Dịch hạch là bệnh gì?

1. Dịch hạch là bệnh gì?

Dịch hạch là bệnh truyền nhiễm cấp tính lây truyền gây ra bởi trực khuẩn Yersinia pestis. Loại trực khuẩn này thường trực trong khoảng 7200 loài động vật hoang dã, chủ yếu là các loài chuột (chuột đồng, chuột cống, chuột nhắt,....). Bệnh lây lan sang người do bọ chét đốt. Nguồn bệnh cũng có thể là người đang mắc dịch hạch hoặc vừa khỏi bệnh (đặc biệt dịch hạch thể phổi).

Dịch hạch là bệnh gì? (Ảnh: Internet)

Sau khi biết dịch hạch là bệnh gì, chúng ta cùng tìm hiểu những cách dịch hạch lây lan để có phương pháp phòng chống thích hợp. 

2. Những con đường lây lan dịch hạch

Có 4 con đường chính lây lan bệnh dịch hạch, đó là:

- Đường máu: Bọ chét là nguyên nhân lây bệnh từ các loài động vật hoang dã sang người. Thường là do bọ chét Xenopsylla cheopis hoặc chấy, rận, rệp.

- Đường tiêu hoá: Mầm bệnh dịch hạch có thể tồn tại trong nguồn nước, nguồn thực phẩm bị ô nhiễm do chuột. Tuy nhiên, trực khuẩn Yersinia pestis trong nước, thực phẩm thường bị tiêu diệt khi đun sôi, nấu chín.

Trực khuẩn Yersinia Pestis gây ra dịch hạch (Ảnh: Internet)

- Đường hô hấp: Trực khuẩn Yersinia pestis gây ra bệnh dịch hạch có thể lây lan trực tiếp từ người sang người qua nước bọt, đờm,... của bệnh nhân trong quá trình nói chuyện, ho, hắt hơi,...

- Qua da, niêm mạc: Đây là con đường lây nhiễm dịch hạch ít gặp, xảy ra khi tiếp xúc trực tiếp với vùng da bị tổn thương. 

3. Quá trình nhiễm bệnh

Con đường tấn công của trực khuẩn dịch hạch là qua da (chủ yếu do bọ chét đốt) và niêm mạc (niêm mạc hầu họng, ống tiêu hóa, đường hô hấp). Trực khuẩn này theo đường bạch huyết đến hạch khu vực rồi các hạch toàn thân và vào máu, sinh sản và phát triển mạnh tại đây. Dưới tác dụng của đại thực bào của gan và lá lách, vi khuẩn chỉ tồn tại ở máu một thời gian ngắn. 

Bệnh sẽ dừng phát triển tại đây và gây ra dịch hạch thể hạch tiên phát. Ngược lại, khi đại thực bào gan, lách không thể ngăn chặn được thì trực khuẩn dịch hạch sinh sản và phát triển, bệnh sẽ gây thể nhiễm khuẩn huyết tiên phát. 

Trực khuẩn dịch hạch tiếp tục tấn công các cơ quan như hạch, phổi, ruột, màng não... gây nên các thể hạch, thể phổi, thể tiêu hóa, thể màng não thứ phát. Từ đó, vi khuẩn lại có điều kiện tiếp tục xâm nhập vào máu làm bệnh thêm trầm trọng.

4. Các thể dịch hạch

Sưng bạch huyết do khuẩn dịch hạch (Ảnh: Internet)

Bệnh dịch hạch thường gây ra tình trạng nhiễm độc toàn thân nặng, tổn thương hạch đặc hiệu, phổi,... Các thể dịch hạch phổ biến biến bao gồm: Thể nhiễm khuẩn huyết (chiếm 1-2%); thể phổi (tiên phát và thứ phát); thể da. Mỗi thể bệnh lại có các triệu chứng và dấu hiệu khác nhau nhưng thường trực nhiều nguy cơ cướp đi mạng sống của bệnh nhân. Do đó, việc điều trị bệnh dịch hạch phải tuyệt đối tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo sức khoẻ và tính mạng của bệnh nhân.

Dịch hạch còn được gọi là cái chết đen do từng cướp đi sinh mạng của 30% dân số châu Âu vào thế kỷ 14 (Ảnh: Internet)

Dịch hạch - cái chết đen từng là nỗi ám ảnh và cướp đi sinh mạng của hàng triệu người trên toàn thế giới. Đây là một căn bệnh vô cùng nguy hiểm, do đó, tìm hiểu dịch hạch là bệnh gì giúp việc phòng bệnh được thực hiện hiệu quả hơn.