COVID-19 tàn phá hai lá phổi nghiêm trọng, làm gì để giữ cho phổi của bạn khoẻ mạnh trong mùa dịch?

Thực tế, phổi cũng tương tự như tim, khớp hay các bộ phận khác của cơ thể sẽ già đi theo thời gian. Lúc này, cơ thể kém linh hoạt, mất đi sức mạnh và khiến người cao tuổi thường bị khó thở hơn.

Để bảo vệ sức khoẻ và duy trì sức khoẻ của phổi thì cần phải thay đổi một số thói quen tốt như sau:

1. Không hút thuốc hoặc ngừng hút thuốc

Mọi người đều biết rằng hút thuốc là một trong những nguyên nhân làm tăng nguy cơ ung thư phổi. Ung thư phổi không phải bệnh duy nhất do thuốc lá gây ra.

Thói quen hút thuốc là còn là nguyên nhân có liên quan đến hầu hết các bệnh phổi gồm: Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), xơ phổi vô căn hay hen suyễn.

Hút thuốc còn là nguyên nhân khiến các bệnh phổi của người bệnh tiến triển theo chiều hướng xấu, nghiêm trọng hơn.

Trong mỗi điếu thuốc có rất nhiều chất hoá học vào phổi gồm: nicotine, carbon monoxide và hắc ín. Những chất độc này là nguyên nhân làm hỏng phổi của bạn, chúng làm tăng chất nhầy và khiến cho phổi khó tự làm sạch hơn. Đồng thời, các chất hoá học này còn gây kích ứng và làm viêm các mô. Điều này khiến đường thở của bạn bị thu hẹp, gây khó thở.

Chưa hết, hút thuốc lá còn là nguyên nhân khiến phổi bị lão hóa nhanh hơn. Cuối cùng, các hóa chất có thể thay đổi tế bào phổi từ bình thường thành ung thư.

Theo Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh (CDC) cho biết, số công dân Hoa Kỳ chết yểu vì hút thuốc lá nhiều gấp 10 lần số công dân Hoa Kỳ chết trong tất cả các cuộc chiến mà Hoa Kỳ tham chiến trong lịch sử của nó.

Ngoài ra, hút thuốc lá gây ra khoảng 90% tổng số ca tử vong do ung thư phổi ở nam giới và phụ nữ. Nhiều phụ nữ chết vì ung thư phổi hơn ung thư vú mỗi năm.

Đọc thêm:

Nguy hiểm của khói thuốc lá trong đại dịch COVID-19

Tôi có thể uống rượu trước hoặc sau khi chủng ngừa COVID-19 không?

Vì vậy, không hút thuốc lá hoặc ngừng hút thuốc lá ngay từ bây giờ đều sẽ giúp ích cho sức khoẻ của bạn.

American Lung Association (ALA) khẳng định rằng chỉ trong vòng 12 giờ sau khi cai thuốc, mức độ carbon monoxide trong máu của bạn giảm xuống bình thường. Trong vòng vài tháng, chức năng phổi của bạn bắt đầu được cải thiện. Trong vòng một năm, nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành của bạn chỉ bằng một nửa so với người hút thuốc. Và những cải thiện về tình hình sức khoẻ này chỉ trở nên tốt hơn khi bạn ngừng hút thuốc sớm hơn.

2. Tập thể dục giúp bảo vệ phổi

Ngoài việc không hút thuốc lá hoặc ngừng hút thuốc là thì việc tập thể dục thường xuyên là điều quan trọng nhất giúp bảo vệ sức khoẻ của phổi. Tập thở tương tự như việc tập thể dục giữ gìn vóc dáng, các bài tập thở có tác dụng giúp phổi khoẻ mạnh hơn.

