PGS.TS Trần Văn Thuấn, Giám đốc BV K cho biết, ung thư dạ dày hiện đứng hàng thứ 6 trong các bệnh ung thư thường gặp và là nguyên nhân gây tử vong thứ 3 do ung thư trên toàn thế giới. Tuy nhiên, nếu chẩn đoán sớm, tỷ lệ sống sau 5 năm lên tới 95%.
Tại Việt Nam, đa số các bệnh nhân ung thư dạ dày được phát hiện ở giai đoạn muộn, tỷ lệ sống sau 5 năm chưa cao. Phát hiện sớm ung thư là tiền đề tiên quyết trong việc điều trị, kéo dài sự sống. Có nhiều cách để chẩn đoán, phát hiện sớm những vấn đề liên quan đến ung thư dạ dày. Tuy nhiên hiện tại nội soi là phương pháp hàng đầu để phát hiện sớm tổn thương ung thư dạ dày, tuy nhiên với nội soi bằng ánh sáng trắng thông thường gặp nhiều khó khăn trong quá trình chẩn đoán.
Vì thế, khoa Nội soi bệnh viện K đã mời các Giáo sư Trung tâm ung thư Shizuoka (Nhật Bản) đến làm việc tại khoa và đào tạo trực tiếp các bác sĩ nội soi tại Khoa nội soi Bệnh viện K.
Nội soi dạ dày sử dụng máy nội soi phóng đại cùng ánh sáng với dải băng tần hẹp ( M – NBI) cho hình ảnh sắc nét ở mọi vị trí trên dạ dày các bác sĩ nội soi đánh giá dược hình thái bề mặt và cấu trúc vi mạch máu của niêm mạc dạ dày từ đó đưa ra chẩn đoán sớm.
Đây là công nghệ của Nhật Bản, một trong những nước tầm soát, phát hiện ung thư dạ dày hiệu quả nhất trên thế giới. Hiện nay Nhật Bản là quốc gia hàng đầu về nội soi ống mềm. Theo nhiều báo cáo quốc tế, tỷ lệ bệnh nhân ung thư dạ dày sống sau 5 năm tại Nhật Bản đứng hàng đầu trên thế giới, đó là thành quả do đa số các bệnh nhân ung thư dạ dày được phát hiện ở giai đoạn sớm( khoảng 60%).
Nhờ kỹ thuật này mà cho hình ảnh có khả năng phân biệt rõ hơn về một số đặc điểm – đặc thù cụ thể giữa tổ chức bình thường và tổ chức bệnh lý, các mức độ khác nhau ở niêm mạc và tăng độ tương phản trên bề mặt biểu mô của mạng mao mạch dưới niêm mạc để đưa ra hình ảnh chẩn đoán chính xác hơn trong chẩn đoán bệnh lý dạ dày. Đặc biệt trong quá trình nội soi các bác sĩ tiến hành bơm rửa mọi vị trí trong dạ dày từ đó dễ dàng hơn trong việc phát hiện tổn thương dù là nhỏ nhất.
Khi phát hiện sớm ở giai đoạn tổn thương niêm mạc, bác sĩ chỉ can thiệp bóc lớp niêm mạc dạ dày do khối u chưa xâm lấn sâu và xâm lấn sang các bộ phận khác. Như vậy, người bệnh chỉ phải nằm viện vài ngày thay vì nằm viện vài tuần, tháng sau phẫu thuật cắt dạ dày, xạ trị... như bệnh nhân ung thư phát hiện muộn trước đó.
Trong thực tế, nhiều người cứ đau bụng, đầy hơi, khó tiêu họ nghĩ ngay đau dạ dày, tự mua vài liều thuốc về uống, thấy đỡ rồi thôi chứ không có ý thức đi khám. Hoặc giả đi khám nhưng lại ngại nội soi dạ dày. Trong khi đó, dạ dày là một tạng rỗng, có thể hình dung nó như một quả bóng, vì thế khám bên ngoài sẽ không thể thấy được những tổn thương bên trong. Việc siêu âm, chụp dạ dày có cản quang cũng chỉ phát hiện ở một chừng mực nhất định, khi bệnh đã ở giai đoạn muộn do khối u quá lớn.
Để chẩn đoán ung thư dạ dày là phải làm nội soi để có thể nhìn thấy tổn thương và lấy mẫu tế bào để sinh thiết, làm các xét nghiệm khác. Phương pháp nội soi không chỉ phát hiện mà còn là phương pháp điều trị. Như với người mắc bệnh ở giai đoạn sớm, người ta có thể qua nội soi hớt phần niêm mạc bị ung thư và giữ nguyên dạ dày, bệnh nhân sống thêm vài năm. Trong khi đó, ở giai đoạn muộn bệnh nhân vừa phải phẫu thuật, xạ trị mà cơ hội sống vẫn rất khó khăn. Vì thế, việc nội soi định kỳ ở người có tiền sử đau dạ dày, nhiễm vi khuẩn HP là vô cùng quan trọng.
Trên thế giới nhiều nước thực hiện chương trình tầm soát toàn quốc gia, áp dụng cho những người từ 40 tuổi trở lên thực hiện soi dạ dày 2 năm một lần. Tại Việt Nam, các bác sĩ khuyến cáo với những người có bệnh lý đường tiêu hóa cần chủ động đi khám, nội soi dạ dày ngay khi có dấu hiệu đau dạ dày, ăn uống khó tiêu, nôn, buồn nôn… Những người từng bị chẩn đoán viêm loét dạ dày hay bị các rối loạn tiêu hóa mà điều trị nội khoa lâu không đỡ cũng cần đi nội soi lại để kịp thời phát hiện bệnh.