Dị ứng vật nuôi là một phản ứng dị ứng với protein được tìm thấy trong nước bọt của động vật, các tế bào da hoặc nước tiểu.
Dấu hiệu của dị ứng vật nuôi bao gồm thường hay sốt, muốn hắt hơi và chảy nước mũi. Một số người cũng có thể gặp các dấu hiệu của bệnh hen suyễn, như thở khò khè và khó thở.
Thông thường, dị ứng vật nuôi được kích hoạt bởi việc tiếp xúc với các mảnh chết của da (lông). Bất kỳ động vật có lông nào đều có thể là nguồn gốc của dị ứng vật nuôi, nhưng dị ứng vật nuôi phổ biến nhất là với mèo, chó, động vật gặm nhấm và ngựa.
Nếu bị dị ứng vật nuôi, tốt nhất nên tránh hoặc giảm thiểu tiếp xúc với động vật càng nhiều càng tốt. Thuốc hoặc phương pháp điều trị khác có thể cần thiết để làm giảm triệu chứng và kiểm soát bệnh hen suyễn.
Dị ứng với vật nuôi có lông là tình trạng rất phổ biến, đặc biệt với những người bị các loại bệnh dị ứng hoặc hen suyễn khác.
+ Hắt hơi.
+ Chảy nước mũi.
+ Ngứa, đỏ hoặc chảy nước mắt.
+ Nghẹt mũi.
+ Ngứa mũi, vòm miệng hay cổ họng.
+ Chảy mũi sau.
+ Ho.
+ Mặt nặng và đau.
+ Bị thức giấc thường xuyên
+ Sưng, có quầng xanh ở vùng da dưới mắt.
+ Trẻ em, thường xuyên cọ xát lên mũi.
+ Khó thở.
+ Tức ngực hoặc đau.
+ Nghe rõ tiếng rít hoặc thở khò khè khi thở ra.
+ Khó ngủ gây ra do khó thở, ho hoặc thở khò khè.
Một số người bị dị ứng vật nuôi cũng có thể gặp các triệu chứng trên da, gọi là viêm da dị ứng. Viêm da dị ứng là một phản ứng của hệ miễn dịch gây viêm da. Tiếp xúc trực tiếp với vật nuôi gây dị ứng có thể gây ra các dấu hiệu và triệu chứng viêm da dị ứng như:
+ Phát ban (các mảng da đỏ, nổi cộm trên bề mặt da).
+ Ngứa
+ Chàm
Ngoài ra, có thể gặp một số triệu chứng khác, nhưng thường không phổ biến.
Một số dấu hiệu và triệu chứng của dị ứng vật nuôi, chẳng hạn như chảy nước mũi hoặc hắt hơi, tương tự như cảm lạnh thông thường. Đôi khi rất khó để biết đó là triệu chứng cảm lạnh hay dị ứng. Nếu các triệu chứng kéo dài hơn một tuần, có thể là dị ứng.
Nếu các dấu hiệu và triệu chứng của bạn nghiêm trọng như cảm thấy mũi hoàn toàn bị tắc nghẽn và khó ngủ hoặc thở khò khè, hãy đến gặp bác sĩ. Đi cấp cứu ngay nếu thấy thở khò khè hoặc tình trạng khó thở nhanh chóng xấu đi hoặc nếu thấy hụt hơi, khó thở với các hoạt động tối thiểu.
Dị ứng xảy ra khi hệ miễn dịch phản ứng với một chất lạ như phấn hoa, nọc độc của ong hoặc lông vật nuôi.
Hệ thống miễn dịch sản xuất ra các protein được gọi là kháng thể. Các kháng thể bảo vệ cơ thể khỏi những tác nhân không mong muốn có thể gây bệnh hoặc gây ra nhiễm trùng. Khi bị dị ứng, hệ thống miễn dịch sản xuất ra các kháng thể để xác định các chất gây dị ứng mà cơ thể cho là có hại, mặc dù không phải vậy.
Khi hít phải các chất gây dị ứng hoặc tiếp xúc với nó, hệ thống miễn dịch sẽ phản ứng và tạo ra một phản ứng viêm trong các đường thông khí ở mũi hoặc phổi. Tiếp xúc với các chất gây dị ứng thường xuyên và kéo dài có thể gây ra tình trạng viêm đường hô hấp liên tục (mãn tính) liên quan đến hen suyễn.