Trong quá trình tập thể dục, tim của bạn sẽ đập nhanh hơn và phổi của bạn hoạt động mạnh hơn. Lúc này, cơ thể cần nhiều oxy hơn để cung cấp năng lượng cho cơ bắp. Phổi của bạn tăng cường hoạt động để cung cấp lượng oxy đó đồng thời thải thêm carbon dioxide.

Theo một bài báo gần đây cho biết trong khi tập thể dục, nhịp thở của bạn tăng từ khoảng 15 lần một phút lên khoảng 40 đến 60 lần một phút. Đây là nguyên nhân khiến bạn cần phải học các bài tập thở.

Loại bài tập này mang lại hiệu quả tập luyện tốt nhất cho phổi của bạn. Các cơ giữa các xương sườn của bạn giãn ra và co lại, và các túi khí bên trong phổi của bạn hoạt động nhanh chóng để trao đổi oxy lấy carbon dioxide. Bạn càng tập thể dục nhiều, phổi của bạn càng trở nên hiệu quả hơn.

Tạo ra lá phổi khỏe mạnh thông qua tập thể dục giúp bạn chống lại sự lão hóa và bệnh tật tốt hơn. Ngay cả khi bạn đã phát triển bệnh phổi, tập thể dục sẽ giúp làm chậm sự tiến triển và giữ cho bạn hoạt động lâu hơn.

3. Tránh tiếp xúc với các chất ô nhiễm

Tiếp xúc với các chất ô nhiễm trong không khí có thể làm hỏng phổi của bạn và đẩy nhanh quá trình lão hóa. Khi chúng còn trẻ và khỏe, phổi của bạn có thể dễ dàng chống lại những chất độc này. Tuy nhiên, khi bạn già đi, chúng sẽ mất đi một số sức đề kháng đó và trở nên dễ bị nhiễm trùng và bệnh tật hơn.

Cho phổi của bạn được nghỉ ngơi. Giảm mức độ tiếp xúc của bạn nhiều nhất có thể:

- Tránh khói thuốc thụ động và cố gắng không đi ra ngoài trong thời gian ô nhiễm không khí cao điểm.

- Tránh tập thể dục gần phương tiện giao thông đông đúc, vì bạn có thể hít phải khí thải.

- Nếu bạn tiếp xúc với các chất ô nhiễm tại nơi làm việc, hãy đảm bảo thực hiện tất cả các biện pháp phòng ngừa an toàn có thể. Một số công việc nhất định trong xây dựng, khai thác mỏ và quản lý chất thải có thể làm tăng nguy cơ tiếp xúc với các chất ô nhiễm trong không khí.

Ủy ban An toàn Sản phẩm Tiêu dùng Hoa Kỳ báo cáo rằng ô nhiễm trong nhà thường tồi tệ hơn ngoài trời. Điều đó, cộng với việc nhiều người dành phần lớn thời gian trong nhà những ngày này, làm tăng khả năng tiếp xúc với các chất ô nhiễm trong nhà.

Dưới đây là một số mẹo để giảm chất ô nhiễm trong nhà:

- Biến ngôi nhà của bạn thành khu vực cấm khói thuốc.

- Bụi đồ đạc và hút bụi ít nhất một lần một tuần.

- Thường xuyên mở cửa sổ để tăng thông gió trong nhà.

- Tránh các chất làm mát không khí tổng hợp và nến có thể khiến bạn tiếp xúc với các hóa chất bổ sung như formaldehyde và benzen. Thay vào đó, hãy sử dụng máy khuếch tán tinh dầu và tinh dầu để làm thơm không khí một cách tự nhiên hơn.

- Giữ cho ngôi nhà của bạn sạch sẽ nhất có thể. Nấm mốc, bụi và lông thú cưng đều có thể xâm nhập vào phổi và gây kích ứng.

- Sử dụng các sản phẩm làm sạch tự nhiên khi có thể và mở cửa sổ khi sử dụng các sản phẩm tạo khói.

- Đảm bảo rằng bạn có đủ quạt, máy hút mùi và các phương pháp thông gió khác trong nhà.

