Đau đầu gối sau chạy bộ: Nguyên nhân do đâu?

Có nhiều nguyên nhân có thể khiến một người bị đau đầu gối sau chạy bộ, trong đó có những nguyên nhân cần được chăm sóc y tế sớm. Dưới đây là những thông tin về nguyên nhân gây đau đầu gối sau khi chạy bộ cũng như cách giảm nhẹ cơn đau đầu gối tại nhà và dấu hiệu cần thăm khám bác sĩ.

1. Nguyên nhân gây đau đầu gối sau chạy bộ và cách đối phó

Theo Health, sau đây là những nguyên nhân phổ biến có thể khiến bạn bị đau đầu gối sau chạy bộ mà bạn có thể tham khảo. Lưu ý rằng các thông tin này không thay thế cho chẩn đoán của bác sĩ.

1.1. Nguyên nhân do bệnh lý

1.1.1. Hội chứng xương bánh chè (Runner's Knee)

Hội chứng xương bánh chè xảy ra khi gân bánh chè bị kích thích do gân xương đùi phải tải trọng lượng quá mức hoặc từ tư thế chạy bộ sai, tiếp đất sai kỹ thuật,... lặp đi lặp lại hoặc do cơ chân yếu hoặc bị căng cơ.

Triệu chứng thường gặp của hội chứng xương bánh chè bao gồm các cơn đau dưới xương bánh chè hoặc đau trước đầu gối khi chạy; đau khi phải thực hiện các tư thế uốn cong đầu đầu như leo cầu thang, đi bộ đường dài,..; đau ở phía trước đầu gối sau khi ngồi một thời gian; khi uốn cong đầu gối phát ra tiếng kêu lục cục hoặc tách tách.

Đọc thêm:

- Có nên chạy bộ lúc 5h sáng không?

- Chạy bộ có tác dụng gì cho nữ giới?

Cách đối phó:

Thường thì hội chứng xương bánh chè là dấu hiệu cho thấy hoạt động sử dụng gân quá mức, nên cách đối phó sẽ là nghỉ ngơi ít nhất hai tuần trước khi quay lại chạy bộ hoặc các bài tập thể chất khác. Trong khi nghỉ ngơi, có thể chườm đá, sử dụng băng nén và nâng cao đầu gối bị đau cao hơn tim để giảm đau. Thuốc giảm đau chống viêm không steroid như ibuprofen và naproxen cũng có thể giúp ích để giảm cơn đau đầu gối sau chạy bộ.

Trong trường hợp cơn đau không biến mất sau khi nghỉ ngơi hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, hãy nói chuyện với bác sĩ để được can thiệp bằng một số bài vật lý trị liệu hoặc thuốc giảm đau.

1.1.2. Hội chứng dải chậu chày (IT Band Syndrome)

Hội chứng dải chậu chày là tình trạng mô sợi tại dải chậu chày bị tổn thương hoặc kích ứng dẫn tới các cơn đau khiến mô sợi tại đây siết chặt lại. Điều này là do vận động quá sức hoặc cơ mông nhỡ hay cơ hông bị yếu. Đây là một hội chứng thường gặp ở những người có thói quen thường xuyên chạy bộ, đặc biệt là người chạy bộ đường dài.

Ngoài cơn đau đầu gối sau chạy bộ thì cơn đau cũng có thể xuất hiện ở bất kỳ thời điểm nào trong quá trình chạy bộ hay tập luyện, đặc biệt cơn đau có thể nghiêm trọng hơn khi chạy lên dốc có độ dốc cao hay khi tăng sải chân.

Cơn đau được mô tả là cảm thấy ở phía ngoài đầu dưới xương đùi, ngay mỏm trên lồi cầu ngoài xương đùi. Với trường hợp bị viêm bao hoạt dịch ở dải chậu chày, người bệnh có thể bị sưng đỏ và tích tụ dịch quanh bao hoạt dịch bị viêm.

Cách đối phó

Nhìn chung thì phần lớn các ca bị hội chứng dải chậu chày đều không nghiêm trọng và có thể cải thiện bằng cách nghỉ ngơi và chăm sóc khi cần ít nhất một tuần. Học cách kéo giãn, chườm, vật lý trị liệu có thể cần thiết. Chỉ tiêm corticosteroid để điều trị khi được bác sĩ chỉ định.

1.1.3. Viêm gân bánh chè (Patellar Tendinitis)

Viêm gân bánh chè xảy ra khi gân bánh chè bị viêm (thậm chí là bị rách) do chấn thương, thường gặp khi chạy bộ, chơi bóng rổ, bóng chuyền, trượt tuyết. Viêm gân bánh chè gây ra các cơn đau đầu gối sau khi chạy với cảm giác sưng, nóng vùng gối. Cơn đau trở nên nghiêm trọng hơn khi quỳ hoặc đứng dậy khi vừa ngồi xổm.

