Dinh dưỡng cho người bị loãng xương: Những lưu ý trong chế độ ăn uống

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong phòng ngừa và cả quá trình điều trị bệnh của người mắc chứng loãng xương. Có không ít bệnh nhân cùng chung thắc mắc khi bị bệnh loãng xương nên ăn gì thì tốt và cần kiêng khem những gì. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn "gỡ rối" phần nào câu hỏi này.

1. Dinh dưỡng cho người bị loãng xương cần lưu ý gì?

1.1. Ăn đúng lượng protein

Protein là chất chịu trách nhiệm nuôi dưỡng các mô của cơ thể. Protein còn đóng vai trò then chốt trong việc hình thành hệ xương và tích lũy khối lượng xương. Do vậy, một chế độ ăn không đủ protein sẽ tạo ra sự thiếu hụt trong việc tái tạo các mô cơ thể và làm nguy hại tới sự rắn chắc của xương.

Lý do là bởi cơ thể không sản xuất và kích hoạt đầy đủ nhân tố tăng trưởng IGF1 - hoạt chất kích thích sự tạo xương. Đồng thời, hoạt chất này còn có chức năng kích thích hấp thu canxi, phospho tại ruột và tăng cường chuyển hóa can xi, vitamin D tại thận.

Ngoài ra, một điểm cần lưu ý là người trưởng thành và người cao tuổi không nên tiêu thụ protein ở mức quá cao vì ăn quá nhiều protein sẽ làm tăng bài xuất canxi trong nước tiểu. Do đó, chỉ nên sử dụng protein ở mức vừa phải, đúng theo nhu cầu cần thiết, tốt nhất là theo sự hướng dẫn của bác sĩ dinh dưỡng.

1.2. Bổ sung thực phẩm chứa canxi và vitamin D

Trong chế độ dinh dưỡng cho người bị loãng xương, hai chất dinh dưỡng không thể thiếu được là canxi và vitamin D. Canxi hỗ trợ cấu trúc xương và răng, trong khi vitamin D cải thiện sự hấp thụ canxi và tăng trưởng xương. Các chất dinh dưỡng không chỉ giúp duy trì sự sống mà nó còn có tác dụng hạn chế đáng kể bệnh loãng xương khi chúng ta đã có tuổi.

Ở người cao tuổi (cả nam và nữ), quá trình hủy xương mạnh hơn quá trình tạo xương và lượng canxi bị mất qua nước tiểu tăng lên, đặc biệt trong giai đoạn mãn kinh nên nhu cầu canxi trong khẩu phần ăn cũng cao hơn. Việc cung cấp đầy đủ nhu cầu canxi cho những đối tượng này là rất quan trọng để phòng tránh loãng xương.

Bổ sung vitamin D và canxi có tác dụng ngăn ngừa và làm chậm lại quá trình phát triển các bệnh liên quan tới xương. Các thực phẩm giàu canxi và vitamin D nên bổ sung vào chế độ dinh dưỡng cho người bị loãng xương là trứng, sữa và các sản phẩm từ sữa như sữa chua, phomai... Trong thành phần của các sản phẩm này chứa tỷ lệ chuẩn của canxi và phospho.

1.3. Tránh ăn các chất xơ dư thừa

Mặc dù chất xơ là một hợp chất rất được khuyến khích cho nhiều bệnh, tuy nhiên trong trường hợp bệnh loãng xương, nó có thể phản tác dụng. Nguyên nhân là do chất xơ có thể tác dụng lên ruột và làm giảm sự hấp thu canxi.

1.4. Không nên ăn quá mặn

Người măc bệnh loãng xương không nên có chế độ ăn thừa muối. Thay vào đó, nên áp dụng chế độ ăn nhạt vì nếu khẩu phần ăn thừa muối natri cũng sẽ gây ra mất xương. Lượng muối tối đa mỗi người cần cho một ngày là 2.400mg. Cơ thể thải muối qua thận và mang theo cả canxi. Vì vậy nên ước tính lượng muối đưa vào cơ thể mỗi ngày và kiểm soát chúng một cách chặt chẽ.

1.5. Hạn chế rượu bia và caffeine

Lạm dụng rượu bia và caffeine có thể làm tăng bài tiết canxi, giảm khả năng hấp thu canxi của cơ thể. Do vậy, bệnh nhân loãng xương nên hạn chế uống rượu.

2. Một số thực phẩm giúp ngăn ngừa và làm chậm quá trình loãng xương

Một số loại thực phẩm rất có lợi cho sức khỏe của xương nên được lựa chọn đưa vào chế độ dinh dưỡng cho người bị loãng xương.

2.1. Quả hồ đào

Dinh dưỡng phong phú có trong quả hồ đào sẽ giúp xương của bạn chắc khỏe cho đến tuổi già. Những người thường xuyên ăn quả hồ đào sẽ không phải đối mặt với hiện tượng giảm khoáng chất khiến xương bị yếu khi về già.

2.2. Trái cây họ cam quýt

Các axit hữu cơ có trong cam, quýt có tác dụng làm kiềm hóa tạo thành những bicarbonate bù trừ lại tính axit cơ thể. Do đặc tính này mà cam, quýt có tác dụng chống lại bệnh loãng xương vì khi tính axit tăng cao thì cơ thể lấy calcium từ trong xương ra để cân bằng axit-kiềm.

2.3. Rau có lá màu xanh đậm

Các loại rau có lá màu xanh đậm như bông cải xanh, rau chân vịt, cải thìa,…chứa khá nhiều canxi, kali, photpho, magie và sắt. Ngoài ra, chúng còn cung cấp thêm vitamin A, C, K. Vitamin K giúp tăng mật độ xương, ngăn ngừa sự rạn xương và là thành phần chống ung thư hữu hiệu.

2.4. Cá 

Vitamin D có trong cá đóng vai trò trong quá trình chuyển hóa canxi. Ăn cá hồi mỗi tuần một lần sẽ giúp bạn cải thiện xương khớp và giúp phòng ngừa loãng xương tuyệt vời.

2.5. Các loại hạt

Các loại hạt rất giàu chất béo có lợi, chúng quan trọng không kém canxi và vitamin D, giúp xương chắc khỏe. Đặc biệt, quả hạnh nhân chứa rất nhiều canxi và magie giúp tăng cường mật độ xương của bạn.

2.6. Chuối 

Chuối là trái cây giàu canxi giúp xây dựng bộ xương chắc khỏe và giúp phòng chống loãng xương rất tốt bạn không nên bỏ qua.

2.7. Nho khô

Nho khô rất giàu canxi – loại khoáng chất cần thiết giúp tăng cường sức khỏe của xương và răng. Bên cạnh đó, nho khô còn chứa nhiều vi chất dinh dưỡng là boron, giúp hỗ trợ quá trình hấp thụ canxi, hình thành xương và ngăn ngừa loãng xương.