Giãn tĩnh mạch thực quản do xơ gan nguy hiểm như thế nào?

1. Tổng quan về giãn tĩnh mạch thực quản do xơ gan

Theo thống kê, giãn tĩnh mạch thực quản do xơ gan có thể gặp ở 50% bệnh nhân mắc chứng bệnh này, mỗi năm nguy cơ giãn tĩnh mạch ở bệnh nhân xơ gan có thể tăng từ 5 – 15%. Khi tĩnh mạch thực quản giãn nhiều sẽ chuyển sang giai đoạn vỡ tĩnh mạch thực quản gây nên tình trạng mất máu nhiều, khiến người bệnh có nguy cơ tử vong.

Theo đó, có tới 1/3 số trường hợp bệnh nhân bị giãn tĩnh mạch thực quản do xơ gan bị vỡ tĩnh mạch thực quản. Đây cũng là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở bệnh nhân xơ gan. Nhưng cũng có khoảng 40% bệnh nhân vỡ tĩnh mạch thực quản do xơ gan có thể tự ngưng chảy máu, tuy nhiên tỷ lệ chảy máu tái phát trong 6 tuần đầu có thể lên tới 30% và nguy cơ tái phát trong một năm đầu có thể lên tới 70%.

Những bệnh nhân có giãn tĩnh mạch thực quản do xơ gan nếu nhẹ thường không có biểu hiện gì đặc biệt ngoài tình trạng đi ngoài và nôn ra máu. Ở những trường hợp bệnh nhân bị vỡ nặng, lượng máu mất nhiều bệnh nhân nôn ra máu thậm chí là ộc ra máu, kèm theo các dấu hiệu mất máu cấp như mạch nhanh, huyết áp tụt, vẻ mặt nhợt nhạt,…

2. Giãn tĩnh mạch thực quản do xơ gan là gì?

Giãn tĩnh mạch thực quản do xơ gan là hậu quả của hội chứng tăng áp lực tĩnh mạch cửa và tăng áp lực các tĩnh mạch dưới dưới thực quản - ống nối cổ họng và dạ dày. Bệnh nhân bị giãn tĩnh mạch thực quản thường chỉ phát hiện mình mắc bệnh khi bị xuất huyết tiêu hóa, bệnh nhân nôn ra máu và đi ngoài phân đen. Những bệnh nhân khi bị vỡ tĩnh mạch thực quản, lượng máu mất thường rất lớn có thể gây tử vong cho người bệnh.

Giãn tĩnh mạch thực quản thường xuất hiện ở những bệnh nhân xơ gan giai đoạn mất bù hay còn gọi là giai đoạn xuất hiện dịch cổ trướng. Cơ chế gây giãn tĩnh mạch thực quản do xơ gan là do giảm dòng máu lưu thông qua gan do các tổ chức xơ trong gan nhiều hoặc do sẹo trong gan. Khi dòng máu đi qua gan giảm thì máu sẽ được đổ vào các tĩnh mạch nhỏ hơn, làm các tĩnh mạch này giãn rộng ra làm cho nguy cơ vỡ luôn thường trực.

Giãn tĩnh mạch thực quản do xơ gan hầu như không có bất cứ dấu hiệu gì cho tới khi bệnh nhân bắt đầu bị chảy máu. Các dấu hiệu chảy máu đối với bệnh nhân giãn tĩnh mạch thực quản có thể đi từ nhẹ cho tới nặng, các dấu hiệu này bao gồm: Nôn ra máu lượng máu nhiều có thể lên tới vài lít hoặc chỉ vài ml lẫn với thức ăn, bệnh nhân đi ngoài phân đen như nhựa đường, mùi thối khẳn, choáng, mạch nhanh, huyết áp hạ. Bệnh nhân có thể đi vào hôn mê nếu tình trạng mất máu nặng.

3. Phòng ngừa giãn tĩnh mạch thực quản do xơ gan

Để phòng ngừa giãn tĩnh mạch thực quản do xơ gan thì biện pháp hiệu quả nhất chính là ngăn ngừa xơ gan tiến triển. Để ngăn ngừa xơ gan tiến triển ngoài việc sử dụng thuốc điều trị theo chỉ định của Bác sĩ cũng như tái khám định kỳ, người bệnh cũng cần xây dựng cho mình chế độ sinh hoạt khoa học bao gồm: Không uống rượu bia, tăng cường sử dụng các loại trái cây, rau củ,…

Tăng cường sử dụng những thực phẩm giàu protein như thịt nạc, giảm lượng chất béo đưa vào bữa ăn như hạn chế những đồ ăn chiên rán, tăng cường sử dụng các loại ngũ cốc. Đồng thời giảm đi những hoạt chất có thể gây tổn hại cho gan như thuốc không được chỉ định, hóa chất từ các loại rau củ có tẩm chất bảo quản,…

Bệnh nhân xơ gan cũng cần thường xuyên kiểm tra cũng như xét nghiệm máu để đánh giá chức năng gan cũng như siêu âm tĩnh mạch thực quản để xác định mức độ giãn tĩnh mạch thực quản để có biện pháp dự phòng tình trạng vỡ tĩnh mạch thực quản.