Chuyên gia dịch tễ: 3 giả thiết về nguyên nhân khiến cho BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương trở thành ổ dịch

Theo PGS Trần Đắc Phu – nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, hiện nay tình hình dịch ở nước ta phức tạp hơn rất nhiều do nguồn lây nhiều, tốc độ lây nhanh.

So với 3 làn sóng trước, điểm khác biệt của đợt dịch thứ 4 này là sự xuất hiện của nhiều "hình thái" lây lan cùng 1 lúc:

Thứ nhất, bệnh dịch xâm nhập từ các nguồn nhập cảnh bất hợp pháp qua biên giới đường bộ, đường biển với các nước trong khu vực đang có dịch như Lào, Campuchia, Thái Lan…

Thứ hai, các nguồn lây trong khu cách ly (trường hợp ở Yên Bái khả năng lây trong khu cách ly rất cao).

Thứ ba, nguồn lây trong bệnh viện.

Thứ tư, lây trong quán bar, karaoke.

Thứ năm, lây trong máy bay.

Đến thời điểm này PGS phu cho rằng còn có thể có các mầm bệnh lẫn khuất trong cộng đồng. Đặc biệt là sau kỳ nghỉ lễ, việc đi lại, giao lưu giữa các tỉnh, thành phố là rất lớn… nên khả năng lây lan nhanh, phát sinh ra nhiều ổ dịch và ở nhiều địa phương.

Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương là ổ dịch lây lan nhiều nhất.

Tất cả các nguồn lây trên đều ngăn chặn được nếu tất cả cộng đồng đều đồng lòng:

- Đối với nguồn lây từ người nhập cảnh trái phép: Cần ngăn chặn, tố giác có người nhập cảnh trái phép.

- Đối với nguồn lây nhiễm trong khu cách ly: Hiện, Bộ Y tế quy định rất rõ ràng về quản lý cách ly tập trung và sau cách ly về địa phương. Về cách ly tập trung là do quân đội phụ trách hoặc tại khách sạn, dưới quản lý của chính quyền địa phương và phối hợp liên ngành y tế, công an. Tại các điểm cách ly đều có quy trình chặt chẽ về chống nhiễm khuẩn. 

Tuy nhiên, trong thực tế đã có những vi phạm dẫn tới việc lây từ người được cách ly với nhau và lây cho nhân viên phục vụ tại khu cách ly…

Vì chủng virus lần này lây lan nhanh nên chỉ sở hở một chút là có thể lây nhiễm, do vậy, trong lúc này, cần nhấn mạnh việc rà soát về cơ sở vật chất khu cách ly, đặc biệt là con người quản lý khu cách ly phải có ý thức, cần huấn luyện lại để thực hiện tốt các biện pháp phòng chống nhiễm khuẩn và tăng cường kiểm soát các cơ sở này.

- Đối với nguồn lây nhiễm trong môi trường bệnh viện: Đánh giá về ổ dịch ở BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương, PGS Phu cho biết, từ trước tới nay bệnh viện luôn được xếp vào môi trường có nguy cơ lây nhiễm rất cao. Hơn nữa, đây lại ở cơ sở điều trị bệnh nhân Covid-19, do vậy chỉ sơ hở một chút thì nguy cơ lây nhiễm rất lớn.

Nguyên nhân khiến BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương trở thành ổ dịch có các giả thiết sau

- Có thể lây từ bệnh nhân ra nhân viên và lan rộng sang các khoa điều trị; 

- Có thể bệnh nhân, hoặc người nhà bệnh nhân nhiễm nơi khác vào thăm khám lây trong bệnh viện;

- Có thể nhân viên y tế bị lây từ ngoài mang vào bệnh viện... 

Theo PGS Phu, cần chú ý nhiều đến lây nhiễm chéo trong bệnh viện. Từ trước tới nay, PGS Phu cho rằng việc kiểm soát phòng chống dịch Covid-19 tại các cơ sở y tế được Bộ Y tế quy định với quy trình rất chi tiết từ phân luồng xét nghiệm, đến sàng lọc, xử trí với ca bệnh… được quán triệt từ đầu mùa dịch và chưa lúc nào hạ mức quan tâm, cảnh báo.