Lông động vật có thể là nguồn gây dị ứng
Chất gây dị ứng từ mèo và chó được tìm thấy trong các tế bào da động vật bong ra (vảy da chết), cũng như trong nước bọt, nước tiểu, mồ hôi và trên lông của chúng. Vảy da chết ở động vật là một vấn đề đặc biệt vì nó rất nhỏ và có thể lơ lửng trong không khí trong thời gian dài. Nó cũng tích tụ một cách dễ dàng trong các đồ nội thất bọc và dính vào quần áo của bạn.
Nước bọt của vật nuôi có thể dính vào thảm, giường, đồ đạc và quần áo. Nước bọt khô có thể lơ lửng trong không khí.
Loại chó mèo được gọi là không gây dị ứng thực ra là loại ít rụng lông, nhưng thực sự không có giống vật nuôi không gây dị ứng.
Loài gặm nhấm bao gồm chuột, chuột nhảy, chuột đồng và chuột lang. Chất gây dị ứng từ động vật gặm nhấm thường hiện diện trong vảy da chết, nước bọt, lông và nước tiểu. Bụi từ rác hoặc mùn cưa ở đáy lồng có thể góp phần vào các chất gây dị ứng trong không khí từ loài gặm nhấm.
Chất gây dị ứng từ thỏ có mặt trong vảy da chết, lông và nước bọt.
Dị ứng vật nuôi hiếm khi gây ra bởi các loài vật nuôi không có lông, như cá và các loài bò sát.
Dị ứng vật nuôi là tình trạng rất phổ biến. Tuy nhiên, có nhiều khả năng phát triển dị ứng vật nuôi nếu bị dị ứng hoặc hen suyễn có yếu tố gia đình.
Tiếp xúc với vật nuôi từ khi còn nhỏ có thể giúp tránh được dị ứng vật nuôi. Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng trẻ sống với một con chó trong năm đầu đời có thể có sức đề kháng tốt hơn với nhiễm trùng đường hô hấp trong suốt thời thơ ấu so với những trẻ không tiếp xúc thường xuyên với chó ở độ tuổi đó.
Tình trạng viêm kéo dài (mạn tính) của các mô trong đường mũi do dị ứng vật nuôi có thể làm tắc nghẽn các hốc rỗng kết nối với đường mũi (xoang). Những vật cản này có thể dẫn đến dễ bị nhiễm trùng các xoang, chẳng hạn như viêm xoang.
Những người bị hen suyễn và dị ứng vật nuôi thường gặp khó khăn trong việc kiểm soát các triệu chứng hen suyễn. Người có nguy cơ bị hen suyễn cần được điều trị ngay lập tức.
Bác sĩ có thể nghi ngờ dị ứng vật nuôi dựa trên các triệu chứng, khám mũi và các câu trả lời của người bệnh. Bác sĩ có thể sử dụng một dụng cụ gắn đèn sáng để kiểm tra tình trạng của lớp niêm mạc bao bên trong hốc mũi. Nếu bị dị ứng vật nuôi, lớp niêm mạc mũi có thể sưng lên hoặc có màu tái nhợt hoặc xanh nhạt.
Bác sĩ có thể nghi ngờ dị ứng vật nuôi, dựa trên câu trả lời người bệnh. Ví dụ, có thể bị dị ứng vật nuôi nếu các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn khi tiếp xúc trực tiếp với vật nuôi hoặc khi vật nuôi ngủ trong phòng ngủ hoặc trên giường.
Bác sĩ có thể đề nghị một thử nghiệm dị ứng trên da để xác định chính xác nguyên nhân dị ứng.
Trong thử nghiệm này, một lượng nhỏ các chất chiết xuất gây dị ứng tinh khiết bao gồm các chiết xuất từ protein động vật, được tiêm vào bề mặt da, thường trên cẳng tay, nhưng cũng có thể được thực hiện trên lưng.
Sau 15 phút, bác sĩ hoặc y tá sẽ quan sát để xem có dấu hiệu của phản ứng dị ứng không. Nếu bị dị ứng với mèo, sẽ xuất hiện một vết sưng màu đỏ, ngứa trên vùng da nơi chất chiết xuất từ mèo được tiêm vào.
Các tác dụng phụ thường gặp nhất của các xét nghiệm da là ngứa và đỏ. Những tác dụng phụ này thường biến mất trong vòng 30 phút.
Trong một số trường hợp, thử nghiệm da không thể thực hiện được do tình trạng da hoặc tương tác với một số thuốc. Bác sĩ có thể yêu cầu thay thế với xét nghiệm sàng lọc máu để tìm các kháng thể gây dị ứng cụ thể với những chất gây dị ứng phổ biến, bao gồm các loại động vật khác nhau. Thử nghiệm này cũng có thể xác định mức độ nhạy cảm với một chất gây dị ứng.
