Hướng dẫn đọc các chỉ số kiểm tra chức năng tuyến giáp qua xét nghiệm máu

1. Các chỉ số liên quan tới kiểm tra chức năng tuyến giáp

Ngoài các chỉ số nổi bật trong chẩn đoán ung thư tuyến giáp được quan tâm nhiều kể trên thì việc kiểm tra các chỉ số đánh giá chức năng tuyến giáp cũng là một phần quan trọng trong tầm soát chẩn đoán ung thư tuyến giáp.

Cụ thể như sau:

1.1. Hormone kích thích tuyến giáp (TSH)

TSH được biết là một loại hormone tuyến yến đóng vai trò mang tín hiệu tới cho tuyến giáp. Nếu như tuyến yên phát hiện có ít hormone tuyến giáp ở trong máu thì nó sẽ đẩy quá trình sản xuất TSH lên từ đó tuyến giáp sẽ sản sinh ra nhiều hormone tuyến giáp hơn.

Khi mà tuyến yên phát hiện đang có quá nhiều hormone tuyến giáp thì nó sẽ lại giảm mức độ sản xuất TSH xuống từ đó tuyến giám cũng sẽ giảm việc sản sinh hormone tuyến giáp.

1.2. Thyronxine (T4)

Chỉ số T4 đóng vai trò như một loại hormone dự trữ. Bản thân của T4 thì không có tác dụng sản xuất ra năng lượng và vận chuyển được oxy tới các tế bào. Hơn hết T4 cần phải trải qua một quá trình khử i ốt và khi đó làm T4 bị mất 1 nguyên tử i ốt và trở thành T3 hay còn gọi là triiodothyronine.

Xét nghiệm T4 trong kiểm tra chức năng tuyến giáp là quá trình đo lường lại toàn bộ định lượng thyroxine được lưu hành ở trong máu. Trong kiểm tra chức năng tuyến giáp thì đây là một xét nghiệm phổ biến.

Tuy vậy nhược điểm của xét nghiệm này chính là vấn đề đo lường T4 toàn phần có thể bị ảnh hưởng bởi định lượng của protein ở trong máu do protein này rất dễ có thể gắn kết với T4 cùng với hồng cầu và khiến T4 biến thể thành dạng hoạt động.

Điều này lại ngược lại với những T4 tự do, chúng không bị ảnh hưởng bởi nồng độ protein ở trong máu và cũng được xem là một dạng hoạt hóa của thyroxine.

Trong chẩn đoán và kiểm tra chức năng tuyến giáp thì có nhiều bác sĩ chỉ sử dụng kết quả của xét nghiệm TSB mà không định kỳ kiểm tra xem định lượng của T4 toàn phần hoặc T4 tự do. Tuy vậy thì khi có một vấn đề mới về tuyến giáp được phát hiện thì những xét nghiệm T4 này nên được thực hiện cùng với xét nghiệm kiểm tra TSH.

1.3. Triiodothyronine (T3)

T3 là một hormone giáp dạng hoạt động được tạo ra từ T4.

Đối với xét nghiệm T3 toàn phần thì việc định lượng triiodothyronie có trong máu sẽ bao gồm cả định lượng T3 gắn với protein và T3 không gắn kết với protein. Chỉ có t3 được gắn kết với protein mới có khả năng vận chuyển được oxy và vận chuyển năng lượng tới các tế bào.

Còn với xét nghiệm T3 tự do thì chỉ có thể đo đượng định lượng, mức độ T3 gắn với protein và cũng được xem như là T3 ở dạng hoạt động.

Khi T3 đảo ngược là một dạng T3 không hoạt động được sản sinh ra nhiều trong quá trnhf bị stress. Xét nghiệm kiểm tra RT3 hay còn gọi là reverse T3 rất ít khi được chỉ định thực hiện do xét nghiệm này cho ít ý nghĩa về lâm sàng.

Tuy vậy thì có một số bác sĩ lại cho rằng xét nghiệm lượng RT3 lại là mấu chốt xác định tình trạng mất cân bằng hormone tuyến giáp trong kiểm tra chức năng tuyến giáp so với những xét nghiệm khác.

1.4. Kháng thể Thyroid peroxidase (TPOAb)

Kháng thể Thyropid peroxidase còn gọi là TPOAb là một kháng thể do cơ thể sản sinh ra, chúng vô tình tấn công gây phá hủy những mô tuyến giáp đang khỏe mạnh.

Trong kiểm tra chức năng tuyến giáp nếu phát hiện có sự có mặt của TPOAb thì có nghĩa là bạn đã gặp phải một số vấn đề như bệnh tuyến giáp tự miễn gồm có viêm giáp hashmoto hay grave,...

TSI (Globulin miễn dịch kích thích tuyến giáp) là kháng thể kích thích tuyến giáp tăng cường hoạt động và sản xuất quá mức lượng Hormone giáp vào máu.

1.5. Thyroglobulin (Tg)

Tg tên y học là Thyroglobulin - đây là một protein được sản xuất từ tuyến giáp. Sự có mặt của Tg trong xét nghiệm máu là dấu chỉ mô tuyến vẫn còn sau phẫu thuật cắt giáp hoặc xạ trị liệu.

Xét nghiệm Tg có giá trị trên những bệnh nhân bị ung thư tuyến giáp với mục đích:

- Phát hiện những tế bào ung thư xem chúng còn sản xuất Tg nữa hay không so với trước khi can thiệp điều trị ung thư.

- Xác định hiệu quả của liệu pháp điều trị ung thư

- Phát hiện tái phát ung thư sau điều trị.

1.6. Kháng thể Thyroglobulin ( TgAb)

TgAb là kháng thể do cơ thể sản xuất đáp lại sự hiện diện của Thyroglobulin. Sự tăng tiết ra quá mức của Thyroglobulin là một dấu hiệu bất thường, nên sự sản xuất TgAb được xem như một sự phòng vệ của cơ thể đối với sự phát triển của các bệnh lý tuyến giáp.

2. Mục đích của xét nghiệm máu trong kiểm tra chức năng tuyến giáp

Chức năng giáp không chỉ có ảnh hưởng từ tuyến giáp mà còn phụ thuộc vào cả tuyến yên – là một tuyến sản sinh ra hormone kích thích tuyến giáp gọi là TSH. 

Việc sản xuất TSH quy định mức độ hormone T3 ( triiodothyronine) và T4 ( Thyroxine) bởi tuyến giáp tiết ra. Mối liên hệ này có thể cho biết được tuyến giáp có đang hoạt động tốt hay không và có những mối lo ngại nào cần phải quan tâm hay không.