Trong quá trình điều trị ung thư, một trong những điều đặc biệt quan trọng bạn cần làm chính là xem xét loại bệnh ung thư, phương thức điều trị bệnh và các tác dụng phụ đang gặp nhằm tìm ra những phương cách tốt nhất để nạp các loại dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.
Khi cơ thể khỏe mạnh, việc ăn uống đầy đủ để nạp các chất dinh dưỡng và năng lượng cần thiết thường không thành vấn đề. Trong thực tế, hầu hết các sách hướng dẫn về dinh dưỡng đều nhấn mạnh đến 4 yếu tố sau:
- Ăn nhiều rau củ, trái cây, và các sản phẩm ngũ cốc nguyên hạt;
- Hạn chế lượng thịt đỏ, đặc biệt là những loại thịt đã qua chế biến hoặc có hàm lượng chất béo cao;
- Giảm lượng chất béo, đường, rượu, muối
- Duy trì cân nặng hợp lý.
Tuy nhiên, khi bạn đang trong quá trình điều trị ung thư, việc thực hiện những điều nói trên có thể là khó khăn, đặc biệt là khi đang bị ảnh hưởng bởi các tác dụng phụ từ việc chữa trị hoặc khi bạn cảm thấy cơ thể không được khỏe. Chính vì vậy, bạn có thể cần phải thay đổi chế độ ăn uống của mình để tăng cường sức khỏe và chịu được các ảnh hưởng do ung thư, và do phương pháp điều trị ung thư. Đôi khi bạn phải ăn những thực phẩm không được khuyến khích ở những người khỏe mạnh.
Ví dụ, bạn có thể cần các loại thức ăn có nhiều chất béo, giàu năng lượng để không bị sụt cân, những thức ăn đặc và mát như kem hoặc sinh tố kem sữa tươi để cải thiện tình trạng biếng ăn vì viêm loét hay đau họng miệng. Bạn cần xem xét loại bệnh ung thư, phương thức điều trị bệnh và các tác dụng phụ đang gặp nhằm tìm ra những phương cách tốt nhất để nạp các loại dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.
Ban đầu, khi chẩn đoán ra bệnh ung thư, bác sĩ sẽ nói chuyện với bạn về kế hoạch điều trị. Phương pháp điều trị có thể là phẫu thuật, xạ trị, hóa trị, liệu pháp nội tiết, điều trị sinh học (liệu pháp miễn dịch), hoặc kết hợp của các phương pháp điều trị trên. Tất cả các phương pháp điều trị đều tiêu diệt tế bào ung thư. Nhưng trong quá trình đó, một số tế bào khỏe mạnh cũng bị phá hủy. Tổn thương này là lý do gây ra tác dụng phụ trong điều trị ung thư.
Một số tác dụng phụ thường gặp hơn có thể ảnh hưởng đến khả năng ăn uống của bạn là:
- Mất cảm giác thèm ăn (biếng ăn)
- Đau loét họng miệng
- Khô miệng
- Những vấn đề ở răng và nướu
- Thay đổi vị giác hoặc khứu giác
- Buồn nôn
- Nôn
- Tiêu chảy
- Táo bón
- Mệt mỏi
- Trầm cảm
Bạn có thể bị hoặc không bị bất cứ tác dụng phụ nào. Có nhiều yếu tố quyết định việc bạn sẽ bị tác dụng phụ nào và độ ảnh hưởng ra sao. Những yếu tố này bao gồm loại ung thư đang mắc phải, các phần cơ thể bị ảnh hưởng, phương pháp điều trị, thời gian điều trị cũng như liều lượng điều trị.
Nhiều tác dụng phụ có thể được kiểm soát, và hầu hết sẽ mất đi sau khi kết thúc điều trị. Hãy nói chuyện với bác sĩ hoặc y tá về khả năng bạn gặp tác dụng phụ và những gì có thể làm để giúp kiểm soát chúng. Sau khi điều trị bắt đầu, hãy nói với nhóm chăm sóc y tế về bất kỳ tác dụng phụ nào mà chưa được kiểm soát.
Nếu các loại thuốc đang dùng không đủ hiệu quả, hãy cho bác sĩ biết để xem xét sử dụng những loại thuốc khác. Tuyệt đối đừng tùy tiện sử dụng bất kì loại thuốc nào, vì chúng ta không thể biết trước được hiệu quả hay hậu quả sẽ xảy ra với cơ thể mình.