Lưu ý với các dụng phụ sau hóa trị ung thư máu

Tham vấn chuyên môn: - Khoa Nội Tổng hợp
Lưu ý với các dụng phụ sau hóa trị ung thư máu
Hóa trị luôn là phương pháp điều trị ung thư máu được chỉ định đầu tiên. Thuốc hóa trị giết chết các tế bào, cho dù chúng là tế bào ung thư hay tế bào khỏe mạnh. Những tác dụng phụ sau hóa trị ung thư máu thường xảy ra ở tóc, máu và đường tiêu hóa.

Thuốc hóa trị tác động lên cả tế bào ung thư lẫn tế bào khỏe mạnh, bao gồm các tế bào tạo nên các mô trong miệng, ruột và tủy xương. Hóa trị ở dạng thuốc uống được dung nạp tốt bởi hầu hết mọi người và tác dụng phụ có xu hướng ít và nhẹ. Hóa trị liệu dạng tiêm tĩnh mạch có thể có nhiều tác dụng phụ sau hóa trị ung thư máu hơn.

Mức độ nghiêm trọng của tác dụng phụ sau hóa trị ung thư máu thường phụ thuộc vào loại thuốc được sử dụng, liều lượng và thời gian điều trị. Nếu hóa trị được kết hợp với các liệu pháp khác, như xạ trị, một số tác dụng phụ sau hóa trị ung thư máu có thể tồi tệ hơn.

Những tác dụng phụ sau hóa trị ung thư máu thường bao gồm:

1. Tăng nguy cơ nhiễm trùng

Hóa trị làm giảm số lượng tế bào bạch cầu trong máu. Tế bào bạch cầu lại có chức năng chống nhiễm trùng. Điều này làm bệnh nhân tăng nguy cơ nhiễm trùng sau hóa trị. Dấu hiệu của nhiễm trùng bao gồm đau đầu, đau cơ, ho, đau họng, đau khi đi tiểu, thường xuyên cảm thấy lạnh và run.

Bạn cần giữ gìn vệ sinh thân thể và môi trường sống để tránh mắc các bệnh nhiễm trùng. Đôi khi bạn có thể được chỉ định uống hoặc tiêm thuốc kháng sinh để phòng ngừa và điều trị nhiễm trùng.

2. Cảm thấy ốm yếu

Cảm giác mệt mỏi, ốm yếu thường bắt đầu một vài giờ sau khi điều trị và kéo dài trong vài ngày. Bạn có thể liên hệ với bác sĩ nếu triệu chứng nặng. Hãy ngủ nghỉ đủ, ăn uống lành mạnh để cảm thấy tốt hơn. Một số kỹ thuật thư giãn như tắm bồn, massage, châm cứu,... có thể giúp bạn giảm thiểu cảm giác khó chịu của tác dụng phụ sau hóa trị ung thư máu.

3.  Rụng tóc

Rụng tóc là tác dụng phụ sau hóa trị ung thư máu thường bắt đầu dần dần trong vòng 2 đến 3 tuần sau khi điều trị bắt đầu. Việc này có thể khiến bạn tự ti, nhưng hãy yên tâm, tóc của bạn sẽ mọc trở lại sau khi điều trị hóa trị liệu kết thúc. Điều này có thể mất vài tháng, tóc của bạn cũng có thể có màu khác mà mềm hơn, nên cần được chăm sóc kỹ.

4. Loét miệng

Miệng của bạn có thể bị đau khoảng 5 đến 10 ngày sau khi bạn bắt đầu điều trị. Tuy nhiên tác dụng phụ sau hóa trị ung thư máu này sẽ mất dần trong 3 đến 4 tuần sau khi điều trị ung thư máu kết thúc.

5.  Mất khả năng sinh sản

Hóa trị có thể làm ảnh hưởng đến tinh trùng ở nam giới, và gây mãn kinh sớm ở nữ giới. Có thể mất vài tháng hoặc đôi khi nhiều năm để khả năng sinh sản trở lại bình thường. Nhưng khả năng sinh sản đôi khi cũng bị mất đi vĩnh viễn.

Hãy nói với bác sĩ về những tác dụng phụ sau hóa trị ung thư máu nếu bạn muốn có con trong tương lai. Bạn có thể lưu trữ trứng hoặc tinh trùng trước khi bắt đầu hóa trị.

6. Hội chứng ly giải khối u

Khi thuốc hóa trị tiêu diệt các tế bào ung thư máu, cơ thể sẽ phá vỡ các tế bào đã bị tiêu diệt. Hóa chất trong các tế bào này lại được giải phóng vào máu của bạn. Vì vậy, sự cân bằng của các hóa chất lưu thông trong máu đột nhiên bị thay đổi. Đây được gọi là hội chứng ly giải khối u.

Trong máu có chứa các chất như kali, natri, phốt phát và urê cần được giữ trong giới hạn rất chặt chẽ để đảm bảo cơ thể khỏe mạnh. Khi gặp hội chứng ly giải khối u, các chất trong máu bị mất cân bằng, khiến tim và thận hoạt động không đúng cách.

Bác sĩ có thể yêu cầu bạn uống nhiều nước, thêm chất lỏng trước khi điều trị. Trong một số trường hợp, nguy cơ cao, bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc rasbirucase hoặc allopurinol để giúp ngăn ngừa hội chứng ly giải khối u.

Nguồn dịch: https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/acute-myeloid-leukaemia-aml/treating-aml/chemotherapy/side-effects-chemotherapy-for-aml


Tác giả: Mai Nhung