Giảm cân tích cực giúp ngăn ngừa ung thư đại tràng

Các khối u đại tràng tồn tại và phát triển kéo dài có thể tiến triển thành bệnh ung thư đại tràng. Điều này dẫn tới ung thư đại tràng trở thành nguyên nhân xếp thứ 3 trong các trường hợp tử vong do ung thư ở những người trưởng thành tại Mỹ.

Hiện nay, các bệnh nhân ung thư đại tràng đang ngày càng có xu hướng trẻ hóa và trở nên phổ biến hơn ở lứa tuổi dưới 55. Theo ước tính trong giai đoạn từ năm 2005-2016, tỷ lệ bệnh nhân dưới 55 tuổi trong tổng số những người mắc ung thư đại tràng sẽ tăng lên khoảng 1% mỗi năm.

Dựa lượng lớn các dữ liệu, những nhà khoa học đã tiến hành một nghiên cứu đa trung tâm được gọi là Thử nghiệm sàng lọc Ung thư tuyến tiền liệt, phổi, đại tràng và buồng trứng (PLCO). Trong thử nghiệm này, họ đã đánh giá sự ảnh hưởng của thay đổi cân nặng lên nguy cơ phát triển của u tuyến đại tràng ở người.

Các phát hiện cụ thể của nghiên cứu này được đăng tải trên Tạp chí của Viện ung thư Quốc gia Hoa Kỳ.

1. Giảm cân có thể làm giảm đến 46% nguy cơ mắc ung thư đại tràng

Nghiên cứu PLCO được tiến hành với mục đích xác định các chương trình sàng lọc có ý nghĩa như thế nào trong giảm tử vong do bệnh ung thư.

Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học đã theo dõi 154 942 người trong giai đoạn từ năm 1993-2001. Những người tham gia nghiên cứu bao gồm cả phụ nữ và nam giới, với độ tuổi dao động từ 55-74 tuổi.

Những người tham gia nghiên cứu đều phải thỏa mãn yêu cầu không có bất kỳ yếu tố nguy cơ ung thư đại tràng nào đã từng được phát hiện trong quá khứ. Đồng thời, họ cũng phải không được có bất thường nào khi thực hiện nội soi đại tràng sigma bằng ống mềm, phương pháp cho phép quan sát phần phía dưới của đại tràng.

Sau khi tiến hành loại bỏ những người không phù hợp với yêu cầu đề ra, số lượng người tiếp tục tham gia nghiên cứu chỉ còn 18588 người. Những người này sẽ được lặp lại nội soi đại tràng sigma bằng ống mềm sau đó 3-5 năm và tự khai báo cân nặng của mình tại các thời điểm năm 20 tuổi, 50 tuổi và ngay tại thời điểm tiến hành nghiên cứu.

Kết quả của nội soi sẽ được các nhà khoa học đánh giá cùng với cân nặng của người tham gia qua từng thời kỳ trong cuộc đời của họ.

Theo Tác giả của nghiên cứu - Tiến sĩ Kathryn Hughes Barry, đây là nghiên cứu đầu tiên xem xét sự thay đổi cân nặng của những người tham gia trong suốt cuộc đời. Kể từ khi bắt đầu cho đến khi kết thúc lứa tuổi trưởng thành, việc giảm 1 pound trọng lượng cơ thể mỗi 5 năm sẽ giúp làm giảm đến 46% nguy cơ mắc bệnh ung thư đại tràng.

Đọc thêm:

+ Giảm cân hiệu quả hơn nhờ chế độ nhịn ăn gián đoạn 5:2

+ 9 công dụng của cải xoong: Giảm huyết áp và ngăn ngừa ung thư

Do đó bà cho rằng, những phát hiện của nghiên cứu đã bổ sung thêm cho các lợi ích của việc giảm cân ở những người trưởng thành bị thừa cân hoặc béo phì.

2. Cơ chế nào đưa đến kết quả này?

Các tác giả nhận thấy, những người đàn ông giảm cân từ đầu đến cuối lứa tuổi trưởng thành có mức nguy cơ u tuyến giảm đi đáng kể. Trong khi đó, nguy cơ phát triển u tuyến lại cao hơn ở những người có cân nặng tăng lên.

Một điều thú vị là nam giới dường như nhận được nhiều lợi ích hơn từ việc giảm cân so với phụ nữ. Đâu là nguyên nhân của sự khác biệt này vẫn chưa được biết rõ. Tuy nhiên điều này có thể do nam giới thường có tỷ lệ cân nặng và khối lượng bụng lớn, dẫn tới nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Vì vậy họ cũng chính là những đối tượng nhận được lợi ích lớn hơn từ giảm cân.

Tiến sĩ Kathryn Hughes Barry đã đưa ra lời giải thích cho câu hỏi tại sao béo phì ảnh hưởng lên sự phát triển của các u tuyến đại tràng.

