Khuyến cáo: "Nên lựa chọn khẩu trang có kí hiệu N99 và N95 để lọc không khí ô nhiễm khi ra đường"

Theo rất nhiều nguồn thống kê thì tính từ ngày 8/12 Việt Nam đã có hàng loạt các kỷ lục ô nhiễm được công nhận và Việt Nam đôi lúc "vọt lên" quốc gia ô nhiễm nhất thế giới khi có những thời điểm ngày 14/12, AQI một số khu vực tại Hà Nội vượt ngưỡng tím lên nâu – nguy hại (AQI>300), bao gồm: Hồ Tây, 412, Sài Đồng (Long Biên) 357, Tô Ngọc Vân 359,...

Tới hôm nay ngày 18/12 thì may mắn rằng Việt Nam đã thoát khỏi top 10 các quốc gia ô nhiễm nhất thế giới, tuy nhiên thì mức AQI vẫn đang ở giá trị không tốt cho sức khỏe.

Ngày 14/12, Bộ Y tế đã đưa ra những khuyến cáo cho người dân để bảo vệ sức khỏe trong tình trạng môi trường ô nhiễm hiện tại bao gồm:

- Việc sử dụng khẩu trang đảm bảo đúng quy cách và chất lượng

- Vệ sinh mũi, miệng, họng buổi sáng và buổi tối, đặc biệt lưu ý là sau khi ra đường về

- Rửa mắt bằng nước muối sinh lý trước khi đi ngủ.

- Thời điểm ô nhiễm không nên mở cửa sổ

- Người dân cần tích cực dọn dẹp nhà cửa và môi trường sống sạch sẽ

- Hạn chế dùng bếp than tổ ong

- Trồng cây xanh nhiều hơn để ngăn bụi và làm sạch không khí xung quanh

- Bổ sung chất dinh dưỡng đầy đủ để nâng cao chất đề kháng.

14 khuyến cáo của Bộ Y Tế về đối phó với ô nhiễm (Ảnh: TTXVN)

1. Lựa chọn khẩu trang khi ra đường như thế nào?

Bụi mịn PM10 và PM2.5

Nhiều chuyên gia cho biết rằng, không khí ở Hà Nội hiện nay bên cạnh các loại bụi vô cơ, hữu cơ, các loại khí thải thì còn tồn tại hai dạng bụi mịn là PM10 và PM2.5, trong đó bụi mịn phân loại PM2.5 là nguy hiểm nhất.

Các hạt bụi mịn li ti phát tán vào không khí, len lỏi vào phổi người từ đó gây ra các bệnh hô hấp như viêm phổi, bệnh viêm phế quản, bệnh hen suyễn,... với các triệu chứng như hắt hơi nhiều lần, sổ mũi, ho, khó thở, thở dốc,.. Những biểu hiện này thường dễ gặp nhất ở người gia hay trẻ nhỏ do hệ hô hấp chưa phát triển toàn diện và sức đề kháng yếu.

Các hạt bụi mịn li ti phát tán vào không khí, len lỏi vào phổi người từ đó gây ra các bệnh hô hấp (Ảnh: Internet)

Trích lời Tiến sĩ Đỗ Mạnh Cường của Phòng Sức khỏe môi trường cộng đồng, thuộc Cục quản lý môi trường Y Tế (Bộ Y tế) cho biết: tại những đô thị lớn như Hà Nội hay TP. Hồ Chính Minh thì bụi mịn có thể xuất hiện từ các nguồn khí thải của các phương tiện giao thông như xe máy, xe tải, xe bus, hay các công trường xây dựng,..

Chính vì thế đeo khẩu trang khi ra đường là điều hoàn toàn cần thiết để "giảm bớt" được phần nào tác hại của khói bụi.

Tiêu chí đánh giá một chiếc khẩu trang an toàn

+ Khả năng lọc bụi

+ Độ ôm khít với khuôn mặc của bạn

+ Độ thông thoáng khi đeo

+ Trọng lượng chiếc khẩu trang

+ Tính thẩm mỹ.

