Cảnh báo nguy cơ nguy hiểm nếu đồng nhiễm COVID-19 với phế cầu khuẩn

Theo Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP.HCM (HCDC), cho đến tối ngày 24/4, TP.HCM có 233 ca mắc COVID-19 đang điều trị, 62 trường hợp cần hỗ trợ hô hấp. Chỉ trong vòng 24h (từ 16 giờ ngày 23/4/2023 đến 16 giờ ngày 24/4/2023), TP.HCM ghi nhận 81 ca mắc mới COVID-19, trong đó có 77 ca nhập viện.

Theo các chuyên gia y tế, bên cạnh dịch COVID-19, các loại dịch bệnh hô hấp do thời tiết giao mùa cũng gia tăng. Những ngày gần đây, do nắng nóng gay gắt cùng với thời gian chuyển mùa ở khu vực phía Nam khiến nhiều trẻ phải nhập viện do mắc bệnh đường hô hấp.

Tại TP.HCM, các bệnh viện nhi gia tăng bệnh nhân bởi giao mùa, hệ miễn dịch của trẻ suy giảm. Điều này khiến trẻ dễ bội nhiễm vi khuẩn dẫn đến viêm phổi kèm theo.

Bác sĩ Trương Hữu Khanh - Phó Chủ tịch Liên chi hội truyền nhiễm TP.HCM, viêm phổi do phế cầu khuẩn rất nguy hiểm, với tỷ lệ tử v.ong lên tới 50% ở nhóm đối tượng nguy cơ cao như trẻ nhỏ và người già. Ngoài ra, phế cầu khuẩn còn gây ra tình trạng đồng nhiễm, bội nhiễm ở bệnh nhân COVID-19 khiến việc điều trị trở nên khó khăn và kéo dài, nguy cơ để lại nhiều di chứng ở hệ thần kinh, hệ hô hấp (xẹp phổi, áp xe phổi, phù phổi, suy hô hấp), hệ vận động. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây viêm phổi ở trẻ nhỏ và người cao tuổi.

Cũng theo bác sĩ Khanh, phế cầu khuẩn còn gây ra tình trạng nhiễm trùng nặng khác như viêm màng não, nhiễm trùng máu, viêm tai giữa, viêm xoang… "Nếu đồng nhiễm cùng tác nhân khác, nguy cơ biến chứng nặng như viêm màng ngoài tim, phù thũng, xẹp phổi… ở nhóm này rất cao", bác sĩ Khanh cho biết.

Sở Y tế TP.HCM cho hay, tình hình thực tế cho thấy số ca mắc mới tăng nên sẽ dẫn đến số ca nhập viện tăng là khó tránh. Mặc khác, hầu hết những ca nhập viện đều là người thuộc nhóm nguy cơ.

Hiện tại, Tổ chức y tế thế giới (WHO) chưa có khuyến cáo rõ ràng về việc chủng ngừa nhắc vaccine COVID-19. Để chủ động bảo vệ sức khỏe trước thời điểm dịch bệnh COVID-19 gia tăng và các bệnh lý liên quan đến hô hấp đang lưu hành, người dân nên giữ vệ sinh, đeo khẩu trang. Việc tiêm chủng sớm vaccine phòng các bệnh hô hấp như vaccine cúm, vaccine phế cầu ở giai đoạn hậu COVID-19 góp phần quan trọng bảo vệ lá phổi, đường hô hấp, cũng như cải thiện mức độ lây lan cũng như các biến chứng nặng của COVID-19, đặc biệt là với nhóm nguy cơ cao. Nghiên cứu cho thấy, nếu nhiễm virus SARS-CoV-2 đồng nhiễm hoặc bội nhiễm phế cầu khuẩn, tỷ lệ tử v.ong tăng lên 7,9 lần.

Theo đó, vaccine cúm không chỉ phòng cúm hiệu quả 70 - 90%, giảm tỷ lệ tử v.ong mà còn giúp giảm nguy cơ tăng nặng các bệnh đang mắc, tránh nguy cơ đồng nhiễm virus, vi khuẩn khác. Một mũi vaccine cúm có thể giúp giảm 50% nguy cơ nhập viện và 68% tỷ lệ tử v.ong ở người cao tuổi, 15 - 45% nguy cơ nhồi máu cơ tim cấp; 46% nguy cơ hen và 58% ở bệnh nhân đái tháo đường.

Đối với vaccine phòng vi khuẩn phế cầu, bác sĩ chuyên khoa 1 Bạch Thị Chính cho biết, nhiều nghiên cứu cho thấy người lớn tuổi được tiêm vaccine phế cầu có nguy cơ mắc COVID-19 thấp hơn 35% so với người lớn không được tiêm chủng. Thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng khác với trẻ em và người lớn cho thấy, vaccine phế cầu có khả năng bảo vệ từ 23 - 49% chống lại các virus hô hấp liên quan đến viêm phổi, bao gồm cả virus SARS-CoV-2 ở người. Đặc biệt, người trên 65 tuổi đã tiêm vaccine Prevenar 13 giảm 32% nguy cơ nhập viện và tử v.ong do COVID-19.

“Đặc biệt, vaccine có thành phần phòng bệnh ho gà như bạch hầu - ho gà - uốn ván được chứng minh có khả năng tạo miễn dịch chéo với COVID-19 nhờ thành phần epitope giống nhau tạo ra các phản ứng chéo, phòng biến chứng nguy hiểm của COVID-19”, bác sĩ Bạch Thị Chính khẳng định.

Ngoài ra, vaccine cúm thế hệ mới và các vaccine như 5 trong 1, 6 trong 1, vaccine Quimi-Hib ngừa vi khuẩn Hib, vaccine Boostrix và Adacel (ngừa ho gà - bạch hầu - uốn ván) cũng có thể phòng viêm phổi và biến chứng nguy hiểm của viêm phổi.

Để chủ động bảo vệ sức khỏe trước thời điểm dịch bệnh COVID-19 gia tăng và các bệnh lý liên quan đến hô hấp đang lưu hành, lây nhiễm cao, các chuyên gia y tế khuyến cáo bên cạnh tiêm đầy đủ các liều vaccine phòng COVID-19 theo hướng dẫn của Bộ Y tế, người dân người dân nên tiêm vaccine cúm, phế cầu, ho gà…