4. Ngăn ngừa nhiễm trùng

Nhiễm trùng có thể đặc biệt nguy hiểm cho phổi của bạn, đặc biệt đối với những người cao tuổi. Những người đã mắc bệnh phổi như COPD đặc biệt có nguy cơ bị nhiễm trùng. Tuy nhiên, ngay cả những người cao niên khỏe mạnh cũng có thể dễ dàng mắc bệnh viêm phổi nếu không cẩn thận.

Để ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng xảy ra, cần lưu ý:

- Cách tốt nhất để tránh nhiễm trùng phổi là giữ tay sạch sẽ. Rửa tay thường xuyên bằng nước ấm và xà phòng, cần tránh chạm tay vào da mặt càng nhiều càng tốt.

- Uống nhiều nước và ăn nhiều trái cây và rau quả, bổ sung thêm các loại hoa quả và nước có tác dụng cung cấp các chất dinh dưỡng giúp tăng cường hệ thống miễn dịch.

- Cập nhật về việc tiêm chủng. Tiêm phòng cúm mỗi năm và nếu bạn 65 tuổi trở lên, hãy tiêm phòng viêm phổi.

5. Hít thở sâu

Nếu bạn giống như nhiều người, bạn hít thở nông từ vùng ngực, chỉ sử dụng một phần nhỏ của phổi. Hít thở sâu giúp làm sạch phổi và tạo ra sự trao đổi oxy đầy đủ.

Trong một nghiên cứu nhỏ được công bố trên Tạp chí Sinh lý học và Dược học Ấn Độ, các nhà nghiên cứu đã yêu cầu một nhóm 12 tình nguyện viên thực hiện các bài tập thở sâu trong 2, 5 và 10 phút. Họ đã kiểm tra chức năng phổi của các tình nguyện viên cả trước và sau các bài tập.

Họ phát hiện ra rằng khả năng sống đã tăng lên đáng kể sau 2 và 5 phút tập thở sâu. Dung tích tối đa là lượng không khí tối đa mà các tình nguyện viên có thể thở ra từ phổi của họ. Các nhà nghiên cứu kết luận rằng hít thở sâu, dù chỉ trong vài phút, cũng có lợi cho chức năng phổi.

Các ALA đồng ý rằng các bài tập thở có thể làm cho phổi của bạn hiệu quả hơn. Để tự mình thử, hãy ngồi ở đâu đó yên tĩnh và từ từ hít vào bằng mũi một mình. Sau đó thở ra bằng miệng dài ít nhất gấp đôi. Nó có thể hữu ích để đếm nhịp thở của bạn. Ví dụ, khi bạn hít vào đếm 1-2-3-4. Sau đó khi bạn thở ra, đếm 1-2-3-4-5-6-7-8.

Hơi thở nông đến từ ngực và hơi thở sâu hơn đến từ bụng, nơi cơ hoành của bạn nằm. Chú ý bụng của bạn tăng lên và xẹp xuống khi bạn luyện tập. Khi thực hiện các bài tập này, bạn cũng có thể thấy mình bớt căng thẳng và thoải mái hơn.

Để bảo vệ phổi trong mùa dịch đang diễn ra, cần thay đổi những thói quen của mình và vết hợp các thói quen này hằng ngày: Ngừng hút thuốc, tập thể dục thường xuyên, giảm tiếp xúc với các chất ô nhiễm, tránh nhiễm trùng và hít thở sâu. Bằng cách tập trung vào những cách này có thể giúp phổi của mình hoạt động tối ưu suốt đời.

Nguồn tham khảo:

1. https://www.healthline.com/health/understanding-idiopathic-pulmonary-fibrosis/ways-to-keep-your-lungs-healthy-and-whole#2.-Exercise-to-breathe-harder

2. https://www.lung.org/quit-smoking/i-want-to-quit/benefits-of-quitting