Đau bụng kinh: Nguyên nhân và một số loại thuốc giảm đau bụng kinh hiệu quả

Đau bụng kinh hay còn gọi là thống kinh, cơn đau xuất hiện ở vùng thắt lưng hoặc bụng của người phụ nữ trong thời kỳ kinh nguyệt.

1. Nguyên nhân gây ra tình trạng đau bụng kinh ở nữ giới

Đau bụng kinh xảy ra do hai nguyên nhân chính:

- Đau bụng kinh nguyên phát:

Đa số phụ nữ khi có kinh đều trải nghiệm triệu chứng đau bụng kinh nguyên phát và thường bắt đầu một vài ngày trước khi có kinh nguyệt, triệu chứng này sẽ thuyên giảm khi chu kỳ kinh nguyệt kết thúc.

Một vài trường hợp phụ nữ có thể sử dụng thuốc giảm đau bụng kinh giúp giảm bớt cơn đau. Tuy nhiên, một số người thì cơn đau có thể làm suy nhược và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống khiến họ phải nghỉ học hoặc nghỉ làm.

- Đau bụng kinh thứ phát:

Cơn đau bụng kinh thứ phát là do vấn đề sức khỏe tiềm ẩn gây nên. Điều này khiến nội mạc tử cung, bệnh viêm vùng chậu, bệnh nhiễm trùng lây lan qua đường tình dục gặp vấn đề với dụng cụ đặt trong tử cung hay còn gọi là IUD hoặc bị u xơ tử cung.

Tình trạng đau bụng kinh thứ phát xảy ra nghiêm trọng hơn và cũng gây ra những ảnh hưởng đến phụ nữ đã có kinh trong nhiều năm hơn. Tình trạng này còn gây đau đớn ngay cả khi người đó không mắc hội chứng tiền kinh nguyệt hoặc thậm chí trong khi hành kinh. Do đó nếu bị đau bụng kinh dữ dội mà là đau bụng kinh thứ phát thì cần tới các cơ sở y tế để thăm khám và điều trị càng sớm càng tốt.

2. Triệu chứng khi bị đau bụng kinh

- Xuất hiện triệu chứng đau nhói, co rút ở vùng bụng dưới.

- Khi cơn đau bắt đầu từ 1 đến 3 ngày trước kỳ kinh, có thể thời gian đau kéo dài trong 24 giờ và khi bắt đầu có kinh nguyệt sẽ giảm dần sau 2 đến 3 ngày.

- Tình trạng đau âm ỉ, đau liên tục lan đến vùng lưng dưới và vùng đùi.

- Các triệu chứng khác còn có thể xảy ra như: đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, đi phân lỏng.

3. Một số loại thuốc giảm đau bụng kinh

Hầu hết phụ nữ khi đến chu kỳ kinh nguyệt đều bị đau bụng và xuất hiện dấu hiệu đau bụng ở mức độ nhẹ. Nếu có thể thì phụ nữ chịu đựng mà không cần sử dụng thuốc. Tuy nhiên, đối với một số trường hợp cơn đau bụng kinh diễn ra dữ dội, kéo dài thì phụ nữ cần sử dụng một số loại thuốc giảm đau bụng kinh giúp giảm thiểu cơn đau.

Đa số các loại thuốc giảm đau bụng kinh có thể thoạt động theo 2 cơ chế. Một là cơ chế làm giãn tử cung, điều này khiến tình trạng co thắt giảm xuống dẫn đến việc giảm đau bụng kinh. Hai là giúp ức chế sự tổng hợp prostaglandin - nguyên nhân này gây ra các cơn co thắt ở tử cung trong cơ thể.

3.1. Thuốc kháng viêm non-steroid (NSAIDs)

Đây là loại thuốc được ưu tiên hàng đầu trong việc điều trị đau bụng kinh cho phụ nữ. Với cơ chế giảm đau của các loại thuốc này làm giảm prostaglandin gây ra cơn đau.

Hiện nay, thuốc được sử dụng phổ biến là ibuprofen, diclofenac, naproxen, acid mefenamic.

Phụ nữ có thể uống trước 1 đến 2 ngày trước thời kì hành kinh bắt đầu và kéo dài từ 2 đến 3 ngày. Các loại thuốc này nên được uống trong hoặc sau bữa ăn giúp làm giảm thiểu kích ứng đường tiêu hóa.

