Khoai tây có tác dụng chữa bệnh gì?

1. Khoai tây có độc tính cần chú ý

Khoai tây có tên khoa học Solanum tuberosum L, thuộc họ Cà Solanaceae

Khoai tây vị ngọt tính bình, tác dụng kiện tỳ vị trừ phong thấp, tiêu viêm. Khoai tây là thực phẩm giàu chất dinh dưỡng nhờ chứa nhiều tinh bột, đường, vitamin, khoáng chất giàu vi lượng.

Mặt khác, khoai tây cũng được các nhà bào chế thuốc trích xuất hoạt chất để chế biến dược liệu chữa bệnh. Cần chú ý khi chế biến khoai tây làm thuốc, các nhà nghiên cứu y học phải loại bỏ solanin, một alkaloid có thể gây hại sức khỏe.

Solanin xuất hiện trong toàn cây khoai tây nhưng hàm lượng này trong cây tươi có lá rất thấp (0,01- 0,05%), quả chín chứa nhiều hơn (0,1%).

Củ khoai tây chín và mới dỡ chỉ chứa rất ít solanin (chủ yếu tập trung ở vỏ và mắt củ) nhưng những củ đã mọc mầm có chứa hàm lượng solanin cao có thể gây ngộ độc với biểu hiện đau bụng vùng dạ dày, ruột, nôn mửa, tiểu ra máu, suy giảm hô hấp và thần kinh.

Đọc thêm:

- Ăn khoai tây có màu xanh có độc không?

- Bà bầu ăn khoai từ được không?

2. Bài thuốc từ khoai tây

Khi lao động mệt mỏi, tim đập nhanh hồi hộp đánh trống ngực, đầu choáng: Nướng 1 củ khoai nặng 50 - 70g cháy đen, lột bỏ vỏ ăn với 1 muỗng mật ong.

Người cao tuổi cảm lạnh, ho khúc khắc, trẻ ho thời tiết: Nướng củ khoai từ 25 - 50g và ăn với 1 muỗng mật ong.

Loét dạ dày hành tá tràng: Khoai tây tươi nghiền nát thêm nước sôi để nguội rồi vắt lấy nước. Ngày 2 lần sáng tối, uống mỗi lần 1 bát, liên tục trong 1 tháng.

Táo bón mạn tính: Giã khoai tây vắt lấy nước uống trước mỗi bữa cơm. Mỗi lần 1 chén con, ngày 3 lần liên tục từ 5 - 7 ngày.

Phù thũng, tiểu ít: Khoai tây gọt sạch vỏ giã nát 32g, rễ tranh 24g. Cho vào 400ml nước nấu còn 200ml uống trong ngày, chia 02 lần sáng chiều. Uống trong 7 - 10 ngày.

Hỗ trợ hạ huyết áp: Người tăng huyết áp nên ăn khoai tây luộc, nướng cả vỏ, không nên lạm dụng khoai tây chiên rán.

Hỗ trợ hen suyễn: Thường xuyên ăn khoai tây gọt vỏ luộc chín giảm triệu chứng ho, khó thở bệnh hen suyễn.

Chữa quai bị: Khoai tây rửa sạch để ráo nước, mài rồi trộn với dấm bôi vào chỗ sưng ngày 02 lần mỗi lần 30 phút rồi rửa sạch trong 5 ngày liên tục.

Chữa chàm, mẩn ngứa: Khoai tây 100g, gừng 10g, quýt 1 quả. Tất cả giã nát, vắt nước uống trước bữa ăn trong 10 - 20 ngày.

Chữa say nắng, nhức đầu, sốt: Củ khoai tây gọt vỏ, giã nát hoặc thái lát mỏng, đặt lên trán hoặc thái dương kết hợp với uống nước rau má tươi để tăng cường hiệu quả.

Chữa bỏng nhẹ, vết thương, eczema: Củ khoai tây rửa sạch, để cả vỏ hoặc gọt vỏ, thái lát mỏng, dán lên vết thương hoặc giã nát đắp bỏng.

Nếu bỏng nhẹ, có thể bóc lấy vỏ từ củ khoai tây đã luộc, giã nát rồi đắp. Chú ý không dùng trong trường hợp vết thương hở, nhiễm trùng.

Viêm dạ dày, nôn mửa, ăn không ngon miệng: Lấy 100g khoai tây, 10g gừng tươi,1 quả quýt. Tất cả nghiền nát lấy nước, uống 1 thìa 15ml trước bữa ăn.

3. Những lưu ý cần thiết khi lựa chọn và sử dụng khoai tây

Solanin có thể dùng làm vị thuốc giảm đau, trong những trường hợp đau bụng, đau vùng gan, đau nhức xương khớp nhưng cần theo hướng dẫn của bác sĩ.

Bắt đầu bằng động tác rửa sạch, gọt vỏ. Nếu có mầm, chỗ hư thối, phần có màu xanh phải cắt bỏ, xong ngâm nước lã 30 phút, luộc qua bỏ nước đi. Khi nấu cho vào ít dấm để khử độc.

Nếu mua khoai tây gọt vỏ sẵn thường bị người bán gọt nhanh nên gọt dày làm mất phần dưới vỏ mỏng của khoai tây, là nơi chứa nhiều vitamin C và một số chất dinh dưỡng. Ta hãy ngâm khoai tây vào nước nóng ấm giây lát, rồi thả vào nước lạnh, vỏ mỏng bong ra, bóc gọt rất dễ. Nếu luộc hoặc nướng thì có thể để cả vỏ khi chín mới bóc vỏ. Có ý kiến chỉ cần rửa sạch vỏ rồi để cả vỏ nâu ăn sẽ được nhiều chất dinh dưỡng và năng lượng hơn.

Nếu sử dụng khoai tây để chế biến món ăn thì nên dùng lửa nhỏ để khoai chín đều, tránh tình trạng ngoài chín trong sống do khoai tây dẫn nhiệt kém. 

Không dùng loại khoai tây đã biến chất, ngoài vỏ xanh, trong ruột thâm, khoai đã mọc mầm do dễ bị ngộ độc. Để hạn chế khoai tây nẩy mầm hư thối và tăng sinh solanin thì tránh phơi khoai tây ngoài nắng. Nên để chỗ thoáng mát ít ánh sáng. Không để khoai tây vào tủ lạnh gây mùi vị mất ngon thơm. Nên ăn sớm sau khi thu hoạch vì từ thời điểm đó khoai đã bắt đầu giảm hàm lượng vitamin C.

BS. Vũ Duy Thành