Làm cách nào để xử lý những triệu chứng của ung thư vú di căn xương?

1. Các triệu chứng của ung thư vú di căn xương

1.1. Đau

Ung thư vú di căn xương có thể gây đau tại vùng bị ảnh hưởng hoặc ở nơi gần đó mặc dầu không phải tất cả điểm di căn sẽ gây đau.

Đau có thể đến rồi đi, và có thể đau từ nhẹ tới nặng. Bạn cũng có thể cảm thấy đau âm ỉ, đau bỏng rát hoặc đau như dao đâm. Bạn có thể thấy đau liên tục, đau hơn tại một số thời điểm nào đó như vào buổi tối, hoặc khi ở những tư thế hay cử động cụ thể.

Đau có thể ảnh hưởng tới khả năng đi lại và chất lượng cuộc sống của bạn, nhưng hầu hết chúng có thể được giảm nhẹ và kiểm soát.

Khi bạn nói chuyện với bác sĩ hoặc điều dưỡng, bạn nên nói cụ thể đau ở đâu và cảm giác như thế nào. Điều này sẽ giúp nhân viên y tế quyết định cách kiểm soát cơn đau cho bạn. Bạn có thể thấy hữu ích khi ghi lại nhật ký cơn đau.

Có nhiều điều trị có hiệu quả trong việc xử trí cơn đau do ung thư vú di căn xương gây ra, gồm thuốc giảm đau và xạ trị.

Cùng với thuốc giảm đau, bác sĩ thường sử dụng các thuốc khác gồm thuốc kháng viêm và steroid. Thuốc điều trị trầm cảm hoặc chống động kinh cũng có thể giúp ích đối với một số loại đau đặc thù.

Để đảm bảo việc kiểm soát đau toàn thời gian, bạn cần uống thuốc đều đặn, ngay cả khi bạn không bị đau nhiều. Đó là do việc giảm đau thường khó hơn khi bệnh nhân chờ đến khi đau nặng mới bắt đầu xử trí.

Nếu thấy thuốc giảm đau không hiệu quả, hãy nói với bác sĩ  để xem họ có thể kê đơn thuốc khác. Bạn cũng có thể được cho thuốc giảm đau dùng thêm để dùng giữa các liều đang dùng theo lịch nếu bạn bị đau thêm (đau bất chợt).

Nếu không kiểm soát được cơn đau, bạn có thể được gửi đến bác sĩ chuyên về chăm sóc giảm nhẹ hoặc kiểm soát triệu chứng.

1.2. Yếu xương và gãy xương

Ung thư di căn vào xương có thể làm xương bị yếu và làm tăng nguy cơ bị gãy. Tình trạng này còn được gọi là gãy xương bệnh lý, nghĩa là xương gãy do bệnh chứ không phải do tai nạn gây ra.

Nếu xương bị gãy, bạn có thể cần được phẫu thuật để chữa trị. Bạn cũng có thể được điều trị bằng thuốc để phòng ngừa gãy xương trong tương lai.

1.3. Chèn ép tủy sống

Chèn ép tủy sống là một nguy cơ cho những người bị ung thư vú di căn tới xương cột sống. Chúng có thể xảy ra khi:

Xương đốt sống bị sụp và tạo áp lực lên tủy sống. Ung thư phát triển trong hoặc gần cột sống, gây áp lực lên tủy sống.

Vì tủy sống là một chùm dây thần kinh chạy từ não tới phần dưới của lưng và được bảo vệ trong cột sống, các triệu chứng có thể xảy ra bao gồm:

Rất đau lưng hoặc đau lưng không giải thích được. Cơn đau cũng có thể xảy ra phía trước phần ngực và bụng. Đau lưng thay đổi khi nằm xuống, đứng dậy hoặc khi nâng đồ vật. Khó đi lại. Tê hoặc đau như kim châm ở ngón tay, ngón chân hoặc mông. Khó khăn trong kiểm soát tiểu tiện và đại diện.

Điều quan trọng là cần liên hệ với bác sĩ nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào nói trên và vào bất kỳ lúc nào. Chèn ép tủy sống có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng dài lâu nếu không được chẩn đoán và xử trí nhanh, bạn cần tìm tư vấn y khoa càng sớm càng tốt.

Chèn ép tủy sống thường được điều trị bằng xạ trị và steroids. Một số người có thể được phẫu thuật hoặc kết hợp cả ba phương pháp này.