Lưu ý: Không sử dụng thuốc kháng viêm non-steroid là thuốc giảm đau bụng kinh đối với những người nhạy cảm với aspirin vì nguy cơ bị dị ứng chéo. Ngoài ra, thuốc cũng không được khuyến cáo cho người bị viêm loét dạ dày. Đối với những người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi quyết định lựa chọn thuốc để sử dụng.

3.2. Thuốc chống co thắt là thuốc giảm đau bụng kinh

Hyoscine có tác dụng chống co thắt, điều này giúp giảm các cơn co quặn thắt ở phụ nữ khi cơn đau bụng kinh diễn ra. Đối với điều kiện sử dụng thuốc có thể gây ra một số tác dụng như bị khô miệng, bị táo bón, làm giảm tầm nhìn do tác dụng kháng cholinergic. Vì vậy thuốc này được chống chỉ định sử dụng đối với những phụ nữ có glaucoma góc hẹp hoặc đang sử dụng các loại thuốc có tính kháng cholinergic khác.

Alverin cũng là một loại thuốc ức chế các cơn co thắt, đây là loại thuốc thường dùng trong trường hợp đau do co thắt, điển hình như cơn đau bụng kinh. Thuốc giảm đau bụng kinh này chống chỉ định cho bệnh nhân mắc bệnh huyết áp thấp.

3.3. Sử dụng thuốc ngừa thai giúp giảm đau bụng kinh

Đối với thuốc ngừa thai, sử dụng thuốc tránh thai ở đường uống là một trong những liệu pháp điều trị bằng hormone giúp làm giảm tình trạng đau bụng kinh đạt hiệu quả tới 90%. Cơ chế của loại thuốc này được hoạt động bằng cách giữ hormone cơ thể ở trạng thái ổn định, ít mô được phát triển trong niêm mạc tử cung nên không kích hoạt việc sản xuất prostaglandin, từ đó gây ra tình trạng đau bụng kinh.

Đối với các tác dụng phụ thường gặp của thuốc gồm: thay đổi tâm trạng, đau đầu, buồn nôn, đau ngực, tăng cân do cơ thể giữ nước.

Lưu ý, loại thuốc ngừa thay không được sử dụng đối với phụ nữ có thai và phụ nữ cho con bú sau 6 tuần đến 6 tháng sau sinh.

3.4. Paracetamol & Caffein

Paracetamol là thuốc giảm đau nhẹ, đâu cũng là lựa chọn hiệu quả khi bệnh nhân không thể sử dụng NSAIDs nếu có những bệnh liên quan đến dạ dày vì NSAIDs có thể gây ra những tác dụng phụ trên dạ dày.

Ngoài ra, Paracetamol cũng có tác dụng đối với bệnh nhân xuất hiện một số triệu chứng khác như: buồn nôn, nôn do không gây kích ứng dạ dày. Được phối hợp chung với caffein thì loại thuốc này có thể làm tăng hiệu quả giảm đau của thuốc.

Với liều lượng của Paracetamol một người được sử dụng là 4g/ngày.

4. Giảm đau bụng kinh bằng các biện pháp khác

Ngoài việc chịu đau và sử dụng thuốc giảm đau bụng kinh thì có một số biện pháp phụ nữ có thể thay đổi như thay đổi lối sống, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, đủ dinh dưỡng giúp đẩy lùi các cơn đau bụng kinh như:

- Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh.

- Nghỉ ngơi, giảm căng thẳng, âu lo.

- Uống nhiều nước.

- Vận động, tập thể dục thường xuyên.

- Hạn chế hút thuốc.

- Sử dụng túi chườm nóng lên vùng bụng dưới giúp giảm đau bụng kinh hiệu quả.

Không nên sử dụng nhiều phương pháp giảm đau bụng kinh khác nhau cùng lúc. Chỉ nên cân nhắc việc kết hợp nhiều phương pháp như: Có thể tập thể dục nhẹ và sử dụng thuốc sẽ giúp giảm đau bụng kinh nhanh hơn, hiệu quả hơn.

Nên chú ý nếu tình trạng đau bụng kinh diễn ra kéo dài, thuốc giảm đau bụng kinh không đáp ứng, chảy máu bất thường, nôn mửa,... bạn cần đến cơ sở y tế để nhận thăm khám ngay lập tức.

Đối với việc sử dụng thuốc giảm đau bụng kinh muốn đạt hiệu quả cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ kê đơn.