Điều trị đầu tiên cho kiểm soát dị ứng vật nuôi là tránh các động vật gây dị ứng càng nhiều càng tốt. Khi giảm thiểu tiếp xúc với vật nuôi gây dị ứng, bạn sẽ có những phản ứng dị ứng ít thường xuyên hơn hoặc ít nghiêm trọng.
Việc loại bỏ hoàn toàn tiếp xúc với chất gây dị ứng từ động vật đôi khi rất khó khăn. Thậm chí nếu không nuôi thú cưng, vẫn có thể gặp phải chất gây dị ứng vật nuôi lưu trên quần áo của người khác một cách tình cờ.
Ngoài việc tránh các chất gây dị ứng từ vật nuôi, người bệnh có thể cần thuốc để kiểm soát các triệu chứng.
Bác sĩ có thể hướng dẫn dùng một trong các loại thuốc sau để cải thiện các triệu chứng dị ứng mũi:
+ Thuốc kháng histamin: làm giảm sản xuất các hóa chất của hệ miễn dịch đang kích hoạt một phản ứng dị ứng và giúp giảm ngứa, hắt hơi và chảy nước mũi.
+ Corticosteroid dạng xịt mũi có thể giảm viêm và kiểm soát các triệu chứng sốt. Corticosteroid dạng xịt mũi có liều thấp và ít tác dụng phụ hơn so với corticosteroid dùng đường uống.
+ Thuốc thông mũi có thể giúp thu nhỏ các mô bị sưng phù trong mũi và giúp thở bằng mũi dễ dàng hơn. Thuốc thông mũi có thể làm tăng huyết áp và thường chống chỉ định nếu có huyết áp cao, bệnh tăng nhãn áp hoặc bệnh tim mạch. Nên hỏi ý kiến bác sỹ về việc dùng thuốc thông mũi.
Thuốc thông mũi dạng xịt có thể làm giảm nhanh các triệu chứng dị ứng. Không nên dùng thuốc xịt thông mũi ba ngày liên tiếp vì có thể làm tăng tình trạng tắc nghẽn.
+ Bổ thể leukotrien: ngăn chặn tác động của các hóa chất miễn dịch nhất định. Bác sĩ có thể kê montelukast (Singulair), nếu thuốc xịt mũi corticosteroid hoặc thuốc kháng histamin không phải là lựa chọn tốt. Tác dụng phụ có thể có của montelukast bao gồm nhiễm trùng đường hô hấp trên, đau đầu và sốt. Tác dụng phụ ít gặp hơn bao gồm thay đổi hành vi hay tâm trạng như lo âu hay trầm cảm.
+ Liệu pháp miễn dịch: thường được sử dụng khi các phương pháp điều trị đơn giản khác không hiệu quả.
+ Rửa mũi: có thể sử dụng dụng cụ rửa mũi hoặc một chai bóp thiết kế đặc biệt để làm loãng chất nhầy đặc quánh và rửa sạch các xoang bằng dung dịch nước muối sinh lý.
Cách tốt nhất để phòng ngừa dị ứng vật nuôi là tránh hoặc giảm tiếp xúc với động vật càng nhiều càng tốt. Tuy nhiên, nếu vẫn muốn giữ lại thú cưng, có thể áp dụng một số biện pháp sau đây:
+ Không để vật nuôi vào phòng ngủ. Hãy đảm bảo cửa phòng ngủ luôn khép kín và dọn dẹp sạch sẽ.
+ Vệ sinh và cọ rửa các bức tường và đồ gỗ. Giữ bề mặt trong nhà sạch sẽ và gọn gàng
+ Nếu bạn dùng thảm, hãy chọn loại thảm mỏng và giặt thảm thường xuyên.
+ Thường xuyên hút bụi để làm sạch nhà cửa
+ Đeo khẩu trang lúc hút bụi
+ Thay quần áo và vệ sinh sạch sẽ sau khi tiếp xúc lâu với vật nuôi
+ Lắp thêm một máy lọc không khí kết hợp với một bộ lọc để giúp loại bỏ chất gây dị ứng vật nuôi từ không khí
+ Tắm cho vật nuôi mỗi tuần có thể làm giảm tác nhân gây dị ứng trong không khí.
Dị ứng vật nuôi là một trong những bệnh dị ứng khá phổ biến. Nên hiểu rõ về bệnh để có những biện pháp phòng ngừa hiệu quả và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Bạn thường quan tâm đến các vấn đề sức khỏe gì dưới đây ?
Chia sẻ