Thanh quản là gì? Thanh quản là một đoạn của đường hô hấp. Thanh quản nằm ngay dưới đường hầu họng tách ra thành thực quản và khí quản. Đây cũng là bộ phận hẹp nhất của đường thở, đảm nhiệm chức năng phát âm, thở và bảo vệ phổi.
Nấm thanh quản là một hình thái viêm thanh quản đặc hiệu do các vi nấm gây ra. Nấm phát triển trong môi trường không cần ánh sáng mặt trời, môi trường nghèo chất dinh dưỡng, chỉ cần có nhiệt độ và độ ẩm thích hợp. Nấm tồn tại trong tự nhiên, ở khắp mọi nơi trên thế giới và hầu hết mọi người đều tiếp xúc với nấm.
Tình trạng nấm trở nên gây bệnh phụ thuộc vào mức độ chất truyền nhiễm và sức đề kháng của cơ thể. Bệnh nấm thanh quản không lây nhiễm được từ người sang người.
Nấm thanh quản là một hình thái viêm thanh quản đặc hiệu do các vi nấm gây ra.
Thông thường có bốn loại nấm có thể gây bệnh ở thanh quản là:
- Aspergillus
- Candida
- Histoplasma
-Blastomyces.
Do phân bố về địa lí, ở Việt Nam thông thường chỉ gặp hai loại nấm gây bệnh ở thanh quản là: Aspergillus và Candida.
- Do nhiễm các loại nấm Aspergillus và Candida ở thanh quản. Thông thường các loại nấm trên có trong môi trường không khí, có thể hít vào miệng họng nhưng không gây bệnh ở thanh quản, khi nào gặp các yếu tố thuận lợi sẽ gây bệnh ở thanh quản như: các yếu tố về môi trường: mất cân bằng sinh thái, chuyển dịch vùng khí hậu, suy thoái môi trường, thiên tai, lụt lội.
- Các yếu tố làm suy giảm sức đề kháng của con người như: điều trị hoá chất, tia xạ, kháng sinh phổ rộng, corticoid, đặc biệt bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch mắc phải (HIV-AIDS), số bệnh nhân cấy ghép phủ tạng phải dùng thuốc ức chế miễn dịch, các bệnh do rối loạn nội tiết như tiểu đường, suy tuyến giáp.
Tất cả mọi người đều có nguy cơ bị nhiễm nấm thanh quản. Đặc biệt, những người có hệ miễn dịch suy giảm như lao, ung thư, sử dụng corticoid, kháng sinh kéo dài và những người nhiễm HIV/AIDS sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Nấm thanh quản có biểu hiện triệu chứng nghèo nàn, ảnh hưởng không nhiều tới sinh hoạt của người mắc bệnh nên họ thường đi khám muộn, nấm đã thâm nhiễm sâu vào niêm mạc nên việc điều trị trở nên khó khăn và giọng nói thường không trở lại được bình thường như trước. Việc chẩn đoán bệnh dựa vào triệu chứng:
Khàn tiếng kéo dài, có xu hướng gia tăng là một trong những triệu chứng của nấm thanh quản. (Nguồn ảnh: Internet)
- Khàn tiếng kéo dài, có xu hướng tăng dần có thể đưa đến mất tiếng kèm theo triệu chứng ho nhiều, ho khan do kích thích kéo dài, không đáp ứng với các thuốc giảm ho thông thường. Nói chóng mệt. Nếu nấm lan rộng, phủ kín thanh quản có thể làm bệnh nhân nói khó, khó thở.
- Khám thanh quản thấy các đám trắng như giả mạc phủ lên dây thanh âm, băng thanh thất, hạ thanh môn, tiền đình thanh quản và đôi khi giả mạc lan lên hạ họng.
