Lợi ích của việc ăn chay đối với người cao tuổi trong mùa dịch Covid-19

Theo những nghiên cứu của TS. BS. Nguyễn Trọng Hưng, Trưởng Khoa Khám Tư vấn Dinh dưỡng người lớn - Viện Dinh dưỡng Quốc gia cung cấp, những phương pháp ăn chay được du nhập vào Việt Nam hiện nay khá đa dạng và dễ dàng sử dụng. Chủ yếu người cao tuổi sẽ tăng cường những thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật (ngũ cốc, hoa quả, rau xanh…) và hạn chế hoặc loại bỏ hoàn toàn thịt từ động vật. 

Đọc thêm: 

8 cách quản lý huyết áp ở người cao tuổi luôn ổn định và an toàn    

Tại sao người cao tuổi bị cao huyết áp? Cao huyết áp ở người cao tuổi có nguy hiểm không?

1. Lợi ích của việc ăn chay đối với sức khỏe người cao tuổi

BS Hưng nhấn mạnh việc ăn chay đối với người cao tuổi là chế độ ăn cần thiết được áp dụng sớm để mang lại sức khỏe dẻo dai kéo dài, phòng ngừa bệnh tật nếu có 1 chế độ ăn lành mạnh. 

- Giảm cholesterol

Chế độ ăn chay cung cấp nguồn chất xơ dồi dào, điều rất cần cho người già khi các chức năng hệ tiêu hóa đã kém dần vì tuổi tác dẫn đến khả năng tổng hợp chất xơ chỉ đạt mức dưới tiêu chuẩn. Chất xơ giúp chống táo bón, điều hòa huyết áp cũng như thanh lọc cơ thể, đồng thời đào thải cholesterol xấu ra bên ngoài cơ thể. 

Thay vì ăn thịt từ động vật, người cao tuổi hấp thụ đạm bằng cách ăn những món ăn làm từ đạm thực vật như đậu phụ, sữa đậu nành, các loại hạt ngũ cốc… sẽ cải thiện khá rõ ràng hoạt động của hệ tiêu hóa.

- Cải thiện trao đổi chất

Những thực phẩm chay thường rất dễ tiêu hóa, điều này giúp tăng cường trao đổi chất rất tốt mà không gây sức ép cho gan, thận, và tim làm việc. Ngoài ra, việc trao đổi chất được cải thiện sẽ đưa cơ thể vào trạng thái đốt cháy calo hiệu quả, phục vụ giảm cân nặng tại người cao tuổi. 

- Tăng cường sức khỏe của xương

Ở người cao tuổi có tỉ lệ loãng xương tương đối cao do thực phẩm từ động vật sẽ góp phần đào thải lượng canxi ra khỏi cơ thể bạn, gây ra tình trạng mất xương và loãng xương. Do đó, chế độ ăn chay sẽ giúp cho việc hấp thụ lượng canxi dồi dào. 

2. Các chất dinh dưỡng cần bổ sung trong quá trình ăn chay

Mặc dù chế độ ăn chay rất tốt cho sức khỏe nhưng không vì thế mà ta loại bỏ hoàn toàn đạm động vật trong bữa ăn hàng ngày. Thi thoảng vẫn cần bổ sung dinh dưỡng từ nguồn thực phẩm này để bù đắp cho những thiếu hụt mà thực phẩm chay không có. 

- Bổ sung Chất đạm (protein)

Chất đạm sẽ chiếm 20% tổng năng lượng tiêu thụ của cơ thể, đối với người cao tuổi sẽ cần khoảng 50 gram protein mỗi ngày tùy theo cân nặng hay các bệnh nền đang gặp phải. 

Một chế độ ăn sử dụng trứng và sữa trong ngưỡng an toàn là hoàn toàn cần thiết để cơ thể cung cấp được protein, canxi và các loại axit amin khác. Điều này sẽ giảm thiểu tối đa tình trạng thiếu một vài vi chất tại người cao tuổi ăn chay. Trong thực đơn hàng tuần có thể giới hạn từ 2-4 quả trứng/tuần, thay thế sữa bò sữa dê bằng sữa đậu nành, sữa hạt là hợp lý.

- Chất bột đường (carbohydrate)

Bột đường chiếm từ 50-60% tổng năng lượng cần thiết của cơ thể nhưng lại là thực phẩm cần giảm dần đối với người cao tuổi. Lượng bột đường tối thiểu 1 ngày khoảng 3 bát cơm đi kèm 200g trái cây sẽ cân bằng dinh dưỡng cho cơ thể.

- Chất béo (Lipid)

Đây là loại chất chiếm 20-30% tổng năng lượng của cơ thể. Người cao tuổi thay vì sử dụng các chất béo bão hòa như mỡ động vật thì có thể chuyển sang sử dụng chất béo không bão hòa như dầu thực vật, các hạt chứa dầu như hạt hướng dương, hạt bí, hạt điều).

- Vitamin và khoáng chất

Người cao tuổi thực hiện chế độ ăn chay, nhất là trong mùa giãn cách vì dịch bệnh Covid-19 sẽ không còn chú ý tới cân bằng dinh dưỡng, nguy cơ thiếu hụt vitamin B12, Sắt, canxi, kẽm, i-ot khá cao ở thời gian này. 

Một số loại thực phẩm chứa Vitamin B12 dồi dào như sữ đậu nành, rau xanh, bột ngũ cốc hoặc người cao tuổi bổ sung dưới dạng viên nén, thực phẩm chức năng. Các nguồn vi chất như sắt, kẽm, canxi sẽ bổ sung dưới dạng hạt, ngũ cốc, hoa quả như cam, quả mơ…

3. Người cao tuổi có nên ăn chay trường?

Người già vốn dĩ khả năng hấp thụ dưỡng chất kém cũng như các hoạt động, cơ quan chức năng của cơ thể đã bị lão hóa nhiều nên cần 1 chế độ dinh dưỡng đầy đủ đảm bảo sức khỏe. Mặt khác Thực đơn ăn chay đơn điệu, ít loại thực phẩm là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thiếu dinh dưỡng kéo dài khi ăn chay trường.

Do đó người cao tuổi không nên ăn chay triền miên để phòng tránh sự thiếu hụt của các chất dinh dưỡng, nếu được hãy hình thành thói quen ăn chay từ 1-2 lần/ tuần. Đặc biệt đối với người cao tuổi bị bệnh nền, bệnh mãn tính chỉ thỉnh thoảng ăn chay để cơ thể vẫn hấp thụ được các chất dinh dưỡng khác. 

Người cao tuổi có thể sử dụng thêm các thức uống dinh dưỡng, thực phẩm chức năng theo sự hướng dẫn của bác sĩ, đa dạng hóa thêm nguồn thực phẩm khác nhau để tối đa lượng vi chất cần thiết nạp vào cơ thể.