Chăm sóc người bệnh sốt xuất huyết như thế nào cho đúng? Cần lưu ý điều gì?

Tham vấn chuyên môn: - Bác sĩ Chuyên khoa I Bệnh viện Quân Y 108
Chăm sóc người bệnh sốt xuất huyết như thế nào cho đúng? Cần lưu ý điều gì?
80 - 90% bệnh nhân sốt xuất huyết được điều trị khỏi tại nhà mà không cần lưu trú tại bệnh viện, trong trường hợp được chăm sóc và điều trị đúng cách. Vậy cách chăm sóc người bệnh sốt xuất huyết tại nhà như thế nào là đúng? Cần lưu ý điều gì?

1. Chăm sóc người bệnh sốt xuất huyết đúng cách

Mỗi chu kỳ bệnh sốt xuất huyết dengue thường kéo dài trung bình 7 - 10 ngày. Trong khoảng thời gian này, có tới 80 - 90% bệnh nhân được điều trị khỏi tại nhà trong khoảng 7 ngày mắc bệnh. Tuy nhiên, điều kiện tiên quyết là người bệnh cần được thăm khám xác định bị sốt xuất huyết ngay trong 1 - 2 ngày đầu có triệu chứng sốt cao và được điều trị, chăm sóc theo đúng chỉ dẫn y tế. Hướng dẫn chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết tại nhà đã được khuyến cáo bởi Cục y tế dự phòng, Bộ y tế, cụ thể như sau:

- Hạ sốt đúng cách cho người bệnh: Trong khoảng 2 - 3 ngày đầu, bệnh nhân sẽ có triệu chứng sốt cao liên tục từ 38,5 - 40 độ C. Với mức nhiệt này, cần dùng thuốc hạ sốt paracetamol đơn chất cho người bệnh theo đúng liều lượng và khoảng 4 - 6h/ lần. Không được dùng các loại thuốc hạ sốt hoặc thuốc kháng sinh nào khác.

- Bổ sung nước và điện giải cho cơ thể người bệnh: Khi sốt, bệnh nhân dễ bị mất nước, cùng với triệu chứng mệt mỏi, kém ăn, kém uống lại càng gây mất nước thêm. Vì vậy, điều tối quan trọng trong chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết là bệnh nhân cần được bù nước và điện giải kịp thời cho cơ thể.

Cách tốt nhất để bù nước cho bệnh nhân bị bệnh sốt xuất huyết dengue là uống nước lọc, nước trái cây, sữa, nước cơm, nước dừa… Tuyệt đối không được tự ý truyền dịch khi điều trị sốt xuất huyết tại nhà nếu chưa có chỉ định của bác sĩ.

- Lau mát cơ thể thường xuyên: Với sốt xuất huyết, bệnh nhân có thể sốt cao lên đến 39-40 độ C. Song song với việc sử dụng thuốc hạ sốt theo hướng dẫn của bác sĩ, cần thường xuyên lau mát cho bệnh nhân để giúp giảm nhiệt độ cơ thể.

Cách lau mát đúng khi chăm sóc người bệnh sốt xuất huyết là dùng khăn sạch, nhúng vào nước ấm vừa phải, sau đó vắt khô lau trán, mặt, tay chân, các vùng nách, bẹn… Khi chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết tại nhà, không được dùng nước đá, nước lạnh để lau vì càng khiến cơ thể bị sốc nhiệt, sốt cao hơn.

- Tái khám đúng lịch hẹn của bác sĩ: Dù chăm sóc người bệnh sốt xuất huyết tại nhà đúng quy trình thì vẫn cần phải cho bệnh nhân tái khám theo đúng lịch hẹn của bác sĩ. Theo diễn biến bệnh thông thường, từ ngày thứ 3, thứ 4 mắc bệnh, triệu chứng sốt cao có thể giảm bớt nhưng đây lại chính là thời điểm có nguy cơ cao hạ tiểu cầu, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe. Việc tái khám theo đúng lịch hẹn sẽ giúp người bệnh được theo dõi sức khỏe tốt hơn, phòng tránh và xử lý kịp thời khi có biến chứng.

2. Lưu ý quan trọng khi chăm sóc người bệnh sốt xuất huyết tại nhà

Trong quá trình chăm sóc người bệnh sốt xuất huyết tại nhà cần chú ý quan sát, theo dõi, chăm sóc bệnh nhân khi sốt cao và ngay khi có bất kỳ dấu hiệu xuất huyết nào hoặc diễn biến tăng nặng của bệnh, phải kịp thời đưa bệnh nhân đến bệnh viện cấp cứu.

Khi bị sốt cao, người bệnh dễ toát mồ hôi gây bí bách, khó chịu, tuy nhiên người chăm sóc người bệnh sốt xuất huyết cần nhớ không được cho bệnh nhân tắm gội trong thời gian này dễ gây nguy hiểm tới tính mạng. Người bệnh có thể lau nhanh cơ thể bằng nước ấm, mặc quần áo thoải mái, thoáng mát để cảm thấy dễ chịu hơn.

Đặc biệt khi chăm sóc người bệnh sốt xuất huyết không được cạo gió cho bệnh nhân theo phương pháp dân gian. Các bác sĩ đã khuyến cáo cạo gió là điều cấm kị khi điều trị sốt xuất huyết tại nhà. Nguyên nhân là khi cạo gió dùng lực và dầu nóng làm tổn thương cơ và giãn mạch sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng bệnh nhân do có thể làm cho tình trạng xuất huyết nghiêm trọng hơn.

Bệnh nhân cần được nghỉ ngơi tuyệt đối, không gắng sức đi lại và vận động mạnh. Người nhà đang chăm sóc người bệnh sốt xuất huyết nên cho bệnh nhân nằm trong màn để tránh bị muỗi đốt và lây bệnh cho những người xung quanh. 

Ngoài ra, khi phát hiện có biểu hiện sốt cao do sốt xuất huyết, bệnh nhân tuyệt đối không được di chuyển tới nơi đông người, nhất là đi du lịch để tránh làm lây lan dịch bệnh.


Tác giả: hoangtrang