Ít ngày qua, Bệnh viện Trung ương 1 (Đại học Y học cổ truyền Quảng Tây - Trung Quốc) đã phải cấp cứu cho 1 người đàn ông trung niên bị hoại tử tụy sau khi uống 1 lúc nửa lít rượu. Rất may, anh đã vượt qua cơn nguy kịch và được chăm sóc theo chế độ đặc biệt.
Sau khi chẩn đoán, Bác sĩ Chen GouZhong - Trưởng ca cấp cứu thuộc Khoa lách và bệnh dạ dày đã cho biết nguyên nhân. Người đàn ông trung niên đã uống gần nửa lít rượu trong thời gian rất ngắn, dẫn đến viêm tụy cấp, diện tích tụy bị hoại tử lên đến 80%. Trong khi tiến hành cấp cứu, bệnh nhân rơi vào tình trạng suy đa tạng, nguy hiểm nhất là gặp phải hội chứng suy hô hấp cấp khiến khả năng sống của bệnh nhân bị thu hẹp. Rất may mắn sau đó, các bác sĩ đã điều trị ổn định theo đa khoa, người đàn ông trung niên đã tỉnh táo trở lại và được theo dõi chăm sóc đặc biệt.
>> 9 điều cần biết về bệnh viêm tụy cấp
Trước đó 1 tháng, Bác sĩ Chen GouZhong và cộng sự cũng đã tiếp nhận 1 bệnh nhân nam còn rất trẻ nhập viện trong tình trạng tương tự. Sau khi tan làm, nam thanh niên đã uống liên tục bia và rượu dẫn đến các triệu chứng đau bụng dữ dội. Bệnh nhân phải nhập viện và được chẩn đoán viêm tụy cấp mức độ nặng, hoại tử, dịch vị chảy ra có nhiều máu.
Bác sĩ Chen cũng cho biết thêm, ngoài 2 bệnh nhân bên trên thì chúng tôi cũng đã chẩn đoán 3 trường hợp khác đều bị hoại tử tụy, viêm tụy cấp tính mức độ nặng. Hầu hết đều là nam giới trẻ tuổi và có tiền sử uống nhiều rượu.
Bia rượu - đây đều là những loại thức uống được đông đảo nam giới yêu thích trong các bữa tiệc, giao lưu bạn bè. Tuy nhiên, việc lạm dụng những đồ uống có cồn là nguyên nhân chính gây ra hoại tử tụy và viêm tụy cấp. Không điều trị kịp thờiị có thể gây ra suy hô hấp cấp, thậm chí là tử vong.
Theo số liệu của Bệnh viện Quân Đội Trung Ương 108: Tại Việt Nam, viêm tụy cấp ngày càng phổ biến với tỉ lệ mắc bệnh vào khoảng 25-75 trường hợp/100.000 dân số/năm. Trong số đó 10-30% là viêm tụy cấp nặng. Đây là hồi chuông cảnh báo những người thường xuyên làm bạn với bia rượu.
Khi rượu bia đi vào trong cơ thể không kiểm soát sẽ gây tổn thương trực tiếp tới tuyến tụy và tiết ra một lượng lớn enzym tiêu hóa gây co thắt hành tá tràng, bịt kín lỗ thoát khiến mật không thải được ra ngoài. Sau một thời gian ngắn sẽ phình to ra và trào ngược lên bên trên. Còn ống tụy sẽ tiết ra chất pancreatin khiến nó tự tiêu hóa chính mình. Hành trình bị hoại tử tụy chưa bao giờ gần như thế.
Khi cơ thể nhận được tin hiệu bị viêm nhiễm, tế bào bạch cầu trong máu sẽ có nhiệm vụ “dọn dẹp” các tế bào bị hoại tử trong tuyến tụy, Tụy cứ mòn dần và sẽ biến mất, gây biến chứng cực kỳ nguy hiểm cho người bệnh. Do vậy, bác sĩ luôn đề nghị người mắc bệnh luôn chú ý tới chế độ ăn uống, tránh xa bia rượu, chất có cồn, tránh ăn no để tuyến tụy luôn hoạt động được bình thường.
Nếu mắc các biểu hiện dưới đây, có thể bạn đã bị viêm tụy cấp tính
- Đau bụng cấp: Đau dữ dội tại vùng thượng vị sau khi ăn nhiều chất đạm, nhiều mỡ hoặc uống nhiều rượu bia. Bụng đột ngột đau dữ dội kéo dài liên tục hoặc đau từng cơn, lan sang 2 bên ra sau lưng hoặc kéo xuống vùng xương sườn dưới. Biểu hiện viêm tụy cấp rất dễ nhầm với đau dạ dày.
- Buồn nôn: Sau khi uống nhiều bia rượu, hành tá tràng co thắt mạnh khiến người bệnh nôn ra dịch mật, máu hoặc dịch dạ dày.
- Đầy bụng, bí hơi: Đây là triệu chứng thường gặp của viêm tụy cấp, xem xét tới mức độ hoại tử và cần nhanh chóng xử lý.
- Các triệu chứng khác: Tụt huyết áp, rối loạn ý thức…
- Hạ huyết áp, sốc, suy đa tạng: Đây là biến chứng sớm của viêm tụy cấp và cũng được coi là biến chứng thường gặp nhất của căn bệnh này. Suy đa tạng thường biểu hiện ở các bộ phận như thận, tim và kéo theo nhiều biến chứng tiên lượng tử vong cao.
- Xuất huyết: Biến chứng xuất huyết có thể xuất hiện ở ngay tại tuyến tụy, hoặc trong xoang bụng, cơ quan tiêu hóa dẫn đến tổn thương các mạch máu, đây là biến chứng xảy ra trong tuần đầu tiên của bệnh.
Dựa vào thực tế cho thấy, các biến chứng của viêm tụy cấp đa phần đều có tiên lượng nặng, nhất là biến chứng xuất huyết.
- Nhiễm trùng tại tuyến tụy là nguyên nhân chính dẫn đến sự hình thành của các ổ áp xe ở tuyến tụy gây hoại tử mô, tiên lượng nặng.
Ngoài ra các biến chứng khác như suy hô hấp cấp, nang giả tụy cũng có tiên lượng tử vong cao nếu không được cấp cứu kịp thời. Tỷ lệ tử vong ở người bệnh viêm tụy cấp có thể lớn hơn 15% và đặc biệt tử vong trong viêm tụy cấp do rượu bia cao gấp 3 lần so các nguyên nhân khác. Do vậy, tuyệt đối không nên bỏ qua các dấu hiệu đáng ngờ như đau bụng dữ dội, nôn ra máu, dịch mật… sau khi uống các chất có cồn. Khi phát hiện, cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế để chẩn đoán kịp thời.