Theo bà, sự gia tăng nguy cơ bị u tuyến ở những người thừa cân hoặc béo phì được cho là có sự tham gia của tình trạng phát triển đề kháng insulin. Khi tình trạng này xảy ra, cơ thể đáp ứng bằng cách tạo ra thêm nhiều insulin hơn hoặc một số biến đổi sinh học khác, chẳng hạn như sự truyền tín hiệu của các yếu tố tăng trưởng giống insulin.

Chính sự thay đổi này có thể làm các tế bào phát triển mạnh mẽ hơn và ngăn cản việc chúng bị chết đi. Đây đều là những sự thay đổi có mối liên hệ với sự phát triển của bệnh ung thư. Đồng thời tình trạng đề kháng insulin lại chính là nguyên nhân dẫn tới bệnh đái tháo đường tuýp 2, căn bệnh này được xem là yếu tố nguy cơ của ung thư đại tràng.

Còn Tiến sĩ Anton Bilchik đến từ Trung tâm Y tế Providence St. Johns’ thì cho rằng, những người béo phì, ăn nhiều thịt đỏ, thực phẩm chế biến sẵn, ít vận động, uống rượu,... có nguy cơ bị u tuyến hay ung thư đại tràng cao hơn là điều đã được biết. Mặc dù lượng rượu sử dụng bao nhiêu là nhiều vẫn chưa được xác định cụ thể, nhưng chắc chắn rằng những yếu tố nguy cơ này có mối liên hệ nào đó với bệnh ung thư đại tràng.

3. Một số điểm còn hạn chế của nghiên cứu

Nhóm tác giả thừa nhận rằng nghiên cứu mà họ thực hiện vẫn có những hạn chế nhất định. Chẳng hạn như việc những người tham gia nghiên cứu phần lớn là những người da trắng không có nguồn gốc Tây Ban Nha, vì vậy làm cho nghiên cứu thiếu tính đa dạng.

Hơn thế nữa, việc tầm soát ung thư đại tràng trong nghiên cứu này được thực hiện bằng phương tiện duy nhất là nội soi đại tràng sigma bằng ống mềm. Trong khi phương pháp này chỉ có thể cho phép khảo sát ở phần dưới của đại tràng mà thôi.

Đồng quan điểm với ý kiến trên, Tiến sĩ Anton Bilchik giải thích, đây là một điểm hạn chế của của nghiên cứu bởi các u tuyến có thể phát triển ở mọi nơi trong đại tràng. Không thể quan sát cả phần bên phải của đại tràng làm không biết được liệu có sự khác biệt nào về cơ chế sinh u tuyến nào ở đại tràng bên phải so với bên trái; hay vai trò của béo phì trong việc sinh u tuyến ở bên phải hoặc toàn bộ đại tràng có khác so với phía bên trái hay không,...

4. Những tiến bộ gần đây và mục tiêu trong tương lai

Tiến sĩ Anton Bilchik cho biết, có sự gia tăng nhanh chóng những người trẻ dưới 50 tuổi được chẩn đoán mắc bệnh ung thư đại tràng, nhanh hơn so với bất kể một loại ung thư nào khác. Đây thực sự là một vấn đề thú vị nhưng rất đáng quan ngại.

Nhưng trên thực tế, phần lớn những bệnh nhân này đều không bị béo phì và cũng không hút thuốc lá. Rõ ràng phải có nguyên nhân nào khác chịu trách nhiệm cho điều này. Vì vậy đang có không ít các hoạt động nhằm tìm hiểu mối quan hệ của các vi sinh vật với hệ thống miễn dịch để xác định cơ chế bệnh sinh của ung thư đại tràng, tìm kiếm những phương pháp điều trị triển vọng.

Tiến sĩ Bilchik bổ sung thêm, một lĩnh vực rất thú vị hiện tại là có những bệnh nhân có hệ miễn dịch tốt. Họ không cần thiết phải hóa trị và có thể được chữa khỏi bằng phẫu thuật. Điều này cho thấy hóa trị không phải lúc nào cũng mang lại lợi ích, bởi chỉ một lựa chọn duy nhất chắc chắn sẽ không hợp cho tất cả mọi vấn đề. Do đó có rất nhiều nghiên cứu đang tiến hành đánh giá các yếu tố như sinh học, cấu tạo phân tử khối u, môi trường xung quanh,...

Cuối cùng Tiến sĩ Hughes Barry cho biết, hầu hết các nghiên cứu trong quá khứ đều chỉ tập trung vào tác động của tăng cân lên nguy cơ ung thư đại tràng. Nghiên cứu của ông và các cộng sự là nghiên cứu đầu tiên đánh giá mối liên hệ giữa giảm cân và ung thư đại tràng ở người trưởng thành. Vì vậy, cần phải xem liệu rằng phát hiện này có được áp dụng rộng rãi hơn vào các nghiên cứu khác hay không.

Nguồn tham khảo: A healthy weight can reduce colorectal cancer risk