Loãng xương là tình trạng bệnh lý của hệ thống xương, đặc trưng bởi sự giảm khối lượng xương và tổn thương vi cấu trúc của tổ chức xương, khiến xương trở nên giòn và dễ gãy. Các biến chứng của bệnh loãng xương khiến khoảng 50% số người mắc bị thương tật vĩnh viễn, tàn phế và 20% người bệnh tử vong.
Theo các bác sĩ, biến chứng của bệnh loãng xương bao gồm đau kéo dài (nhất là các trường hợp loãng xương gây xẹp đốt sống chèn ép vào các rễ dây thần kinh), biến dạng cột sống (còng lưng), gù vẹo cột sống, gãy xương, lún xẹp cột sống, giảm khả năng vận động, thậm chí gây tàn phế...
Trong số các biến chứng kể trên thì gãy xương là biến chứng nặng của loãng xương có thể gây gãy cổ tay, gãy cổ xương đùi, gãy lún xẹp đốt sống.
Gãy xương là biến chứng nguy hiểm hàng đầu trong số các biến chứng của bệnh loãng xương. Hiện tượng này thường gặp ở trường hợp loãng xương người lớn tuổi, loãng xương phụ nữ mãn kinh, người từng gãy xương, hoặc trong gia đình có người từng gãy xương do loãng xương.
Đa số tình trạng gãy xương do loãng xương xảy ra ở xương đùi, xương cổ tay, thân đốt sống… Hậu quả của gãy xương không chỉ khiến người bệnh đau đớn mà có thể dẫn tới tàn tật vĩnh viễn, thậm chí là tử vong. Kết quả của một nghiên cứu cho thấy, khoảng 30% số ca gãy xương hông do loãng xương ở nam giới tử vong sau 1 năm. Con số này ở nữ giới rơi vào khoảng 12%.
Không chỉ có vậy, tình trạng gãy xương nặng còn trở thành gánh nặng kinh tế với người bệnh. Thống kê cho thấy có tới 30% các ca gãy xương hông cần đến sự chăm sóc điều dưỡng dài ngày. Người bệnh phải phụ thuộc vào sự hỗ trợ của người khác ngay cả trong những hoạt động sinh hoạt tối thiểu.
Bên cạnh đó, việc nằm lâu bất động ở những bệnh nhân gãy xương do loãng xương có thể dẫn đến những biến chứng khác như viêm phổi, tắc mạch chi… Đối với trường hợp gãy thân đốt sống có thể để lại hậu quả tàn tật vĩnh viễn hoặc những cơn đau dai dẳng nhiều năm. Nhiều người bị biến dạng đốt sống khiến khả năng hít thở bị cản trở.
Hơn nữa, điều nguy hiểm là người bệnh thường không có dấu hiệu cảnh báo sớm nào về nguy cơ gãy xương. Thay vào đó, nó xảy ra một cách đột ngột dưới một tác động tưởng như vô hại.
Để điều trị gãy xương do loãng xương gây ra, phần lớn bệnh nhân sẽ được điều trị bằng cách bó bột, kết hợp bằng nẹp vít hoặc thay khớp xương. Chi phí cho việc điều trị thường cao và người bệnh vẫn có nguy cơ bị gãy các xương khác hoặc chính các xương đã từng gãy nếu không được điều trị tốt.
Thống kê của Tổ chức phòng chống loãng xương thế giới cho thấy, cứ 100 triệu người mắc bệnh loãng xương thì có đến gần 3 triệu người bị lún xẹp đốt sống. Tỷ lệ người bị xẹp đốt sống do biến chứng của bệnh loãng xương cũng gặp ở 40% nam giới và 25% ở nữ giới. Trong đó có hơn 1/3 số người bệnh bị đau mạn tính.
Nếu biến chứng gãy xương do loãng xương gây ra có thể gây tử vong thì lún xẹp đốt sống ít gây tử vong cho người bệnh. Tuy nhiên, đây lại là biến chứng thường gây tàn tật vĩnh viễn, ảnh hưởng tới sinh hoạt và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Có trường hợp bị gãy cột sống dẫn đến tàn phế. Khi số lượng đốt sống bị tổn thương trên 50% sẽ gây ra nguy cơ mất vững từng đoạn của cột sống. Việc mất vững cột sống sẽ đẩy nhanh tốc độ thoái hóa cột sống.
Nguyên nhân gây lún xẹp đốt sống ở bệnh nhân loãng xương có thể bắt nguồn từ những hoạt động thường ngày như bê vác vật nặng, chấn thương khi chơi thể thao, té ngã, hoặc kể cả hắt hơi.
Trên thực tế, đa số các trường hợp bị lún xẹp đốt sống ban đầu sẽ không có biểu hiện khi còn ở giai đoạn loãng xương chưa biến chứng. Tới khi xuất hiện biến chứng lún xẹp đốt sống, bệnh nhân sẽ có các biểu hiện như:
- Biến dạng cột sống, mất đường cong sinh lý. Tình trạng này có thể gây gù vẹo, giảm chiều cao các thân đốt sống, từ đó làm giảm chiều cao cơ thể.
- Tổn thương lún xẹp ở đốt sống ngực có thể khiến người bệnh cảm thấy khó thở, đau ngực, đau dây thần kinh liên sườn…
Đối với lún xẹp đốt sống do loãng xương, bệnh nhân thường được điều trị bằng biện pháp sử dụng các dụng cụ nẹp để chỉnh hình cho cột sống và cho khớp háng. Bên cạnh đó, người bệnh có thể điều trị ngoại khoa nếu bị lún xẹp đốt sống nặng. Phương pháp tạo hình thân đốt sống bằng bơm xi măng qua da được áp dụng nhiều. Người bệnh có thể đi lại ngay sau phẫu thuật và thời gian nằm viện chỉ khoảng 2-3 ngày.