Cách phân biệt sốt xuất huyết và sốt phát ban, sốt siêu vi

Tham vấn chuyên môn: - Bác sĩ Chuyên khoa I Bệnh viện Quân Y 108
Cách phân biệt sốt xuất huyết và sốt phát ban, sốt siêu vi
Sốt xuất huyết, sốt phát ban và sốt siêu vi có những biểu hiện tương tự nhau khiến cho người bệnh rất dễ nhầm lẫn. Tuy nhiên hãy căn cứ vào dấu hiệu nhận biết sốt xuất huyết và các loại bệnh sốt khác để phương pháp điều trị thích hợp.

Để phân biệt sốt xuất huyết với các loại bệnh khác, người bệnh có thể dùng 2 ngón tay căng vùng da phát ban. Đối tượng dễ mắc sốt xuất huyết nhất là trẻ nhỏ tuy nhiên nhiều phụ huynh lại không biết cách phân biệt loại bệnh này với các loại sốt thông thường, nên đã gây nên những ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của trẻ.

Chị Nguyễn Huyền My ở quận 8, TPHCM có con gái 6 tuổi, bị sốt cao khoảng 39-40 độ C hơn một ngày. Sau khi được uống thuốc hạ sốt thì nhiệt độ giảm, nhưng sau đó thân nhiệt lại tiếp tục tăng cao. Đến ngày thứ 2 bé nổi các nốt đỏ trên da nhưng gia đình vẫn nhầm tưởng đó là bệnh sốt phát ban lành tính chứ không phải sốt xuất huyết.

Theo ghi nhận tại Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP HCM), có khoảng 70 bệnh nhi sốt xuất huyết nhập viện trong 1 tuần, trong đó số ca nặng chiếm đến 10%. Từ đầu năm đến nay, tại bệnh đã có 2 trường hợp bị tử vong được chuyển đến từ các tỉnh.

1. Dấu hiệu nhận biết sốt xuất huyết

Nguyên nhân gây sốt xuất huyết do virus Dengue gây ra và lây qua trung gian muỗi vằn. Để phân biệt được bệnh, cần phải theo dõi quá trình sốt, đồng thời căn cứ vào các dấu hiệu nhận biết sốt xuất huyết đặc trưng.

Sốt xuất huyết thường khỏi phát sau 3 đến 6 ngày, tính từ khi cơ thể bị muỗi truyền virut. Biểu hiện ban đầu là sốt cao (39-40 độ), đau đầu, mỏi các khớp, nôn mửa. Với trẻ nhỏ có thể kèm đau bụng, rát họng, sau đó xuất hiện chấm xuất huyết dưới da.

Khi bệnh đã nặng sẽ bị đau bụng, nôn mửa nhiều hơn, sốc, tay chân bị lạnh, chảy máu cam, chỗ tiêm xuất hiện vết bầm, chảy máu chân răng, đi vệ sinh phân đen do xuất huyết nội tạng.

2. Dấu hiệu nhận biết sốt siêu vi, sốt phát ban

2.1. Sốt siêu vi

Biểu hiện ban đầu của sốt siêu vi giống với sốt xuất huyết, sốt từng cơn, thân nhiệt cao từ 38-39 độ C, có lúc lên đến 40-41 độ C.

Đau đầu, nhức mỏi cơ thể, chảy nước mũi, hắt hơi, họng đỏ, viêm đường hô hấp; sưng to khu vực quanh cổ – mặt – đầu; mắt đỏ và chảy nước.

2.2. Sốt phát ban

Sốt phát ban sẽ bằng triệu chứng sốt cao từng cơn (39-40 độ C), ho, đau họng, chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi, cơ thể mệt mỏi; nổi hạch tại khu vực đầu, mặt, cổ và sau đó sẽ sưng to, đau, người bệnh có thể nhìn hoặc sờ thấy.

Với sốt phát ban, sau thứ 4, người bệnh sẽ hết sốt, ăn được, các vết nổi ban trên da sau 3-5 ngày sẽ lặn.

