Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính có các đợt bệnh cấp khiến tình trạng bệnh nặng thêm. Các bệnh nhân sẽ gặp phải sự mất cân bằng giữa việc cấp năng lượng và nhu cầu năng lượng của cơ thể.
Dinh dưỡng của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính rất quan trọng. Sự mất cân bằng dinh dưỡng thể hiện ở việc nhu cầu năng lượng tăng cao từ 1,5 – 2 lần nhưng cung cấp năng lượng lại giảm đi. Điều này dẫn tới hiện tượng cơ thể sẽ phải dùng nguồn năng lượng dự trữ để hoạt động. Bệnh nhân sẽ bị suy dinh dưỡng, sụt cân. Tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng sẽ làm người bệnh bị phù tay, chân và tiêu chảy.
Một số nguyên nhân khiến người bệnh bị giảm nguồn cung cấp năng lượng như sau:
- Bệnh nhân ăn uống không điều độ, thường ăn ít, không đủ về số lượng và đảm bảo được nhu cầu dinh dưỡng.
- Mỗi lần nuốt thức ăn, người bệnh sẽ phải ngừng thở vài giây nên thiếu oxy. Lâu dần sẽ hình thành rào cản tâm lí, người bệnh sợ khó thở nên sẽ chán ăn, dẫn tới suy dinh dưỡng.
- Bệnh nhân không có cảm giác ngon miệng dẫn đến chán ăn.
- Bệnh nhân ăn mau no do lồng ngực tích tụ khí, chèn ép lên dạ dày.
Một số nguyên nhân lí giải việc nhu cầu dinh dưỡng cùa bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính gia tăng như sau:
- Tình trạng viêm ở phổi làm tiêu hao nhiều năng lượng, người bệnh cần nhiều vitamin và các khoáng chất như canxi, magie, photpho, kali để bổ sung cho cơ thể.
Người bệnh cần nhiều vitamin và khoáng chất bổ sung cho cơ thể (nguồn: Internet)
- Tình trạng tắc nghẽn làm tồn đọng nhiều khí CO2 trong phổi. Việc này đòi hỏi người bệnh phải thở nhanh và sâu hơn, cơ hô hấp hoạt động nhiều hơn, Chính vì vậy, nguồn năng lượng sẽ phải tăng gấp 5 lần.
Vấn đề dinh dưỡng cùa bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính cần được quan tâm hàng đầu. Suy dinh dưỡng làm giảm khả năng vận động, sinh hoạt cá nhân của người bệnh do bị teo cơ.
Cơ hô hấp cũng bị teo lại dẫn tới tình trạng suy hô hấp, khiến bệnh nhân bị khó thở và mệt mỏi. Nhu cầu năng lượng càng lên cao thì lại khiến cho nguồn cung năng lượng sụt giảm.
Bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính sẽ tiến triển nặng hơn chính vì nguyên nhân mất cân bằng dinh dưỡng trong cơ thể.
Suy dinh dưỡng thậm chí còn dẫn tới một loạt các bệnh khác như suy giảm miễn dịch, nhiễm trùng đường hô hấp gây ra các đợt cấp của bệnh. Người bệnh sẽ phải nằm viện để điều trị bệnh. Thậm chí có những trường hợp bệnh nhân tử vong do suy dinh dưỡng nghiêm trọng.
Chế độ dinh dưỡng của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính rất quan trọng vì nó giúp người bệnh lấy lại sự cân bằng dinh dưỡng cho cơ thể. Bệnh nhân nên biết cách ăn uống đủ chất, kết hợp tập vật lí trị liệu để giúp nâng cao sức khỏe.
So với người bình thường, người mắc bệnh sẽ cần năng lượng gấp 1,5 – 2 lần. Năng lượng được cung cấp từ 3 nguồn chủ yếu là chất đạm, chất béo, chất tinh bột nên người bệnh cần ăn đa dạng các loại thực phẩm để bổ sung đủ chất cho cơ thể.
Quá trình viêm và dùng thuốc corticoid làm tiêu hao rất nhiều đạm của cơ thể. Chính vì vậy, người bệnh nên bổ sung nhiều chất đạm để bù đắp sự thiếu hụt này.
