Thời tiết thay đổi, vào thời điểm giao mùa hay mùa hè nóng, bụi, môi trường ô nhiễm đều là những nguy cơ cao gây ra các bệnh về mũi, họng nếu mọi người không biết cách phòng tránh. Sử dụng khẩu trang sẽ phần nào hạn chế được tác hại của môi trường đến cơ thể, nhưng để triệt để phòng tránh các bệnh về đường hô hấp thì vệ sinh mũi là một phương pháp đem lại hiệu quả cao.
Nhằm mục đích bảo vệ sức khỏe bản thân, việc vệ sinh mũi có thể được thực hiện vào các thời điểm sau:
- Vào mỗi buổi sáng sau khi rửa mặt.
- Vào buổi tối trước khi đi ngủ.
- Vệ sinh mũi khi thời tiết khí hậu trở nên khô hanh, khi cảm thấy khó chịu ở mũi, có các triệu chứng như nghẹt mũi, sổ mũi...
- Sau khi tiếp xúc với môi trường ô nhiễm cũng cần thực hiện vệ sinh mũi. Cụ thể bao gồm sau khi tham gia giao thông, sau giờ làm việc đối với môi trường làm việc nhiều khói bụi, hơi độc. Những người làm việc ở nơi nhiều tác nhân gây bệnh như khám bệnh, chăm sóc bệnh nhân, kiểm dịch động vật, giết mổ gia cầm, gia súc, chăm sóc vật nuôi, phun thuốc bảo vệ thực vật, tẩy độc môi trường; sửa chữa, tẩy rửa máy móc, xe cộ, động cơ đốt trong... cũng là đối tượng nên thực hiện vệ sinh mũi hàng ngày.
- Đặc biệt cần vệ sinh mũi khi mắc các bệnh về đường hô hấp như viêm mũi dị ứng, cảm cúm, viêm họng, viêm amidan, viêm xoang, viêm thanh phế quản, viêm phổi, lao phổi...
Ngòai ra, việc vệ sinh mũi cũng cần được thực hiện để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Cụ thể, việc rửa mũi cần được thực hiện trước khi rửa tay để làm các nhiệm vụ như:
- Phẫu thuật, tiêm, chăm sóc bệnh nhân.
- Pha chế, chế biến đóng gói thuốc hoặc thực phẩm trong lúc sản phẩm hở.
- Chăm sóc trẻ nhỏ cũng cần thực hiện vệ sinh mũi nhằm tránh truyền virut, vi khuẩn có hại.
Để thực hiện việc rửa sạch đường mũi, cần phải cúi nghiêng đầu một góc 45 độ. Xịt nước rửa mũi vào từng hốc mũi, để dung dịch chảy từ bên này sang bên kia, xì nhẹ cho nước chảy ra. Lặp lại việc trên 2 đến 3 lần mới rửa sạch được niêm mạc trong hốc mũi.
Khi dùng bình xịt rửa mũi cho trẻ sơ sinh 2 tuần tuổi đến trẻ 2 tuổi nên xịt nhẹ với một lực vừa phải (có thể dùng thuốc nhỏ mắt natri clorid, mỗi hốc mũi 2-3 giọt rồi nghiêng đầu cho nước chảy ra, dùng khăn hoặc giấy mềm sạch lau khô cho bé).
Sau khi dùng bình xịt rửa mũi cần rửa sạch vòi phun của bình rồi mới quay vòi của bình về vị trí bảo vệ hoặc đậy kín bình. Tuy nhiên, không nên lạm dụng biện pháp vệ sinh mũi này vì sẽ làm ảnh hưởng đến niêm mạc mũi và gây nên những bệnh lý khác.
Tiêu chuẩn của dung dịch vệ sinh mũi là phải đạt tiêu chuẩn vô khuẩn và đẳng trương với huyết tương (dung dịch NaCl 0,9% hay còn gọi là nước muối sinh lý).
Các loại nước rửa mũi hiện nay có trên thị trường là dung dịch NaCl 0,9% và nước biển sâu tự nhiên đã khử bớt NaCl. Điều này là bởi vì nước biển tự nhiên có hàm lượng NaCl cao hơn 0,9% không phù hợp để dùng làm nước rửa mũi. Các loại này được chứa trong bình xịt có đầu phun tia nhỏ hoặc phun sương để dễ dàng tạo hạt nhỏ đi sâu vào hốc mũi.
Dung dịch NaCl 0,9% có những tác dụng như co niêm mạc nhẹ, sát khuẩn nhẹ. Nhờ đẳng trương với huyết tương, nước muối sinh lý giúp cho tái tạo tế bào niêm mạc mũi, làm cho việc thở bằng mũi được dễ dàng. Ngoài ra nó còn giúp làm sạch dịch nhầy gây nghẹt trong mũi, chống khô mũi. Dung dịch NaCl đẳng trương không gây độc hại với người sử dụng, hỗ trợ tích cực cho việc điều trị nghẹt mũi và viêm mũi dị ứng, phòng tránh các bệnh đường hô hấp an toàn và hiệu quả.