Ban đầu, cơn đau có thể không đặc trưng và xảy ra sau khi tập luyện, sau đó khi tổn thương tăng lên sẽ gây ra các cơn đau nặng hơn và kéo dài hơn ảnh hưởng tới cả việc tập luyện và sinh hoạt thường ngày.

Các triệu chứng khác của viêm gân bánh chè bao gồm: Bầm tím, chuột rút, khó khăn khi đi bộ, xương bánh chè xuất hiện vết lõm,..

Cách đối phó

Giống như các chấn thương do sử dụng quá mức khác, thì người bệnh cần nghỉ ngơi, chườm đá, sử dụng băng nén và nâng cao đầu gối hơn tim để giảm đau. Đồng thời cần khám bác sĩ để được chụp X-quang kiểm tra đề phòng rủi ro bị rách gân bánh chè tiềm ẩn và quyết định phương pháp điều trị tiếp theo.

Tiêm corticosteroid là không cần thiết vì chúng có thể khiến gân chân yếu hơn nữa ảnh hưởng tới điều trị bệnh.

1.1.4. Viêm khớp

Cơn đau đầu gối sau chạy bộ có thể là do viêm khớp. Viêm khớp khiến lớp sụn bị tổn thương và mòn dần dẫn tới các cơn đau do đầu xương chạm vào nhau khi di chuyển. 

Nếu bị bất kỳ một loại viêm khớp nào ở đầu gối, xương bánh chè của bạn có thể bị đau và viêm với các triệu chứng bao gồm: Cơn đau nặng hơn vào buổi sáng hoặc sau khi nghỉ ngơi; đau đớn dường như bị ảnh hưởng bởi thời tiết; đầu gối bị căng cứng như bị kẹt; khớp gối sưng đỏ, sờ vào có cảm giác nóng ấm.

Cách đối phó

Viêm khớp không có cách chữa trị khỏi hoàn toàn nhưng có nhiều cách để kiểm soát cơn đau đầu gối sau chạy bộ do viêm khớp. Đó có thể là các thay đổi lối sống, ưu tiên các hoạt động thể chất tác động thấp tới cơ khớp, kiểm soát cân nặng. 

Hoặc sử dụng các thiết bị hỗ trợ khi vận động như gậy, nẹp đầu gối. Các bài tập vật lý trị liệu, châm cứu cũng có thể đem lại hiệu quả.

Thuốc giảm đau do viêm khớp chỉ sử dụng khi có tư vấn của bác sĩ.

1.2. Các nguyên nhân khác

Ngoài bệnh lý thì tư thế chạy sai, sử dụng giày không phù hợp cũng có thể gây đau đầu gối sau chạy bộ do mất cân bằng trọng lượng cơ thể và gây áp lực lên đầu gối.

2. Đau đầu gối sau chạy bộ khi nào cần thăm khám bác sĩ?

Nhìn chung, đau đầu gối sau chạy bộ không quá nguy hiểm nhưng nếu như cơn đau vượt quá sức chịu đựng của bản thân kèm theo các triệu chứng nhiễm trùng nghiêm trọng như sốt, sưng đỏ,... hoặc cơn đau không biến mất sau khi nghỉ ngơi, dai dẳng tới mức mỗi khi bạn chạy bộ đều gặp phải hay bánh chè bị biến dạng thì đã đến lúc cần thăm khám bác sĩ để xác định chính xác nguyên nhân gây ra cơn đau là gì. Bánh chè bị biến dạng có thể do xương bánh chè bị vỡ và cần chăm sóc y tế khẩn cấp.

Bác sĩ sẽ kiểm tra bằng cách sờ nắn đầu gối và yêu cầu thực hiện các kiểm tra vận động và chẩn đoán bằng hình ảnh để hỗ trợ việc chẩn đoán.

Khi đi khám do đau đầu gối sau chạy bộ, nếu có thể hãy nói cho bác sĩ biết về mức độ cơn đau mà bạn gặp phải, điều gì khiến cơn đau tăng nặng hoặc giảm nhẹ, tần suất và thời gian cơn đau đầu gối diễn ra là gì,...

Đau đầu gối cũng có thể là triệu chứng của nhiều tình trạng sức khỏe khác như viêm bao hoạt dịch, rách dây chằng đầu gối, rách sụn chêm, căng cơ và bong gân, nhiễm trùng khớp di vi khuẩn, virus hoặc nấm từ các bộ phận khác của cơ thể lan đến đầu gối hoặc xương bánh chè bị gãy. Mỗi một tình trạng sẽ có cách điều trị khác nhau, vì thế không nên tự chẩn đoán và mua thuốc điều trị mà không có chỉ dẫn của bác sĩ. 

Nguồn dịch tham khảo:

1. Why Do My Knees Hurt When I Run? 6 Reasons

2. 11 Potential Causes of Knee Pain After Working Out