Đông y và bài thuốc hỗ trợ điều trị đau mỏi vai gáy

1. Đông y giải thích cơ chế đau mỏi vai gáy

Theo Đông y thì đau mỏi vai gáy sinh ra do tấu lú sơ hở bị phong hàn thấp xâm nhập vào từ đó gây ra tổn thương cho kinh lạc và cản trở việc lưu thông khí huyết từ đó gây ra các cơn đau mỏi.

Về lâu dài nếu đau mỏi vai gáy không được điều trị thích hợp có thể gây ra các biến chứng như yếu cơ hoặc teo cơ.

Đông y cho biết, đau mỏi vai gáy tùy vào thể bệnh khác nhau sẽ có những bài thuốc hỗ trợ điều trị đau mỏi vai gáy khác nhau. Các thể bao gồm:

- Thể phong hàn thấp (đau mỏi vai gáy do lạnh)

- Thể phong thấp nhiệt

- Thể can thận hư (thường do thoái hóa cột sống cổ)

- Thể huyết ứ (thoát vị đĩa đệm, chấn thương)

2. Các bài thuốc đông y hỗ trợ điều trị đau mỏi vai gáy

2.1. Thể phong hàn thấp

Cơn đau mỏi vai gáy thể này thường xảy ra khi các cơ thang, cơ đòn chũm bị co cứng lại do gặp lạnh hoặc do gối cao. Từ đó phong hàn xâm nhập vào cơ thể.

Biểu hiện thường gặp là: cơ vai gáy đột nhiên bị cứng lại, cổ xoay bị khó khăn, khi ấn vào những cơ thang, cơ đòn chũm thì bạn cảm thấy đau và cứng hơn so với bên lành. Người bệnh cũng sợ lành, lưỡi có rêu trắng và mạch phù.

Phương pháp hỗ trợ điều trị đau mỏi vai gáy thể này: khu phong, tán hàn, thông kinh hoạt lạc.

Bài thuốc 1: can khương, thương truật, phụ linh thang

Thành phần: can khương 8g, thương truật 8g, cam thảo 6g, phục linh 12g,  quế chi 8g, xuyên khung 12g, ý dĩ 12g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần.

Bài thuốc 2: trước tý thang

Thành phần: khương hoạt 12g, độc hoạt 12g, quế chi 8g, xuyên khung 10g, tần giao 12g, chích cam thảo 6g, nhũ hương 6g, đương quy 12g, cành dâu 40g, mộc hương  8g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần.

2.2. Thể phong thấp nhiệt

Biểu hiện của đua mỏi vai gáy thể phong thấp nhiệt là những cơn đau mỏi kèm nhức, biểu hiện có thể kéo theo những cơn cảm cúm. Cổ người bệnh cũng bị cứng và khó quay (xoay). Lúc đưa tay ấn vào vị trí của những cơ thang có cảm giác đau. Bệnh nhân cũng sợ lạnh, lưỡi cũng có rêu trắng và mạch phù sác.

Phương pháp hỗ trợ điều trị đau mỏi vai gáy thể phong thấp nhiệt: khu phong, trừ thấp, thanh nhiệt giải độc, thông kinh hoạt lạc.

Bài thuốc: sài cát giải cơ thang

Thành phần: khương hoạt 8g, bạch chỉ 10g, bạch thược 12g, cát cánh 12g, hoàng cầm 8g, thạch cao 12g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần.

2.3. Thể can thận hư (thường do thoái hóa cột sống cổ)

Dấu hiệu đau vai gáy thể can thận hư thường gặp bao gồm: gáy bị đau cứng mỏi, cúi xuống khó khăn. Khi cố gắng vận động nhiều sẽ đau nhiều hơn, thậm chí cơn đau có thể bị giật hay kéo dài theo cơn. Khi cơn đau mỏi vai gáy xảy ra sẽ kèm theo tê mỏi ở vùng tay.

Nếu nghỉ ngơi thì cơn đau giảm dần. Lưỡi có rêu ít, màu đỏ, mạch tế sác.

Phương pháp hỗ trợ điều trị đau mỏi vai gáy thể can thận hư: khu phong, trừ thấp, bổ can thận.

Bài thuốc 1: quyên tý thang

Thành phần: khương hoạt 8g, phòng phong12g, xích thược 12g, nghệ vàng 12g, đương quy 12g, hoàng kỳ 12g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần.

Bài thuốc 2: bổ thận tráng cân thang

Thành phần: thục địa 16g, đương quy 12g, ngưu tất 12g, tục đoạn 12g, thanh bì 10g, ngũ gia bì 12g, sơn thù 8g, bạch linh 12g, đỗ trọng 10g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần.

2.4. Thể huyết ứ (thoát vị đĩa đệm, chấn thương)

Một thể đau vai gáy tiếp theo là thể huyết ứ, biểu hiện bao gồm: gáy bị cứng, xoay chuyển gặp khó khăn kèm đau nhức. Có các điểm bị đau dữ dội khiến chân tay có cảm giác tê dại, gân xương bị đau mỏi. Lưỡi bệnh nhân có màu thâm tím, mạch trầm hoạt hay sáp.

Phương pháp hỗ trợ điều trị đau mỏi vai gáy thể này: hoạt huyết hóa ứ, hành khí thông lạc, trừ thấp.

Bài thuốc 1: thư cân hoạt huyết thang

Thành phần: kinh giới 10g, phòng phong 12g, chỉ xác 8g, thanh bì 8g, khương hoạt 12g, độc hoạt 12g, tục đoạn 16g, đỗ trọng 16g, đương quy 12g, ngũ gia bì 16g, ngưu tất 16g, hồng hoa 10g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần.

Bài thuốc 2: tứ vật đào hồng

Thành phần: thục địa 12g, đương quy 12g, xích thược 12g, xuyên khung 10g, đào nhân 8g, hồng hoa 6g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần.

2.5. Các bài thuốc chườm ở bên ngoài

Ngoài những bài thuốc đông y hỗ trợ điều trị đau mỏi vai gáy dạng uống thì người bị đau mỏi vai gáy có thể kết hợp cùng với việc chườm ngoài sẽ tăng cường hiệu quả điều trị hơn.

Một số bài thuốc chườm ngoài khi điều trị đau mỏi vai gáy:

Bài 1: Sử dụng lá cúc tần và lá lốt. Lấy mỗi thứ một nắm đem giã nhỏ và trộn rượu rồi sao nóng. Dùng miếng vải gói hỗn hợp lại đem chườm tại chỗ.

Bài 2: Sử dụng lá cây ngải cứu trộn với muối đem sao nóng. Dùng khăn vải gói hỗn hợp đã sao vàng lại rồi chườm vào vùng bị đau mỏi. Có thể thực hiện phương pháp chườm ngải cứu và muối này nhiều lần trong ngày, tốt nhất là nên thực hiện vào mỗi buổi tối trước khi đi ngủ. Lúc này nó sẽ giúp giảm đau hiệu quả hơn và làm bạn ngủ ngon hơn.