1.4. Tăng can-xi máu

Ung thư vú di căn vào xương có thể làm nhiều canxi được phóng thích vào máu. Tình trạng có quá nhiều canxi trong máu được gọi là tăng canxi máu.

Tăng canxi máu có thể gây ra các triệu chứng như là:

Mệt mỏi Buồn nôn và ói mửa Mất cảm giác ngon miệng Bị táo bón Mất khả năng tập trung Lơ mơ Rất khát nước Đi tiểu nhiều Yếu cơ Lú lẫn

Tăng canxi máu có thể trở nên nghiêm trọng nếu không được chẩn đoán nhanh, nên bạn cần được tư vấn y khoa nếu có bất kỳ triệu chứng nào trong số các triệu chứng nói trên. Bác sĩ sẽ khám và thường yêu cầu bạn làm xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ canxi.

Nhằm giảm nhẹ những triệu chứng kể trên, bệnh nhân nên uống nhiều nước. Tuy nhiên nhiều người cần được truyền dịch vào tĩnh mạch để đào thải can-xi dư thừa ra khỏi cơ thể. Nếu bạn chưa dùng thuốc làm chắc xương thì bác sĩ sẽ kê đơn các thuốc này.

Ăn thức ăn có chứa canxi hoặc uống canxi bổ sung thường không gây ra chứng tăng canxi máu.

1.5. Mệt mỏi

Mệt mỏi liên quan đến ung thư là một trong những triệu chứng phổ biến nhất mà người bệnh thường trải nghiệm. Thỉnh thoảng ai cũng có cảm giác mệt mỏi, nhưng mệt mỏi như đuối sức liên quan đến ung thư thì tệ hơn nhiều. Mệt từng cơn hoặc mệt lả liên tục, có thể gây bực bội và buồn nản.

Có rất nhiều nguyên nhân, do yếu tố tâm lý ví dụ như đối diện với kết quả chẩn đoán ung thư, hay do cơ thể bị tác dụng phụ của điều trị, do ăn không ngon, do thuốc, do giấc ngủ bị gián đoạn hoặc do ung thư tiến triển.

Mệt mỏi có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng chống chọivới bệnh ung thư và khả năng theo đuổi chương trình điều trị.

Mệt mỏi còn gây khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày và làm giảm chất lượng cuộc sống.

Tuy nhiên, có một vài điều mà bệnh nhân có thể tự giúp mình kiểm soát mệt mỏi và giảm thiểu tác động của nó.

Nói chuyện với bác sĩ vì tùy theo nguyên nhân mà có những cách xử trí khác nhau. Viết nhật ký mệt mỏi ghi lại mức độ mệt mỗi ngày, kèm lý do có thể giúp bạn nhận diện các nguyên nhân gây mệt và nghỉ ngơi phù hợp hơn. 

Lên kế hoạch cho từng ngày để cân bằng thời gian hoạt động và nghỉ ngơi. Cố gắng có một ít hoạt động thể chất cho dù chỉ là đi bộ một đoạn ngắn. 

Chấp nhận rằng mình sẽ có ngày khỏe, ngày mệt. Nếu phải đi đâu hay làm gì trong dịp đặc biệt thì nên nghỉ ngơi nhiều trước đó. 

 Cố gắng ăn đủ chất. Nếu ăn không ngon miệng, thì ăn lượng nhỏ lại, chia làm nhiều lần và uống thật nhiều nước để giữ cơ thể không bị thiếu nước. 

Bạn cũng có thể đến gặp chuyên gia tư vấn dinh dưỡng để có thêm lời khuyên. Chấp nhận sự giúp đỡ từ mọi người để dưỡng sức và làm được những gì mình yêu thích.

1. 6. Huyết khối

Những người bị ung thư vú có nguy cơ bị huyết khối cao hơn bình thường. Đó là do bản thân căn bệnh ung thư và một số điều trị ung thư gây ra.

Bạn cũng có thể gặp nguy cơ hình thành huyết khối được gọi là huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT). Những người mắc DVT có nguy cơ bị thuyên tắc phổi là do một phần của huyết khối vỡ ra và di chuyển tới phổi.

Huyết khối có thể nguy hiểm nhưng điều trị được nên điều quan trọng là báo với bác sĩ các triệu chứng càng sớm càng tốt.

Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào trong số sau đây, hãy liên hệ với bác sĩ ngay lập tức:

Đau, tấy đỏ/ biến màu, nóng và sưng phù bắp chân, chân hoặc đùi Sưng phù, tấy đỏ hoặc nhạy với đau ở nơi đường truyền trung tâm được cấy vào để đưa hóa chất vào khi hóa trị, ví dụ ở cánh tay, khu vực ngực hoặc ở trên cổ Khó thở Đau ngực như bị bó nghẹt

Ho không rõ nguyên nhân (có thể ho ra máu).

2. Cách xử trí các triệu chứng ung thư vú di căn xương

2.1. Hoạt động thể chất

Mặc dầu có ít nghiên cứu về lợi ích của việc tập thể dục ở những người ung thư vú di căn xương, một vài nghiên cứu đã đánh giá hiệu quả của tập luyện đối với những người mắc ung thư vú nguyên phát.

Các kết quả là tích cực và nhiều khả năng những người mắc ung thư vú di căn có thể có lợi ích tương tự từ tập thể dục. Tuy nhiên bạn cần cẩn thận hơn một chút.

Tập luyện đều đặn có thể giúp:

Cơ thể săn chắc, khỏe mạnh, và linh hoạt Kiểm soát cân nặng (khi được kết hợp với chế độ ăn lành mạnh) Tăng sức đề kháng và miễn dịch Giảm huyết áp Giảm mệt mỏi

Những người tập thể dục, thậm chí tập nhẹ nhàng, trong khi điều trị có thể dung nạp điều trị tốt hơn, ít bị đau, mệt và ngủ ngon hơn.

2.2. Tập luyện đều đặn

Nhiều hướng dẫn gợi ý rằng "tập luyện đều đặn" có nghĩa là 30 phút tập luyện cường độ vừa phải ít nhất năm ngày trong tuần. Ban đầu, thời lượng này có thể là nhiều nếu bạn mới tập, nên trước khi bắt đầu hãy thảo luận với bác sĩ.

Bạn có thể bắt đầu nhẹ nhàng và tập tăng dần, không cần 30 phút cùng một lúc. Có nhiều cách để đưa việc tập thể dục vào trong cuộc sống hàng ngày, nên việc tham gia tập gym hoặc tới các lớp tập là không cần thiết.

"Cường độ vừa phải" nghĩa là bạn thở hổn hển hơn, người trở nên ấm hơn và tim bạn đập nhanh hơn thông thường. Tuy nhiên bạn vẫn có thể nói chuyện và không cần cố công tập quá mạnh làm gì.

Ảnh hưởng phổ biến nhất của ung thư vú di căn xương – yếu xương và gãy xương – cũng hay gặp ở những người bị loãng xương. Ở những người này, việc tập luyện đều đặn làm tăng độ chắc của xương và làm giảm nguy cơ gãy xương. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng những bài tập chịu trọng lượng cơ thể thường xuyên như đi bộ là lựa chọn tốt nhất để làm xương chắc. Do xương dễ bị gãy hơn, hãy tránh các hoạt động thể thao mạnh bạo hay có va chạm như bóng bầu dục.

Ở những người có di căn tới xương cột sống, nguy cơ bị chèn ép tủy sống cao hơn nên cần tránh các động tác xoắn vặn cột sống hoặc gập người nhiều về phía trước.

Sống chung với ung thư vú di căn xương

Biết được rằng ung thư đã lan tới xương có thể gây ra hàng loạt cảm xúc. Có thể có lúc bạn cảm thấy rất cô độc hoặc sợ hãi, bất an, buồn bã, không chắc chắn, trầm cảm hoặc giận dữ.

Bạn cũng có thể một mình đối mặt với những cảm giác này hoặc với sự hỗ trợ của những người thân. Một số người muốn có hỗ trợ từ những người có chuyên môn; bạn có thể nói chuyện với điều dưỡng chuyên về ung thư vú, điều dưỡng chăm sóc giảm nhẹ hoặc các điều dưỡng chuyên chăm sóc tại nhà. Họ có hiểu biết tốt về các nhu cầu cụ thể của những người mắc ung thư di căn và biết cách giúp bạn đối phó. Họ cũng có kiến thức chuyên môn về kiểm soát đau và xử trí các triệu chứng để giúp bạn vượt qua những khó khăn trước mắt.