Hướng dẫn đọc kết quả xét nghiệm gan: nên đọc như thế nào mới đúng?

1. Cách đọc chỉ số men gan

Có 4 loại men gan, AP và GGT được sản xuất chủ yếu bởi các ống dẫn mật, ALT và AST được sản xuất chủ yếu bởi các tế bào gan. Chỉ số men gan thể hiện rất rõ tình trạng hoạt động của gan. Nếu gan bị tổn thương thì sẽ giải phóng AST và ALT. Các men gan có phạm vi bình thường khác nhau. Khi đọc kết quả xét nghiệm gan, chúng ta có thể dựa vào thông số sau:

- Chỉ số bình thường của AST là 0 - 40 IU/l.

- Chỉ số bình thường của ALT là 0 - 45 IU/l.

- Chỉ số bình thường của AP là 35-115 IU/l.

- Chỉ số bình thường của GGT là 3 - 60 IU/L.

Nếu đọc kết quả xét nghiệm gan cho thấy nồng độ AST và ALT tăng thì có thể tế bào gan đang bị tổn thương, gan đang bị bệnh. Nếu nồng độ AP và GGT cao hơn phạm vi bình thường thì chứng tỏ gan đang bị ứ mật hoặc có các bệnh lý đường mật.

2. Protein gan

2.1 Albumin

Albumin là một protein được sản xuất độc quyền trong gan. Vì vậy, nó là một dấu hiệu của chức năng tổng hợp gan và sức khỏe gan.

Nồng độ Albumin bình thường là khoảng 4g/dl.

Khi đọc kết quả xét nghiệm gan cần lưu ý, thời gian bán hủy của albumin là 20 ngày, do đó có thể thấy nồng độ albumin thấp trong bệnh gan mạn tính, nhưng có thể không được quan sát thấy trong tổn thương gan cấp tính. Sự sụt giảm Albumin có thể gây ra phù trướng bụng.

2.2 Globulin

Globulin là những protein miễn dịch được tạo ra ở gan và bạch cầu. Khi đọc kết quả xét nghiệm gan, nếu nồng độ Globulin tăng lên thì có khả năng gan bị mắc bệnh mãn tính hoặc bị viêm.

Phạm vi bình thường của Globulin là 20 - 40 g/l.

2.3 Thời gian prothrombin (PT)

PT là thời gian để tạo ra 1 cục máu đông, ngăn ngừa chảy máu. PT bị chi phối bởi hoạt động của các yếu tố đông máu được sản xuất bởi gan và có thời gian bán hủy khoảng một ngày

Phạm vi bình thường của PT là 9 - 12 giây.

Chức năng gan phải bị suy giảm khá nghiêm trọng thì mới ảnh hưởng đến PT. Nhưng đôi khi PT cũng thay đổi nếu bệnh nhân sử dụng thuốc chống đông máu. Do đó, cần hỏi tiền sử bệnh tật của bệnh nhân trước khi đọc kết quả xét nghiệm gan.

3. Bilirubin

Bilirubin là sản phẩm của sự phân hủy huyết sắc tố, được gan xử lý và bài tiết qua mật.

Phạm vi bình thường của của Bilirubin trong máu là nhỏ hơn 21 µmol/l.

Nếu đọc kết quả xét nghiệm gan cho thấy nồng độ Bilirubin cao bất thường thì có thể gan đang gặp vấn đề về chức năng tổng hợp, hoặc có bệnh lý về đường mật. Bệnh gan càng nghiêm trọng thì chỉ số Bilirubin càng cao. Quá nhiều Bilirubin trong máu có thể gây ra hiện tượng vàng da và vàng mắt.

4. Tiểu cầu

Tiểu cầu là tế bào máu, cùng với yếu tố đông máu ở gan giúp hình thành cục máu đông. Tiểu cầu thường được dự trữ ở lá lách.

Phạm vi bình thường của của tiểu cầu là 150 - 400 x 103/microlit.

Nếu gan bị tổn thương thì lá lách phải hoạt động nhiều bù cho chức năng gan, khiến lá lách to hơn, lượng tiểu cầu giảm xuống.

5. Cách đọc kết quả xét nghiệm gan khác

Dưới đây là phạm vi bình thường của một số chỉ số xét nghiệm gan phổ biến khác:

- Phosphatase kiềm (ALBA): 30-130 IU / l.

- Tổng số protein gan (TP): 60-80 g / l.

- Huyết sắc tố (Hb): 135-185 g / l.

- Thể tích tế bào trung bình (MCV): 78-100 fl

- Tỷ lệ chuẩn hóa quốc tế tốc độ đông máu (INR): 0.9 - 1.2

- Nồng độ Ure: 2,5 - 7,8 mg / dl.

Mặc dù có thể đọc kết quả xét nghiệm gan tỉ mỉ và chính xác, nhưng nguyên nhân cơ bản của bệnh gan vẫn có thể không rõ ràng. Dựa vào kết quả xét nghiệm chức năng gan, bác sĩ có thể phán đoán và nghi ngờ lâm sàng về tình trạng gan của bệnh nhân. Từ đó, bác sĩ sẽ chỉ định thêm một số xét nghiệm chuyên sâu để chẩn đoán bệnh chính xác hơn.