Trong đó tiêu chí lọc bụi cần phải được ưu tiên hàng đầu. Để có thể đạt được yếu tố này thì khẩu trang mà nhà sản xuất tạo ra cần phải có nhiều lớp vải lọc để có thể lọc được những hạt bụi mịn li ti hay khói độc trong không khí. Nhà sản xuất cũng có thể thêm những thành phần khác như lớp than hoạt tính để có thể trung hòa khí độc hay bụi bẩn cũng như vi khuẩn nếu đi qua.

Phỏng vấn với báo chí Bác sĩ Võ Công Minh, Khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đại học Y dược TP. HCM, cho biết rằng: Một chiếc khẩu trang vải hay khẩu trang y tế thông thường sẽ không thể loại bỏ được những hạt bụi mịn kể trên mà chỉ giúp hạn chế được từ 30 - 40% lượng bụi ở ngoài không khí.

Khẩu trang ký hiệu N99, N95 là gì?

Tiêu chuẩn khẩu trang N99 và N95 là tiêu chuẩn đánh giá về khả năng lọc bụi của nó, tiêu chuẩn này do Viện Sức khỏe và An toàn Lao đông Quốc gia Hoa Kỳ hay còn gọi là National Institute for Occupational Safety and Health công bố.

Ký hiệu khẩu trang N95, N99 (Ảnh: Internet)

Cụ thể:

- "N" là chữa viết tắt của cụm từ Not Resistant to Oil nghĩa là "Không chống được chất dầu".

- "95" hay "99" là tỷ lệ, khả năng có thể lọc được tương ứng là 95% và 99% các loại bụi mịn có kích thước nhỏ tới 0.3μm (kích thước này được đo tương đương với kích thước của các loại virus và vi khuẩn - mắt thường không thể nhìn thấy được và gọi là bụi PM2.5).

Nguồn bụi này đến từ:

+ Khói bụi

+ Khí thải của các nhà máy, các xưởng sản xuất, các khu công nghiệp

+ Khí thải giao thông đến từ xe máy, ô tô, xe bus,...

+ Tro bụi do đốt rác, đốt rơm rạ, nấu nướng,...

Lưu ý

- Khẩu trang N99 và N95 không thể lọc được một số chất sau:

+ Tính dầu ví dụ như sơn, xăng, khí gas

+ Các hóa chất công nghiệp

+ Ami-ăng

+ Mùi hôi, mùi thối.

- Nên chọn khẩu trang ôm sát mặt để ngăn chặn khí bẩn thông qua kẽ hở vào mũi và miệng. chỉ cho phép tối đa 5% không khí đi qua các khoảng trống.

- Khẩu trang cần phải thông thoáng để bạn có thể hô hấp được thoải mái

- Khẩu trang cần đảm bảo che kín mũi và miệng

- Khi khẩu trang bẩn tuyệt đối không được lộn ngược mặt lại để đeo tiếp vì mặt ngoài đã tiếp xúc trực tiếp với khói bụi rồi

- Chọn mua khẩu trang có xuất xứ rõ ràng.

2. Những con số đáng lo ngại về tình trạng ô nhiễm không khí

Ô nhiễm không khí tại Việt Nam thực ra không phải là một "thực tế mới". Vì vào năm 2018 thì chỉ số hiệu suất môi trường còn gọi là EPI thuộc Ngân hàng thế giới đã xếp hạng chất lượng không khí ở Việt Nam ở hạn 159/180 nước (chiều tệ dần) hay như vào năm 2012 thì Việt Nam cũng xếp số 9 theo xếp hạng từ dưới lên.

Một tuyến đường mù mịt tại Việt Nam lúc 10h sáng, không rõ là sương hay bụi (Ảnh: Internet)

Vào tháng 11 năm 2018 thống kê rằng ô nhiễm không khí đã gây ra 4,2 triệu ca tử vong trên toàn cầu. Cụ thể ô nhiễm không khí có liên quan tới

- 30% ca tử vong nhóm ung thư phổi

- 25% ca tử vong nhóm đột quỵ não và bệnh tim mạch

- 43% ca tử vọng nhóm bệnh lý về đường hô hấp.

WHO cũng khuyến cáo rằng người dân nên có những biện pháp bảo vệ đường hô hấp hợp lý khi ra đường và chăm sóc tai - mũi - họng bằng cách vệ sinh sạch sẽ khi về nhà.