Chất dinh dưỡng vi lượng là gì?

1. Chất dinh dưỡng vi lượng là gì?

Chất dinh dưỡng vi lượng là những chất mà cơ thể cần mỗi ngày với số lượng rất ít, số lượng chỉ tính bằng miligam hoặc nhỏ hơn.

2. Phân loại

Chất dinh dưỡng vi lượng bao gồm vitamin và khoáng chất:

2.1. Vitamin

Là những chất dinh dưỡng không cung cấp năng lượng nhưng có vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa, xây dựng cơ thể, duy trì sức khỏe và sự sống. Vitamin có cấu trúc đơn và được hấp thu trực tiếp không cần thông qua quá trình tiêu hóa. Dựa theo môi trường hòa tan mà vitamin được chia làm 2 loại:

- Vitamin tan trong nước: 

Điển hình là vitamin nhóm B và vitamin C. Các loại vitamin này thẩm thấu ngay tại ruột, hòa tan vào máu, đi khắp cơ thể theo dòng máu để đến nơi cần thiết. Vitamin tan trong nước rất ít được dự trữ, nếu dư thừa chúng sẽ được đào thải qua thận.

- Vitamin tan trong dầu:

Điển hình là các vitamin A, D, E, K. Chúng chỉ được cơ thể hấp thụ khi có mặt chất béo. Vitamin tan trong dầu đi khắp cơ thể theo hệ hạch bạch huyết, khi vào máu thì chúng cần có protein vận chuyển. Vitamin tan trong dầu có thể được dự trữ tại gan và mô mỡ, đôi khi được đào thải qua đường mật. 

2.2. Chất khoáng

Là những chất không thay đổi cấu trức qua quá trình cơ thể tiêu hóa, hấp thu và chuyển hóa. Chất khoáng là vi chất dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong sự hình thành và xây dựng cơ thể, cũng như trong nhiều hoạt động thiết yếu. Chất khoáng được chia làm 2 loại:

- Chất khoáng đa lượng: Là những chất mà nhu cầu hàng ngày trên 5g. Một số chất khoáng phổ biến là canxi, phốt pho, clo, magie, natri, lưu huỳnh, kali.

- Chất khoáng vi lượng: Là những chất mà nhu cầu hàng ngày rất thấp, được tính bằng mg hoặc thấp hơn. Các chất khoáng vi lượng phổ biến là kẽm, mangan, selen, iot, sắt, flour, đồng.

3. Vai trò

Mỗi loại chất dinh dưỡng vi lượng khác nhau thì có 1 vai trò khác nhau. Tuy nhiên chúng có liên quan đến nhau, ảnh hưởng đến tất cả mô sống và hoạt động của cơ thể:

- Tất cả các chất dinh dưỡng vi lượng đảm bảo cho cơ thể hoạt động bình thường và đúng đắn.

- Vitamin cần thiết trong quá trình sản xuất năng lượng, chức năng miễn dịch, đông máu và các chức năng khác. 

- Khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển và duy trì xương khỏe mạnh, cân bằng chất lỏng và một số quá trình khác.

- Một số vitamin và khoáng chất có thể hoạt động như chất chống oxy hóa. Chúng bảo vệ tế bào khỏi những tổn thương, bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh như ung thư, Alzheimer và bệnh tim. 

Tóm lại, chất dinh dưỡng vi lượng rất quan trọng cho sự tăng trưởng, chức năng miễn dịch, phát triển trí não và nhiều chức năng quan trọng khác. Một số chất dinh dưỡng vi lượng cũng có vai trò ngăn ngừa và chống lại bệnh tật.

>>>> Có thể bạn quan tâm: Tháp dinh dưỡng là gì?

4. Phương pháp bổ sung chất dinh dưỡng vi lượng

Cơ thể không thể tự sản xuất chất dinh dưỡng vi lượng, nên chúng ta cần bổ sung qua thực phẩm hoặc thuốc. 

- Bổ sung từ thực phẩm: 

Vitamin là các hợp chất hữu cơ được tạo ra bởi thực vật và động vật có thể bị phá vỡ bởi nhiệt, axit hoặc không khí. Nhưng khoáng chất là vô cơ, tồn tại trong đất hoặc nước và không thể bị phá vỡ. Khi bạn ăn, bạn tiêu thụ các vitamin mà thực vật và động vật tạo ra hoặc các khoáng chất mà thực - động vật đã hấp thụ trước đó. 

Hàm lượng chất dinh dưỡng vi lượng trong mỗi loại thực phẩm là khác nhau, vì vậy tốt nhất nên ăn nhiều loại thực phẩm để có đủ vitamin và khoáng chất.

- Bổ sung từ thuốc:

Đây là biện pháp bổ sung chất dinh dưỡng vi lượng dành cho những trường hợp bị thiếu hụt nặng, cần giải quyết nhanh. Ưu điểm của phương pháp này là có tính hiệu quả cao, giải quyết vấn đề nhanh chóng, chi phí thấp. Nhược điểm là hiệu quả ngắn hạn và không thể tự duy trì. Việc bổ sung chất dinh dưỡng vi lượng từ thuốc cần được sự chỉ định và theo dõi của bác sĩ.