Sốt phát ban và sốt xuất huyết có những triệu chứng giống nhau và để phân biệt hãy dùng ngón tay cái và trỏ căng vùng da quanh nốt phát ban. Nếu không thấy có chấm đỏ và khi buông tay ra thì chấm đỏ hồi phục ngay, là sốt phát ban. Còn nếu vẫn thấy những chấm li ti, hoặc sau 2 giây màu đỏ mới xuất hiện lại thì chứng tỏ đã bị sốt xuất huyết.

Ngoài ra, nếu thấy sốt 2-3 ngày nhưng không có triệu chứng liên quan đến sốt xuất huyết như bầm máu dưới da, ho ra máu hay đi tiêu ra máu…, thì vẫn phải cẩn thận. Tốt nhất hãy chủ động đến cơ sở y tế để được thăm khám và tiến hành các xét nghiệm máu để có chẩn đoán bệnh chính xác nhất.

3. Làm gì khi bị sốt xuất huyết?

Nhiều người cho rằng mắc sốt xuất huyết một lần sẽ không tái phát lần sau. Tuy nhiên đây lại là một quan niệm sai lầm. Hiện có 4 tuýp huyết thanh khác nhau, nếu đã từng mắc sốt xuất huyết 1 lần trẻ vẫn có thể nhiễm một trong 3 loại còn lại. Bệnh này hiện chưa có vắcxin phòng ngừa, chủ yếu là điều trị triệu chứng. Vì thế, ngay khi phát hiện những dấu hiệu nhận biết xuất huyết hãy đưa trẻ đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị kịp thời. Nếu trường hợp bệnh nhẹ có thể điều trị tại nhà, tuy nhiên cần tuân thủ tuyệt đối chỉ định của bác sĩ.

Nếu trẻ bị sốt xuất huyết các bậc phụ huynh cần thận trọng khi dùng các loại thuốc hạ nhiệt. Chỉ nên dùng thuốc chứa thành phần paracetamol đơn chất theo đúng chỉ định về liều lượng và cân nặng. Tuyệt đối không dùng aspirin, analgin, ibuprofen… vì những loại thuốc này có thể gây xuất huyết tiêu hóa.

Bên cạnh đó các bậc phụ huynh nên chườm khăn mát ở trán, lau mát ở nách, bạn và đề phòng hiện tượng sốt cao, co giật. Lưu ý nên sử dụng nước ấm, tuyệt đối không được dùng nước lạnh để chườm. Bổ sung nước cho trẻ, đó có thể là nước lọc, nước hoặc trái cây như cam, quýt, chanh, dừa…

Người bệnh không nên tự ý truyền dịch tại nhà vì rất dễ bị sốc hoặc gây nên những biến chứng nặng như phù phổi cấp do thừa dịch, suy tim do quá tải tuần hoàn…

Không nên sử dụng các phương pháp dân gian cạo gió, xông hơi hoặc áp dụng những mẹo vặt truyền miệng, kiêng ăn thực phẩm có màu sẫm, chứa nhiều dầu mỡ, thức ăn cay nóng, không nên hút thuốc lá, uống rượu bia trong quá trình điều trị.

Người nhà cần theo dõi bệnh nhân cẩn thận, nếu thấy xuất hiện bất cứ một dấu hiệu bất thường nào như lạnh tay chân, cơ thể vật vã, bứt rứt khó chịu, đau bụng, tiểu ít, tụt huyết áp cần đưa đi bệnh viện ngay để có hướng can thiệp kịp thời.

Phương pháp phòng bệnh tốt nhất hãy bỏ màn khi đi ngủ, giữ gìn vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm, phun thuốc diệt muỗi định kỳ.

Trên đây là những dấu hiệu nhận biết sốt xuất huyết mà chúng tôi muốn chia sẻ đến với các bạn. Hy vọng với tất cả những thông tin đã cung cấp có thể giúp bạn dễ dàng nhận biết được bệnh từ đó có biện pháp phòng tránh và hướng khắc phục kịp thời.


Tác giả: Đỗ Hoa