Cần lưu ý gì trước và sau khi thực hiện phẫu thuật ghép gan?

1. Những lưu ý trước khi phẫu thuật ghép gan

Trước khi tiến hành ghép gan, các bác sĩ sẽ thăm khám để đánh giá tình trạng bệnh và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân có đủ điều kiện để phẫu thuật không?

- Bệnh nhân mắc các bệnh gan mạn tính nhưng chữa bằng các phương pháp khác không có hiệu quả.

- Bệnh nhân cần có tình trạng sức khỏe ổn định, thói quen sinh hoạt tốt, có các thành viên trong gia đình hỗ trợ để nhanh chóng phục hồi sau phẫu thuật ghép gan.

- Không uống rượu bia, không hút thuốc, không sử dụng các chất kích thích.

- Bệnh nhân không có tiền sử các bệnh về tim và phổi.

- Người bệnh chấp nhận và sẵn sàng cho việc uống thuốc suốt đời.

Nếu đạt đủ các yêu cầu trên thì bệnh nhân sẽ được đưa vào danh sách chờ, khi có gan thích hợp sẽ được tiến hành phẫu thuật ghép gan. Lưu ý, các bệnh gan thường tiến triển rất nhanh. Do vậy, trong thời gian chờ gan, bệnh có thể tiến vào giai đoạn muộn khiến bệnh nhân mất đi cơ hội có thể ghép gan. Vì vậy bệnh nhân cần phối hợp với các bác sĩ, có phương án chữa trị và ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư.

Gan ghép thay thế có thể là gan lấy từ nguồn hiến tạng, có thể là gan được hiến từ người thân quen. Hiện nay ở Việt Nam, nguồn hiến tạng là vô cùng khan hiếm. Trong khi đó, nhu cầu ghép gan đang ngày càng tăng lên.

Chính vì vậy, đa số các ca ghép gan chủ yếu là nhận gan từ người thân, bạn bè. Người tặng gan cũng cần được theo dõi sát sao và thăm khám định kỳ để đảm bảo lá gan có thể phục hồi tốt.

2. Những lưu ý sau khi phẫu thuật ghép gan

Đa số những bệnh nhân được ghép gan đều hồi phục nhanh và trở về cuộc sống bình thường sau phẫu thuật. Số ít có thể gặp phải các vấn đề như:

- Đào thải gan, cơ thể không tiếp nhận lá gan mới. Bản năng tự nhiên của hệ miễn dịch là tấn công và tiêu diệt các vật thể lạ xâm nhập vào cơ thể. Chính vì vậy, bệnh nhân cần uống thuốc chống đào thải suốt đời để lá gan mới có thể hoạt động bình thường. Tuy nhiên có một số ít trường hợp thuốc chống đào thải không có tác dụng, lá gan mới vẫn bị tấn công.

- Sau cấy ghép, một số bệnh gan vẫn có thể tái phát.

- Vấn đề lớn nhất mà các bệnh nhân gặp phải sau phẫu thuật ghép gan đó chính là tác dụng phụ của thuốc chống đào thải. Thuốc làm thay đổi cơ thể, khiến bệnh nhân khó chịu và mệt mỏi. Thuốc cũng làm suy giảm hệ miễn dịch nên khiến cho bệnh nhân dễ mắc các bệnh truyền nhiễm, nhiễm trùng hơn.

Chính vì những vấn đề gặp phải sau phẫu thuật ghép gan có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và tính mạng của bệnh nhân, nên bệnh nhân cần lưu ý:

- Luôn nhớ lịch tái khám để kiểm tra tình trạng hoạt động của lá gan mới và kiểm soát bệnh gan cũng như ung thư gan quay trở lại.

- Bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt lời khuyên của bác sĩ. Trao đổi với bác sĩ khi có bất kì vấn đề gì liên quan đến sức khỏe.

- Người bệnh cần tự theo dõi và quan sát sức khỏe của bản thân. Nếu thấy bất thường nên đến bệnh viện để khám kĩ càng hơn.

- Luôn nhớ uống thuốc đúng giờ.

- Tập thói quen sinh hoạt tốt, ăn uống lành mạnh, ngủ nghỉ đúng giờ, tập thể thao nhẹ. Đặc biệt là cần tránh xa rượu bia, thuốc lá.

PGS.TS Nguyễn Tuyết Mai