Điểm giống và khác nhau giữa phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) và các bệnh hô hấp dễ bị nhầm lẫn

1. Điểm giống nhau của COPD và các bệnh hô hấp thường bị nhầm lẫn

Các bệnh hô hấp thường bị chẩn đoán nhầm với COPD là hen suyễn, giãn phế quản, viêm phế quản mãn tính, khí phế thũng. Điểm giống nhau của COPD và các bệnh hô hấp này là:

- Là căn bệnh có triệu chứng tiến triển từ từ qua nhiều năm, không thể chữa khỏi hoàn toàn.

- Triệu chứng bệnh điển hình nhất là khó thở, đặc biệt là khi gắng sức.

- Liệu pháp điều trị thường là thuốc chống viêm và thuốc giãn phế quản. Chúng giúp kiểm soát các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân hiệu quả.

- Đa số bệnh nhân COPD và các bệnh hô hấp hen suyễn, giãn phế quản, viêm phế quản mãn tính, khí phế thũng đều có tiền sử hút thuốc lá lâu năm.

- Bệnh thường khởi phát ở tuổi trung niên.

>> Phổi tắc nghẽn mãn tính còn dễ bị nhầm lẫn với các bệnh đường tiêu hóa. Hướng dẫn cách phân biệt TẠI ĐÂY.

2. Điểm khác nhau của COPD và các bệnh hô hấp

2.1. Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD)

Bệnh nhân COPD có biểu hiện giảm kích thước đường thở, có liên quan đến tổn thương tế bào gây ra bởi các tác nhân độc hại bên ngoài như khói thuốc lá, hóa chất, không khí ô nhiễm, vi trùng,...

Bệnh nhân COPD bị ho mãn tính có đờm, khó thở khi gắng sức, mệt mỏi thường xuyên.

2.2. Khí phế thũng

Khí phế thũng thực chất là một dạng của COPD. Đây là tình trạng các phế nang (túi khí trong phổi) bị tổn thương nghiêm trọng. Điều này khiến cho chức năng phổi bị suy giảm, gây ra khó thở. Tổn thương các túi khí là không thể phục hồi và dẫn đến các "lỗ hổng" vĩnh viễn trong mô phổi.

2.3. Viêm phế quản mãn tính

Cũng giống như khí phế thũng, viêm phế quản mãn tính cũng là 1 dạng của COPD. Viêm phế quản mãn tính là tình trạng phế quản (ống dẫn khí trong phổi) bị viêm trong thời gian dài, dẫn đến tăng sản xuất chất nhầy và các vấn đề về hô hấp khác.

2.4. Hen suyễn

Hen suyễn là một bệnh phổi mãn tính. Tình trạng viêm nhiễm liên quan đến các vấn đề về hô hấp tái phát. Các đặc điểm của bệnh hen suyễn bao gồm:

- Lớp niêm mạc của đường thở bị sưng và viêm.

- Các cơ bao quanh đường thở thắt chặt. Biểu hiện co thắt phế quản đặc trưng bởi thở khò khè, khó thở, tức ngực và ho.

- Gia tăng sản xuất chất nhờn dẫn đến tắc nghẽn đường thở.

2.5. Giãn phế quản

Biểu hiện lâm sàng chính của bệnh nhân giãn phế quản là ho mãn tính, có đờm, mặc dù bệnh nhân có thể chỉ ho khan. Bệnh nhân thường khó thở khi gắng sức, thở khò khè và đau ngực màng phổi. Ngoài ra, bệnh nhân có thể có các triệu chứng toàn thân, chẳng hạn như mệt mỏi hoặc sụt cân và viêm xoang. Khi khám sức khỏe, bác sĩ có thể xác định tiếng ran rít trong phổi.

3. Chẩn đoán phân biệt COPD và các bệnh hô hấp

Vì COPD và các bệnh hô hấp thường có các triệu chứng tương đồng nhau, đều liên quan đến tổn thương ở đường thở nên rất khó để phân biệt chỉ qua thăm khám lâm sàng. Thông thường các bác sĩ cần chỉ định thêm một số xét nghiệm như xét nghiệm hình ảnh, xét nghiệm chức năng phổi, xét nghiệm máu,....

Chụp X quang ngực được khuyến cáo để chẩn đoán phân biệt bệnh nhân có các triệu chứng về hô hấp nhưng không đủ nhạy để chẩn đoán phân biệt COPD và các bệnh hô hấp mãn tính. Chụp CT lồng ngực là một xét nghiệm nhạy hơn chụp X quang ngực và rất hữu ích trong việc kiểm soát các bệnh đường thở. 

>> Ứng dụng chụp X-quang và CT Scaner trong chẩn đoán bệnh phổi

Bác sĩ có thể dựa theo kết quả chụp CT để xác định tình trạng của bệnh nhân:

- Ở bệnh nhân COPD, chụp CT có thể thấy sự hiện diện của khí phế thũng ở vùng phổi phía trên (liên quan đến hút thuốc) hoặc khí phế thũng lan tỏa (thiếu alpha-1 antitrypsin). Độ dày của phế quản cũng sẽ tương quan với mức độ tắc nghẽn luồng khí thở.

- Ở bệnh nhân giãn phế quản, phim chụp CT có thể cho thấy đường kính trong của phế quản lớn hơn 1,5 lần đường kính của động mạch phổi lân cận, không có sự giảm dần đường kính phế quản từ vùng trung tâm ra ngoại vi và hình ảnh phế quản ở ngoại vi cách màng phổi đỉnh 1-2 cm.

- Ở bệnh nhân hen suyễn, thường thấy thành phế quản dày và có hiện tượng bẫy khí.

Không có xét nghiệm đơn lẻ nào có thể phân biệt hoàn toàn COPD và các bệnh hô hấp. Việc tồn tại nhiều bệnh trên cùng một bệnh nhân phải luôn được xem xét khi bệnh nhân có diễn biến lâm sàng không thuận lợi hoặc khi các xét nghiệm không phù hợp với giả thuyết lâm sàng ban đầu.