Chẩn đoán xác định bằng cách lấy mảng giả mạc ở thanh quản đem soi tươi và nuôi cấy tìm nấm và loại nấm gây bệnh cụ thể. Xét nghiệm thường phải tiến hành nhiều lần. Chẩn đoán huyết thanh thực hiện các xét nghiệm dịch thể để phát hiện kháng thể kháng nấm trong máu người bệnh. Loại xét nghiệm này cho kết quả nhanh nhưng không có tính xác định cao. Chẩn đoán mô bệnh học được xem là xét nghiệm cơ bản vì có độ chính xác tuyệt đối, bệnh phẩm lấy từ phần tổ chức bị bệnh có thể tìm thấy sợi nấm hay bào tử nấm.
- Bệnh nấm thanh quản nếu được phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ có thể khỏi hoàn toàn, không để lại di chứng, không tái phát.
- Nếu phát hiện muộn hoặc không được điều trị, nấm có thể lan xuống phế quản, phổi hoặc lan lên họng, hạ họng có thể gây tử vong.
- Đối với những trường hợp kết quả mô bệnh học có hiện tượng loạn sản tế bào, cần có sự theo dõi định kì để phát hiện sớm ung thư thanh quản.
Nguyên tắc: kết hợp điều trị tại chỗ và điều trị toàn thân.
- Điều trị tại chỗ
+ Bóc tách gỡ bỏ màng giả để loại trừ nhanh tác nhân gây bệnh nhằm giảm liều thuốc, thời gian điều trị và phục hồi nhanh khả năng phát âm.
+ Có thể chấm thuốc kháng sinh kháng nấm tại chỗ thanh quản, tuy nhiên thao tác này khó thực hiện trên các bệnh nhân có phản xạ thanh quản nhiều.
- Điều trị toàn thân: đóng vai trò chủ yếu.
+ Sử dụng kháng sinh kháng nấm đường uống có hiệu quả đối với những trường hợp nấm thanh quản đơn thuần, không nằm trong bệnh cảnh suy giảm miễn dịch toàn thân. Đối với viêm thanh quản do Aspergillus:dùng Itraconazol 200mg/ngày, thời gian trung bình 2-6 tuần. Kiểm tra tiến triển bệnh hàng tuần để quyết định thời gian điều trị.
+ Đối với viêm thanh quản do Candida: Có thể dùng Itraconazol đường uống như điều trị nấm Aspergillus. Cũng có thể dùng Fluconazol 150mg (viên) trong 2 ngày đầu, một viên 150mg cho các tuần tiếp theo, với thời gian điều trị trung bình 2-4tuần.
Nên xét nghiệm men gan sau mỗi 2 tuần điều trị, nếu men gan tăng thì cần dùng thêm thuốc fortex hoặc eganeen. Nếu men gan tăng cao thì phải ngừng thuốc kháng sinh chống nấm, hội chẩn với chuyên gia tiêu hóa để điều trị tiếp.
Để phòng ngừa nấm thanh quản, bạn nên thực hiện các thói quen sau:
Để phòng ngừa nấm thanh quản, bạn nên đeo khẩu trang khi đi đường hoặc khi làm việc trong môi trường ô nhiễm, bụi bặm. (Nguồn ảnh: Internet)
- Đeo khẩu trang khi đi đường hoặc khi làm việc trong môi trường ô nhiễm, bụi bặm
- Thực hiện vệ sinh môi trường sống, môi trường làm việc
- Hạn chế hút thuốc lá, bia rượu
- Duy trì chế độ ăn uống lành lạnh
- Thường xuyên tập thể dục, nâng cao sức đề kháng để giúp bảo vệ cơ thể khỏi nguy cơ mắc bệnh
- Không lạm dụng thuốc kháng sinh, thuốc ức chế miễn dịch và corticoid
- Khi thấy bất cứ triệu chứng bệnh nào, cần đi khám bác sĩ để được điều trị hiệu quả
Tham khảo thêm:
Viêm họng hạt là gì? Triệu chứng viêm họng hạt, nguyên nhân và cách điều trị
Bạn thường quan tâm đến các vấn đề sức khỏe gì dưới đây ?
Chia sẻ