Bệnh nhân nên ăn đạm có nguồn gốc từ thực vật như mè, đậu phộng, đậu xanh, đậu nành, đậu phụ, chao,..và đạm động vật như trứng, cua, hải sản, thịt gà, thịt vịt, thịt heo,...Cần tránh ăn nội tạng động vật; da gà, vịt, heo vì chúng chứa nhiều cholesterol có hại cho tim mạch. Trong chế độ dinh dưỡng của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, người bệnh cũng nên ăn nhiều cá biển như cá trích, cá hồi, cá thu vì chúng chứa nhiều chất béo omega 3 có tác dụng kháng viêm hiệu quả. Mỗi tuần nên ăn cá 3 bữa bên cạnh thịt và rau tươi để cân bằng dinh dưỡng.
Chất béo là nguồn cung cấp năng lượng dồi dào nhất cho cơ thể bên cạnh chất đạm và chất tinh bột. Do quá trình chuyển hóa năng lượng, chất béo sinh ra ít khí CO2 nên sẽ giúp bệnh nhân không bị khó thở.
Bệnh nhân nên sử dụng chất béo từ cá như omega 3, từ thực vật như dầu ô liu, dầu gấc, gầu gạo, quả bơ thay vì dùng mỡ bò, mỡ heo hay dầu dừa vì chúng không có lợi cho sức khỏe.
Đối với chất tinh bột, bệnh nhân chỉ nên sử dụng ở một lượng vừa đủ, tránh lạm dụng dẫn đến béo phì và hàng loạt bệnh khác.
Người bệnh nên bổ sung tinh bột cho cơ thể (nguồn: Internet)
Những thực phẩm có chứa chất tinh bột là gạo, ngũ cốc, khoai lang, khoai tây, rau xanh, trái cây và các thực phẩm chế biến từ chúng như đồ sấy khô, mứt,..
Người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính nên ăn gạo còn nguyên cám vì lớp cám sẽ có chất đạm, chất xơ, vitamin B vô cùng bổ dưỡng đối với người bệnh.
Việc bổ sung chất xơ cũng như vitamin A, C, E cho cơ thể từ rau xanh và trái cây cũng giúp người bệnh giảm cách triệu chứng viêm, tạo điều kiện tiêu hóa thức ăn tốt hơn.
Bệnh nhân nên tuân thủ một số lời khuyên sau để điều trị bệnh hiệu quả nhất:
- Uống đủ lượng nước cần thiết, có thể bổ sung từ nhiều nguồn khác nhau như nước trái cây, nước trà xanh, súp và phải uống đủ từ 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày. Nên uống nước ấm, tránh tuyệt đối nước đá và nước lạnh.
- Chia nhỏ bữa ăn trong ngày, nên chia thành 5 – 6 bữa đề người bệnh được cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể.
- Chọn thực phẩm tươi sống, không có hóa chất và nên hạn chế ăn thực phẩm chế biến sẵn.
Các món hầm sẽ giúp người bệnh lấy lại cảm giác ngon miệng (nguồn: Internet)
- Thức ăn nên nấu mềm, nhừ và được trình bày hấp dẫn để kích thích vị giác, giúp người bệnh tìm lại cảm giác ngon miệng.
- Luôn ngồi thẳng lưng, đặc biệt là khi ăn để không tạo áp lực lên phổi.
- Nên ăn chậm, nhai kĩ.
- Phối hợp vật lí trị liệu như tập thở bụng, vận động thể lực phù hợp, phơi nắng buổi sáng sớm khoảng 15 phút để hấp thụ vitamin D cho cơ thể.
- Không hút thuốc lá, thuốc lào và cần đeo khẩu trang khi ở trong môi trường nhiều khói bụi.
- Hạn chế ăn muối vì muối sẽ giữ nước trong cơ thể, gây gánh nặng cho tim, phổi.
- Không ăn đồ ăn quá chua, cay gây ho rất khó chịu.
- Đồ quá ngọt cũng nên ở trong danh sách cấm vì gây mệt sau khi ăn.
- Kiêng uống rượu bia, sữa đậu nành và dưa hấu.
- Những đồ ăn không bổ dưỡng nhưng gây no nhanh như snack, bỏng ngô cũng không nên ăn nhiều.
Trên đây là những lời khuyên bổ ích về chế độ dinh dưỡng của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Người bệnh nên đặc biệt lưu ý để có những biện pháp cải thiện chế độ ăn uống của bản thân cho phù hợp, kết hợp điều trị để nhanh hết bệnh.
Bạn thường quan tâm đến các vấn đề sức khỏe gì dưới đây ?
Chia sẻ 
