmol/l là bình thường, quá trình chuyển hóa natri trong cơ thể thường chịu chi phối của hormone steroid vỏ thượng thận. Do chịu sự chi phối của hormone steroid vỏ thượng thận nên những bệnh nhân mắc bệnh lý tuyến thượng thận thường có nguy cơ rối loạn chất điện giải natri.

Ngoài bệnh lý tuyến thượng thận, những người ăn quá mặn hoặc quá nhạt cũng có nguy cơ cao mất cân bằng điện giải vì thế bạn cần có một chế độ dinh dưỡng hợp lý. Ngoài nguyên nhân trên, những bệnh nhân mắc bệnh lý ở thận hay sử dụng thuốc huyết áp, thuốc lợi tiểu,…cũng có nguy cơ mất cân bằng điện giải natri.

- Rối loạn Kali

Nồng độ chất điện giải kali được cho là bình thường khi chúng nằm trong khoảng 2,5 – 4,5 mmol/l. Khi mất cân bằng điện giải kali có thể khiến bệnh nhân viêm màng tim, nhịp tim bất thường,…Khi nồng độ chất điện giải kali tăng quá cao hoặc giảm quá thấp nếu không được điều chỉnh kịp thời đều có thể gây nguy hiểm tới tính mạng cho người bệnh.

- Rối loạn phosphate

Nguyên nhân gây rối loạn chất điện giải phosphate thường gặp ở những bệnh nhân mắc một số bệnh lý như suy tuyến giáp, chấn thương hay những người suy dinh dưỡng,…


Tác giả: Phạm Thị Mai