Gan nhiễm mỡ do rượu: Nguyên nhân và cơ chế gây bệnh

1. Cơ chế gây gan nhiễm mỡ do rượu

Ngoài những nguyên nhân như bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường, thừa cân béo phì,…thì gan nhiễm mỡ do rượu. Rượu làm tăng huy động mỡ từ các mô dự trữ vào gan làm tăng nguy cơ tích tụ mỡ trong gan nhiễm mỡ do rượu và suy giảm chức năng gan.

Cơ chế nhiễm mỡ gan do rượu chủ yếu đến từ 3 nguyên nhân bao gồm: tăng tạo mỡ ở gan, giảm bài xuất mỡ ra khỏi gan và tăng huy động mỡ ở các mô trong cơ thể. Khi bạn sử dụng rượu, rượu sẽ tác động vào cả ba quá trình này, sự ảnh hưởng của rượu đến các quá trình này được mô tả như sau:

Rượu làm tăng huy động mỡ dự trữ từ các mô trong cơ thể, điều này làm tăng nồng độ cacbohydratm và axit glucorophotphat do gan bị giảm chức năng, giảm khả năng thanh lọc do người bệnh uống rượu. Điều này khiến cho nồng độ axit béo và cuối cùng là tăng tạo tryglicerit tích trữ trong gan.

Ngoài ra, rượu cũng làm giảm đi khả năng oxy hóa chất béo ngoài gan, làm suy giảm chức năng gan, đồng thời những người thường xuyên uống rượu có chế độ dinh dưỡng tương đối nghèo nàn và thường bị mất cân bằng. Điều này gây hậu quả làm giảm đi sự thải mỡ ở gan, tăng lượng mỡ tích tụ trong gan khiến người bệnh có nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ do rượu.

Gan nhiễm mỡ do rượu có thể ở dạng cấp tính hay mãn tính. Đối với trường hợp gan nhiễm mỡ cấp tính người bệnh có thể có các dấu hiệu cho thấy sự tổn thương tế bào gan như mệt mỏi, đau hạ sườn phải, nồng độ transaminase, bilirubin máu, photphatase kiềm…tăng.

Đối với gan nhiễm mỡ do rượu mãn tính sẽ tùy thuộc vào mức độ cũng như thời gian mà bệnh nhân sử dụng rượu mà sẽ có các biểu hiện khác nhau. Bệnh nhân có thể thấy chán ăn, chướng bụng, đau tức vùng gan, run tay, loạn thần,… Xét nghiệm chức năng gan thấy men gan tăng cao.

2. Bệnh gan nhiễm mỡ do rượu đa dạng và nghiêm trọng

Chức năng chính của gan chính là chuyển hóa các chất và thanh lọc những chất độc ra khỏi cơ thể. Đối với những bệnh nhân mắc gan nhiễm mỡ do rượu thì chức năng này của gan giảm đi rõ rệt, bệnh nhân không thể chuyển hóa hết rượu và đào thải chúng ra khỏi cơ thể gây nên các dấu hiệu như mệt mỏi, suy nhược cơ thể, chán ăn hay nặng hơn là vàng mắt, vàng da.

Những chất độc có trong rượu còn làm tổn thương tế bào gan, tuy gan nhiễm mỡ do rượu cũng có thể được hồi phục phần nào nhưng nếu bệnh nhân tiếp tục sử dụng rượu thì nguy cơ tổn thương gan trở nên nghiêm trọng hơn, lâu dần gan bị mất chức năng của mình.

Bệnh lý gan nhiễm mỡ do rượu được hiểu đơn giản là những tổn thương gan do việc lạm dụng rượu, bia hay các đồ uống có cồn, chúng làm hủy hoại tế bào gan đe dọa đến cuộc sống của người bệnh. Theo ước tính, có tới 50% những người bị xơ gan có tiền thân từ gan nhiễm mỡ và những người này sẽ có nguy cơ tử vong cao trong vòng 5 năm tới nếu tiếp tục sử dụng rượu.

Những người mắc gan nhiễm mỡ do rượu hầu như không thấy xuất hiện bất cứ dấu hiệu bất thường nào cho tới khi gan bị tổn thương nghiêm trọng. Một số bệnh nhân có thể thấy mệt mỏi, sụt cân, ăn kém ngon,… tuy nhiên những dấu hiệu này thường bị bệnh nhân bỏ qua.

Bệnh nhân chỉ đến viện khi đã xuất hiện các dấu hiệu nghiêm trọng hơn như vàng mắt và da (vàng da), sưng tấy ở mắt cá chân và bụng, suy giảm trí nhớ, buồn ngủ,… hay nặng nề hơn là nôn ra máu hoặc đi ngoài ra máu. Ở giai đoạn muộn, việc điều trị gan nhiễm mỡ do rượu sẽ tương đối khó khăn và hiệu quả điều trị cũng không cao.